Tweet
Sarp Dağların Prensi: GEYİK
Dünyanın hemen hemen her yerinde yaşayan ince bacaklı, kısa kuyruklu, çevik ve zarif hayvanlardır. Geyiklerin bir çok türü vardır. Kızıl, Ren, Karibu, Ala, Benekli, Muncak, Karaca, Misk, Kanada, Çin, Havlıyan, Bataklık en meşhurlarıdır. Geyiklerin en tipik özelliği, dallı boynuzlarıdır. Bir kaç cins dışında boynuzlar sadece erkeklerde bulunur. Geyiklerin yaşları boynuzların dallarıyla tespit edilir. Boynuzsuz olan erkeklerin köksüz üst köpek dişleri uzar. Misk geyiği ve Çin su geyiği boynuzsuzdur.
Her geyik türünün kendine has boynuz şekilleri vardır: Mus geyiklerinde 30 kg. ağırlığında, dallı boynuzlar bulunur. Her sene üreme döneminden sonra geyiklerin boynuzları düşer yerine yenisi çıkar. Her yenilenişte bir fazla çatallı boynuz sürer. Büyüme devresinde boynuzlar yumuşak ve süngerimsi olup, içinden damarlar geçen kadifemsi ince bir deri ile kaplıdır. Daha sonra kan damarları büzülerek deri kurur. Geyik, boynuzlarını ağaçlara sürterek deriyi çıkartır.
Boynuzlar, geyikler arası kavgalarda ve savunmada kullanıldığı gibi, aşırı vücut ısısını dışarı atmada da radyatör vazifesi yapar.
Görme, koklama ve işitme duyuları iyice gelişmiştir. Yılda iki kez renk değiştirir. Yalnız veya küçük sürüler halinde dolaşırlar, yaprak, tomurcuk, sürgün ve çimenle beslenirler.
Omuz yüksekliği türlerine göre 30 cm' den başlayarak 2 m' ye kadar değişir. Geyikler genellikle toplu halde yaşarlar. Dönemsel olarak uzun çöllere çıkan türleri de vardır. Dişiler genellikle bir yada iki benekli yavru doğururlar. Gebelik süresi misk geyiğinde 5 aydan başlayarak Karaca'da 10 aya kadar çıkmaktadır.
İnsan çok eski zamanlardan beri geyiklerden faydalanmayı öğrenmişlerdir. Kuzey kutbuna yakın bölgelerde Eskimo ve Lapanların gıda, giyecek ve ulaşım araçlarını geyikler karşılar.
Geyik derisi çok değerli olup, eldiven,ceket, pantolon ve ayakkabı yapımında kullanıldığı gibi, Tüylerinden çeşitli kürk ve sıhhi yataklar da yapılır. Özellikle Hindistan' da bol rastlanan benekli geyiğin derisi çok makbuldür. Çinliler bu geyiğin boynuzundan ilaç yaparlar.
Bazı kuzey ülkelerinde Ren geyiği hala evcil hayvan olarak kullanılmaktadır.
Zamanımızda geyikler dünyanın her yerinde avcılık sporunun en büyük sürek avı kurbanıdır. Sorumsuzca avlanma sonucu sayıları hayli azalan geyikler, son yıllarda koruma altına alınmıştır.
Misk geyiği diğer geyik türlerinden çok farklı olmamasına rağmen, erkek miskinlerin karın kısmında bir misk kesesi bulunması farklı bir özellik kazandırır. Çiftleşme zamanı 50 gr kadar misk (kokulu sıvı) bu kesede birikir. Tıp ve koku sanayisinde önemi büyük olan bu madde için misk geyikleri bol miktarda avlanıp öldürülmektedir.
Geyiklerin ömrü yaklaşık 30 yıl kadardır.
Yaşadığı yerler, Avrupa' nın bazı kesimleriyle, kuzey Güney Amerika, Afrika’nın kuzey batı kısmı, Yeni Zelanda ile Avusturya’dır.
