Tweet
DENİZLİ ŞİVESİ(ekşi şive)
> DENİZLİ ŞİVESİ(Ekşi sözlükten alınmıştır)
> 1)Olma mı , yapma mı , etme mi gibi estetik harikasi kelimelerin kullanildigi denizli yöresinin konuşma stili. Ayrıca -hööle bi yürüyüp gelive biyo , irahmat yaiyosa semsiyeni de alivee - gibi cümlelere de sahiptir.
> 2) - Önkü tası horaya go (şu tabagı oraya koy)
> - Hangırıya goycem teeze ? (Nereye koyacağım teyze?)
> - Hönkürüye gıı.. (Oraya işte..)
> - Needip goyyonuz? (Ne yapıyorsunuz?)
> 3) Gülü gülü deezem (güle güle teyzem)
>
> 4) Senin oğlan hangi bölümü kazandı? tıpa <http://sozluk.sourtimes.org/show.asp?t=tipa> kazandı
>
> 5) Yandaki site var ya... işte ordaki bekçiyi vurmuşlar!
> - bekçiye??!!
>
> - bekçiye vurmamışlar!! bekçiyi vurmuşlar!
> - bekçiye??!!
> - hey allahım...
> 6) Anegin ...ı (ananın ...ı) şu ana kadar yaklaşık 500 kişi üzerinde yapılan deneylerde denizliler hariç, bu küfürü kimse söyleyememiştir.
>
> 7) Al bunu götüvecesen götürüve, götüvemicesen götüvecek vaa...
>
> Bu paraya götüreceksen götür, götürmeyeceksen, götürecekler var
>
> 8) Nerem deding ? : Hasta birisinin şikayetinin ne olduğunu sormak için kullanılır. örneğin; kişi a: nerem deding bizim gıız? kişi b: sooma gareee, öskürü öskürü bitmediii. soonuda hurama hööle bi ağrı girdi. kıpırdeyemeyyon. Tokturu gitçen hindi...
>
> 9) Ekstrem olarak nitelendirdigim bir örnek;
> Enkini enkirden al enkireye goyve ( sunu suradan al suraya koy )
>
> 10) Babaanne sokakta güneşin altında oynayıp terleyen torununa kızmaktadır:
> -Demingkden ben sene kölgelerde oyna dimedim mi?
> - .....
> -Geberdirin çocuk seni
> - .....
> -Git önkü yüzünü yuuka gel. Sırtındakini de deniştir. Koş baken!!!!
>
> 11) Dünyanın neresinde olursa olsun, o memlekette hangi dil konuşuluyor olursa olsun iki Denizlili'nin birbirini tanımasını sağlayan konuşma tarzı; konuşanların asla utanmadığı, düzeltme ihtiyacı hissetmediği az sayıda ağızdan biridir bu coğrafyadaki. Bilenler için çok estetik ve akıcıdır.
>
> 12) Türkçe ögretmenlerinin bile 'pekiyi ama i ve e hallerine karıştırıyorsun' dediği, hoş bir şive. Otobüs yolculugunda kendinden çok su istenen denizlili bir muavinin 'Sayın yolculaamız duz mu yaladingiz? Hareme gadar su yok gaari' dedigi de test edilip onaylanmistir
>
> 13) İsmin hallerine bir haller olan şivedir. Lisedeki Denizlili matematik hocasi, her ne kadar universite bitirse de sive gitmiyor olsa gerek, 'bugun Elif'e kaldıralım' gibi laflariyla her ders ayrı bir faciaya yol açma riski taşır.
>
> 14) Denizli doğumlu ya da çocukluğunuz burada geçmişse zihninizden hiç silinmeyecek şive. Türk dili profesörü ya da TRT ana haber bülteni sunucusu olsanız da gerektiğinde .
