kilogram,litre ve metrenin kullanım alanları

UZUNLUK ÖLÇÜLERİ
METRE VE SANTİMETRE

UZUNLUK ÖLÇÜLERİNDE YAPILAN DEÐİŞİKLİKLER

Osmanlı döneminde 60 cm. veya 65.cm uzunluğa eşit olan endaze, parmak ucundan omuza kadar uzunluğu ifade eden ve ortalama 75,8 cm. kabul edilen arşın ile adım, ayak, kulaç gibi uzunluk ölçüleri kullanılıyordu. Bu ölçüler standart ölçüler değildi. Hele adım, ayak, kulaç gibi ölçülerle doğru bir iş yapmak hiç mümkün değildi. Bunların yerine 26 Mart 1931 tarih ve 1782 sayılı kanunla modern dünyanın kullandığı metre sistemi kabul edilmiştir. Artık uzunluk ölçümü milimetre, santimetre, desimetre, metre, dekametre, hektometre, kilometre ile ifade edilecektir.
Ölçülerde değişiklik geç kalınmış bir düzenleme idi. Gelişen dünyada çok önceleri bu uygulamaya geçmek gerekiyordu. Gerçekten de kanun çıkmadan üç yıl önce Bursa belediyesi belediye sınırları dâhilinde metre cinsinden ölçülerin kullanılması mecburiyetini getirmişti. Ölçüler kanunu sayesinde ülke içerisinde ölçülerle birlik sağlandığı gibi dış ticaret de kolaylaşmıştır. Genellikle bu yeni sistem halkımız tarafından kabul görmüştür. Ancak kırsal kesimde hâlâ teneke ile tahıl tartmak, bidon ile süt satmak, arşın ile kumaş ölçmek gibi uygulamaların devam ettiği görülmektedir. Bunda insanların kültür eksikliği, önemsememe ve alışkanlıklarını bırakamamalarının da rolü vardır. Ayrıca, kolaycılık ve ekonomik sıkıntılar da bunda önemli bir etkendir. Çünkü herkes her yerde bu ölçü aletlerini kolayca elde edememektedir. Ücretsiz ve temini kolay ilkel ölçü birimleri tercih edilebilmektedir. Ancak, halkın okuma-yazma oranı, kültür seviyesi ve ekonomik düzeyi yükseldikçe bu tür uygulamalar azalacaktır.

METRE VE SANTİMETRE NEDİR?

Metre ve santimetre bir uzunluk birimidir. Metrenin kısaltması olan “m” harfi ile santimetrenin kısaltması ise “cm” gösterilir.
Bu uzunluk ölçüm birimleri hayatımızı büyük ölçüde kolaylaştırmaktadır. Örneğin terziler dikecekleri eşyayı biçerken belli ölçüler dâhilinde biçmek durumundadırlar. Bunun için metre ve santimetreyi tercih ederler. Benzer şekilde mühendisler projelendirme çalışmalarında da bu birimleri kullanmaktadırlar.
Meslekteki kullanım alanları dışında günlük yaşamda en basitinden evimize bir eşya alırken onu koyacağımız yerin ölçüleriyle aldığımız eşyanın ölçülerinin uygun olması gerekir, kapı pencere takarken yine bu ölçüm birimlerinden faydalanılır. Kısaca hayatımızın her alanında ihtiyaç duyabileceğimiz ölçüm birimleridir metre ve santimetre.

Uzunlukları ölçmemize yarayan araçların bazıları aşağıdaki resimlerde örnek olarak gösterilmiştir.

UZUNLUK ÖLÇÜLERİNİ KULLANAN BAZI MESLEKLER

Uzunluk ölçülerini kullanan bazı meslekler şunlardır: Marangozlar, terziler, inşaat mühendisleri, mimarlar, tesviyeciler, sıhhi tesisatçılar, teknik ressamlar, inşaat ustaları, kumaş satan esnaflar... Daha pek çok meslek sahibi, uzunluk ölçülerini kullanarak yaptıkları işleri kolaylaştırırlar.

UZUNLUK ÖLÇÜLERİNİ KULLANAN BİRKAÇ MESLEÐİ TANIYALIM

MARANGOZLUK: Ağaç işleme işidir. Ağacın doğal hâliyle ya da makinelerce işlenmiş haliyle alınıp, ölçülere göre kesme, biçme, zımparalama gibi işlemlerden geçirilerek nesnelerin ortaya çıkartılması işidir. Bu işi yapanlara marangoz denir.
Ahşap malzemeleri, isteğe ve ölçülere göre işleyerek ve şekillendirerek, binalarda gerekli yerlere yerleştiren veya ahşap eşya yapan kişilere de marangoz denir. Uzunluk ölçen araçlar, marangozların en sık kullandıkları araçlardır.

METREYİ KULLANAN MESLEKLER

Doğru ölçmek, ticarette, bilimsel araştırmalarda, sanayide çok önemlidir. Hiç kimse eksik bir ürün satın almak istemez. Manifaturacıdan bir metre diye alınan kumaşın eve gelindiğinde bir metreden kısa çıkması herkesi üzer. Kuyumcudan satılan bir bileziğin eksik tartılması da, aynı şekilde can sıkıcıdır. Bu tip yanlış-eksik tartmalar moral bozar, maddi zarara yol açar, aynı zamanda hakların gasp edilmesine sebep olur
Uzunluk ölçüm birimleri hayatımızı büyük ölçüde kolaylaştırmaktadır. Örneğin terziler dikecekleri eşyayı biçerken belli ölçüler kullanır. Bunun için metre ve santimetreyi tercih ederler. Benzer şekilde mühendisler çalışmalarında da bu birimleri kullanmaktadırlar. Meslekteki kullanım alanları dışında günlük yaşamda en basitinden evimize bir eşya alınırken onu koyacağımız yerin ölçüleriyle aldığımız eşyanın ölçülerinin uygun olması gerekir, kapı pencere takarken yine bu ölçüm birimlerinden faydalanılır. Kısaca hayatımızın her alanında ihtiyaç duyabileceğimiz ölçüm birimleridir metre ve santimetre.

UZUNLUK ÖLÇÜLERİNİ KULLANAN BAZI MESLEKLER

Uzunluk ölçülerini kullanan bazı meslekler şunlardır: Marangozlar, terziler, inşaat mühendisleri, mimarlar, sıhhi tesisatçılar, teknik ressamlar, inşaat ustaları, kumaş satan esnaflar... Daha pek çok meslek sahibi, uzunluk ölçülerini kullanarak yaptıkları işleri kolaylaştırırlar.Metreyi kullanan bazı meslekleri tanıyalım:

MARANGOZLUK: Ağaç işleme işidir.Bu işi yapanlara marangoz denir. Ahşap malzemeleri, isteğe ve ölçülere göre işleyerek ve şekillendirerek, binalarda gerekli yerlere yerleştiren veya ahşap eşya yapan kişilere marangoz denir. Uzunluk ölçen araçlar, marangozların en sık kullandıkları araçlardır.

İNŞAAT MÜHENDİSLİÐİ: İnşaat mühendisleri, yapılarla ilgili hesaplamaları yaparlar.Plan ve projeler uygun uzunluk birimleri kullanılarak çizilir.

TERZİLİK: Terziler,vücudumuzu dış etkenlerden korumak için giysiler dikerler. Kumaşlar, iğne, iplik, dikiş makinesi ve metreler terzilerin başlıca araç-gereçleridir.Kıyafet dikilecek kişinin beden ölçüleri metre ile ölçülür,kumaşlar metre ile ölçülerek kesilir.