Dünyanın hemen hemen her yerinde yaşayan ince bacaklı, kısa kuyruklu, çevik ve zarif hayvanlardır. Geyiklerin bir çok türü vardır. Kızıl, Ren, Karibu, Ala, Benekli, Muncak, Karaca, Misk, Kanada, Çin, Havlıyan, Bataklık en meşhurlarıdır. Geyiklerin en tipik özelliği, dallı boynuzlarıdır. Bir kaç cins dışında boynuzlar sadece erkeklerde bulunur. Geyiklerin yaşları boynuzların dallarıyla tespit edilir. Boynuzsuz olan erkeklerin köksüz üst köpek dişleri uzar. Misk geyiği ve Çin su geyiği boynuzsuzdur.Her geyik türünün kendine has boynuz şekilleri vardır: Mus geyiklerinde 30 kg. ağırlığında, dallı boynuzlar bulunur. Her sene üreme döneminden sonra geyiklerin boynuzları düşer yerine yenisi çıkar. Her yenilenişte bir fazla çatallı boynuz sürer. Büyüme devresinde boynuzlar yumuşak ve süngerimsi olup, içinden damarlar geçen kadifemsi ince bir deri ile kaplıdır. Daha sonra kan damarları büzülerek deri kurur. Geyik, boynuzlarını ağaçlara sürterek deriyi çıkartır.
Boynuzlar, geyikler arası kavgalarda ve savunmada kullanıldığı gibi, aşırı vücut ısısını dışarı atmada da radyatör vazifesi yapar.
Görme, koklama ve işitme duyuları iyice gelişmiştir. Yılda iki kez renk değiştirir. Yalnız veya küçük sürüler halinde dolaşırlar, yaprak, tomurcuk, sürgün ve çimenle beslenirler.
Omuz yüksekliği türlerine göre 30 cm' den başlayarak 2 m' ye kadar değişir. Geyikler genellikle toplu halde yaşarlar. Dönemsel olarak uzun çöllere çıkan türleri de vardır. Dişiler genellikle bir yada iki benekli yavru doğururlar. Gebelik süresi misk geyiğinde 5 aydan başlayarak Karaca'da 10 aya kadar çıkmaktadır.
İnsan çok eski zamanlardan beri geyiklerden faydalanmayı öğrenmişlerdir. Kuzey kutbuna yakın bölgelerde Eskimo ve Lapanların gıda, giyecek ve ulaşım araçlarını geyikler karşılar.
Geyik derisi çok değerli olup, eldiven,ceket, pantolon ve ayakkabı yapımında kullanıldığı gibi, Tüylerinden çeşitli kürk ve sıhhi yataklar da yapılır. Özellikle Hindistan' da bol rastlanan benekli geyiğin derisi çok makbuldür. Çinliler bu geyiğin boynuzundan ilaç yaparlar.
Bazı kuzey ülkelerinde Ren geyiği hala evcil hayvan olarak kullanılmaktadır.
Zamanımızda geyikler dünyanın her yerinde avcılık sporunun en büyük sürek avı kurbanıdır. Sorumsuzca avlanma sonucu sayıları hayli azalan geyikler, son yıllarda koruma altına alınmıştır.
Misk geyiği diğer geyik türlerinden çok farklı olmamasına rağmen, erkek miskinlerin karın kısmında bir misk kesesi bulunması farklı bir özellik kazandırır. Çiftleşme zamanı 50 gr kadar misk (kokulu sıvı) bu kesede birikir. Tıp ve koku sanayisinde önemi büyük olan bu madde için misk geyikleri bol miktarda avlanıp öldürülmektedir.
Geyiklerin ömrü yaklaşık 30 yıl kadardır.
Yaşadığı yerler, Avrupa' nın bazı kesimleriyle, kuzey Güney Amerika, Afrika’nın kuzey batı kısmı, Yeni Zelanda ile Avusturya’dır.