> nedipbarin , Tavas'ı gitcem ben , Ahmet de ordan gelipba- tarzı cümleleri hiç çekinmeden kullanır , kendinizle gurur duyarsınız. En güzeli bunu yaşlı insanlarla konuşmaktır
>
> 15) 'sıranızı geçin'
> (Denizlili Lise Müdürünün öğrencileri hizaya sokmak için söylediği emir cümlesi)
>
> 16) Herkes cik-cuk'le konuştuğu icin son derece şirin gelir kulağa. Ciddiye almak zordur Denizli şivesiyle konuşan birini. Bu yörelerde pazar yerinde dolaşmak da çok keyiflid ir. Ortalikta bir saat dolaşıp diyalogları dinlemek bile meditasyon etkisi yapabilir. Örnek:
>
> - Domat daatıveecenmi iki gilo.
> - Daattim daattim. Aha suracıkta. Alıveecen mi?
> - Alcem de tobayi açıveecen mi?
> - Açcem de paramı çıkarıveemedim, bi dakka bekleyiveecen mi?
> - Bekleyiveririm nolcekkii...
> şeklinde uzar gider.
> Bir süre ortalıkta dolaştıktan sonra 'beni bak' denilmesi normal gelmeye bile başlayabilir...
>
> 17) Denizli'de iki kadın pazarda karşılaşırsa şu repliğin geçmesi kuvvetle muhtemeldir:
>
> -Ne buuuu neree gidik gidesiiin??
> -Çocuklaaa döndeeme (dondurma) isteepturuu ne zımandıı..
>
> -Pazarı varem de dalagan alem.. (Pazara gidip ısırgan otu alayım)
>
> 18) Mesela 'biyol' vardır, bir şey isterken kullanılır. örneğin:
>
> - Biyol ötüvee çil horozum (bir kere öter misin çil horozum?) gibi.. .
>
> - 'Dinelmek' vardır (ayakta durmak) anlamında:
>
> - Bizimoğlan orda dinelme de beni bi çay yap. (Çocuğum ayakta durma da bana bir çay yap)
>
> - Gapeerif (kahpe herif) sık kullanılan bir küfürdür. Gappecik, gappenin doğurduu, gappanalı (kahpe analı), gappe garı gaşlı (kahpe karı kaşlı) gibi türevleri mevcuttur. Denizli şivesi ortamda Denizlililerle fazla bulunulduğu vakit dillere pelesenk olmakta, dilin ayarı kaçabilmektedir.
>
> 19) Rivayet olunduğuna göre pazar yerinde uzun süren bir alışveriş sırasında güzelim ürünleri alıp almamakta kararsız kalan müşteriye karşı satıcı kadın cevap verir: 'götüceksen götüü, götümiceksen götüme... go' (Alacaksan al, almıyacaksan, bırak). dilimizin yöresel elastikliği konusunda Denizli lehçesi en dikkati çeken tarzdır denebilir
>
> 21) Yavrım ben onu nezmandır söleboturum... bilip batırın mı? (yavrum ben onu nezamandan beri söyley ip duruyorum,biliyor musun?)
>
> 22) Denizli şivesi diye birşey yoktur, Denizlice vardır.
>
> 23) Gapçık ağızlı diye bir kavram vardır misal...
>
> -Dede neden bu böyle?
> -Sus bakem gapçıkaazlı!
> -O ne demek dede?
> -Höyt höyt edip durma bakem gömüveecem şimcik depçiğine!
>
> İşte böyle. Bu ve bunun gibi kendine ait söylenişi son derece komik, ama ne anlama geldiği tam bir muamma olan kelimeler içerir bu şive, ne anlama geldiğini Denizlililerin bile bilmediği.
>
> 24) Mersinde, Denizlili bir ögretmen... Sınıfta gürültü yapan bir öğrenciye bağırır;
>
> -Kızdırmeyin bene, şindi sene tahtaya kaldırır, sıfıra bascen.
>
> 25) Seneler evvel, memleketinde elektrik olmayan Denizli'li İstanbul'a gidip caddelerdeki yanan lambaları görünce şaşkınlıla şöyle demiş: Yanıpba.. yanı pba.. Ne gaz yetçek, ne fıtıl..
>
> 26) İstanbul'da hamamda başı sabunlu gözleri kapalıyken sabun kalıbını yürütmüşler bizimkinin. Olayı arkadasına anlatmış;
>
> -Gahpaçocukları... Hamamda bana sabunsuz kodular... (hamamda beni sabunsuz bıraktılar)
>
> 27) Çeşmide gala, gavga edip bala... (Çeşmede kadınlar halen kavga ediyorlar)
> 1)Olma mı , yapma mı , etme mi gibi estetik harikasi kelimelerin kullanildigi denizli yöresinin konuşma stili. Ayrıca -hööle bi yürüyüp gelive biyo , irahmat yaiyosa semsiyeni de alivee - gibi cümlelere de sahiptir.
> 2) - Önkü tası horaya go (şu tabagı oraya koy)
> - Hangırıya goycem teeze ? (Nereye koyacağım teyze?)
> - Hönkürüye gıı.. (Oraya işte..)
> - Needip goyyonuz? (Ne yapıyorsunuz?)
> 3) Gülü gülü deezem (güle güle teyzem)
>
> 4) Senin oğlan hangi bölümü kazandı? tıpa <http://sozluk.sourtimes.org/show.asp?t=tipa> kazandı
>
> 5) Yandaki site var ya... işte ordaki bekçiyi vurmuşlar!
> - bekçiye??!!
>
> - bekçiye vurmamışlar!! bekçiyi vurmuşlar!
> - bekçiye??!!
> - hey allahım...
> 6) Anegin ...ı (ananın ...ı) şu ana kadar yaklaşık 500 kişi üzerinde yapılan deneylerde denizliler hariç, bu küfürü kimse söyleyememiştir.
>
> 7) Al bunu götüvecesen götürüve, götüvemicesen götüvecek vaa...
>
> Bu paraya götüreceksen götür, götürmeyeceksen, götürecekler var
>
> 8) Nerem deding ? : Hasta birisinin şikayetinin ne olduğunu sormak için kullanılır. örneğin; kişi a: nerem deding bizim gıız? kişi b: sooma gareee, öskürü öskürü bitmediii. soonuda hurama hööle bi ağrı girdi. kıpırdeyemeyyon. Tokturu gitçen hindi...
>
> 9) Ekstrem olarak nitelendirdigim bir örnek;
> Enkini enkirden al enkireye goyve ( sunu suradan al suraya koy )
>
> 10) Babaanne sokakta güneşin altında oynayıp terleyen torununa kızmaktadır:
> -Demingkden ben sene kölgelerde oyna dimedim mi?
> - .....
> -Geberdirin çocuk seni
> - .....
> -Git önkü yüzünü yuuka gel. Sırtındakini de deniştir. Koş baken!!!!
>
> 11) Dünyanın neresinde olursa olsun, o memlekette hangi dil konuşuluyor olursa olsun iki Denizlili'nin birbirini tanımasını sağlayan konuşma tarzı; konuşanların asla utanmadığı, düzeltme ihtiyacı hissetmediği az sayıda ağızdan biridir bu coğrafyadaki. Bilenler için çok estetik ve akıcıdır.
>
> 12) Türkçe ögretmenlerinin bile 'pekiyi ama i ve e hallerine karıştırıyorsun' dediği, hoş bir şive. Otobüs yolculugunda kendinden çok su istenen denizlili bir muavinin 'Sayın yolculaamız duz mu yaladingiz? Hareme gadar su yok gaari' dedigi de test edilip onaylanmistir
>
> 13) İsmin hallerine bir haller olan şivedir. Lisedeki Denizlili matematik hocasi, her ne kadar universite bitirse de sive gitmiyor olsa gerek, 'bugun Elif'e kaldıralım' gibi laflariyla her ders ayrı bir faciaya yol açma riski taşır.
>
> 14) Denizli doğumlu ya da çocukluğunuz burada geçmişse zihninizden hiç silinmeyecek şive. Türk dili profesörü ya da TRT ana haber bülteni sunucusu olsanız da gerektiğinde .
> nedipbarin , Tavas'ı gitcem ben , Ahmet de ordan gelipba- tarzı cümleleri hiç çekinmeden kullanır , kendinizle gurur duyarsınız. En güzeli bunu yaşlı insanlarla konuşmaktır
>
> 15) 'sıranızı geçin'
> (Denizlili Lise Müdürünün öğrencileri hizaya sokmak için söylediği emir cümlesi)
>
> 16) Herkes cik-cuk'le konuştuğu icin son derece şirin gelir kulağa. Ciddiye almak zordur Denizli şivesiyle konuşan birini. Bu yörelerde pazar yerinde dolaşmak da çok keyiflid ir. Ortalikta bir saat dolaşıp diyalogları dinlemek bile meditasyon etkisi yapabilir. Örnek:
>
> - Domat daatıveecenmi iki gilo.
> - Daattim daattim. Aha suracıkta. Alıveecen mi?
> - Alcem de tobayi açıveecen mi?
> - Açcem de paramı çıkarıveemedim, bi dakka bekleyiveecen mi?
> - Bekleyiveririm nolcekkii...
> şeklinde uzar gider.
> Bir süre ortalıkta dolaştıktan sonra 'beni bak' denilmesi normal gelmeye bile başlayabilir...
>
> 17) Denizli'de iki kadın pazarda karşılaşırsa şu repliğin geçmesi kuvvetle muhtemeldir:
>
> -Ne buuuu neree gidik gidesiiin??
> -Çocuklaaa döndeeme (dondurma) isteepturuu ne zımandıı..
>
> -Pazarı varem de dalagan alem.. (Pazara gidip ısırgan otu alayım)
>
> 18) Mesela 'biyol' vardır, bir şey isterken kullanılır. örneğin:
>
> - Biyol ötüvee çil horozum (bir kere öter misin çil horozum?) gibi.. .
>
> - 'Dinelmek' vardır (ayakta durmak) anlamında:
>
> - Bizimoğlan orda dinelme de beni bi çay yap. (Çocuğum ayakta durma da bana bir çay yap)
>
> - Gapeerif (kahpe herif) sık kullanılan bir küfürdür. Gappecik, gappenin doğurduu, gappanalı (kahpe analı), gappe garı gaşlı (kahpe karı kaşlı) gibi türevleri mevcuttur. Denizli şivesi ortamda Denizlililerle fazla bulunulduğu vakit dillere pelesenk olmakta, dilin ayarı kaçabilmektedir.
>
> 19) Rivayet olunduğuna göre pazar yerinde uzun süren bir alışveriş sırasında güzelim ürünleri alıp almamakta kararsız kalan müşteriye karşı satıcı kadın cevap verir: 'götüceksen götüü, götümiceksen götüme... go' (Alacaksan al, almıyacaksan, bırak). dilimizin yöresel elastikliği konusunda Denizli lehçesi en dikkati çeken tarzdır denebilir
>
> 21) Yavrım ben onu nezmandır söleboturum... bilip batırın mı? (yavrum ben onu nezamandan beri söyley ip duruyorum,biliyor musun?)
>
> 22) Denizli şivesi diye birşey yoktur, Denizlice vardır.
>
> 23) Gapçık ağızlı diye bir kavram vardır misal...
>
> -Dede neden bu böyle?
> -Sus bakem gapçıkaazlı!
> -O ne demek dede?
> -Höyt höyt edip durma bakem gömüveecem şimcik depçiğine!
>
> İşte böyle. Bu ve bunun gibi kendine ait söylenişi son derece komik, ama ne anlama geldiği tam bir muamma olan kelimeler içerir bu şive, ne anlama geldiğini Denizlililerin bile bilmediği.
>
> 24) Mersinde, Denizlili bir ögretmen... Sınıfta gürültü yapan bir öğrenciye bağırır;
>
> -Kızdırmeyin bene, şindi sene tahtaya kaldırır, sıfıra bascen.
>
> 25) Seneler evvel, memleketinde elektrik olmayan Denizli'li İstanbul'a gidip caddelerdeki yanan lambaları görünce şaşkınlıla şöyle demiş: Yanıpba.. yanı pba.. Ne gaz yetçek, ne fıtıl..
>
> 26) İstanbul'da hamamda başı sabunlu gözleri kapalıyken sabun kalıbını yürütmüşler bizimkinin. Olayı arkadasına anlatmış;
>
> -Gahpaçocukları... Hamamda bana sabunsuz kodular... (hamamda beni sabunsuz bıraktılar)
>
> 27) Çeşmide gala, gavga edip bala... (Çeşmede kadınlar halen kavga ediyorlar)