Tweet
Tüketiciler artık gıda alışverişi yaparken satın aldığı ürünlerin içinde ne olduğunu bilecek. Çünkü, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Türk Gıda Kodeksi Gıda Maddelerinin Genel Etiketleme ve Beslenme Yönünden Etiketleme Kuralları Tebliği'nde değişiklik yapmaya hazırlanıyor.
Etiketlerin üzerinde, "porsiyon büyüklüğü" ve porsiyonun günlük enerji ve besin ihtiyacını karşılama oranı gösterilecek. Etiketlerde anne sütüne eşdeğer olduğunu bildiren veya anne sütüyle kıyaslayan beyanlar yer almayacak. Ayrıca, "Besin ögesi'', "beslenme beyanı'', "beslenme referans değeri'', "çoklu doymamış yağ asitleri'', "lif'', ''sağlık beyanı'', "prebiyotik'' ve "probiyotik bakteri'' tanımları da değiştiriliyor. Protein, karbonhidrat, yağ, lif, sodyum, mikro besin öğesi olan vitamin ve mineraller ile bu gruplarda yer alan öğeler, "besin öğesi'' olarak etikette gösterilebilecek. Bir gıdanın içerdiği enerji, besin öğeleri veya diğer öğeleri nedeniyle beslenme açısından yararlı özelliklere sahip olduğunu doğrudan ya da dolaylı olarak belirten ifade "beslenme beyanı'' olarak tanımlandı. Mevcut mevzuatta "beslenme referans değeri'', "sağlıklı yetişkinler'' dikkate alınarak yapılırken, taslakta bu tanımın, "sağlıklı bireyler'' dikkate alınarak yapılması öngörüldü. Taslakta 'lif''in kapsamı da genişletildi. Prebiyotik bileşen ve probiyotik mikroorganizmaların tanımları yeniden yapılırken, bir gıdanın, bir defada tüketilmesi beklenen ortalama miktarını gösteren, "porsiyon büyüklüğü" de etiket üzerinde gösterilebilecek. Pek çok gıdanın porsiyon büyüklüğü de tebliğ taslağı ile belirleniyor. Besin öğelerinin miktarları, etiket üzerinde 100 gram veya 100 mililitre için verilecek. Buna ilave olarak, besin öğelerinin miktarları, paketteki porsiyon adedinin belirtilmesi koşuluyla, etiketin üzerinde gösterilen net miktar için veya bir porsiyon için de verilebilecek.
Taslağa göre, gıdaların etiketinde, sadece tebliğde yer alan beslenme beyanları, yine tebliğde verilen koşullara uygun olmak kaydı ile yer alabilecek. Ancak belirlenen koşullar takviye edici gıdalar (gıda takviyeleri) için geçerli olmayacak. "Yağsız" beyanı yapılan gıdaların etiketinde gıdanın yağ miktarında ne kadar azalma olduğunu ifade eden ''% ... yağsız'' gibi beyanlar yer alamayacak. Tebliğ taslağında, çok sayıda gıdanın, sağlık beyanına esas alınacak porsiyon büyüklükleri belirlendi.
İÇECEKLERDE MİLİLİTRE HESABI YAPILDI
Buna göre, 30 gram bisküvi, 50 gram ekmek, ağırlığının yüzde 35'inden fazlasını krema ve meyve oluşturan 125 gram pasta veya ağırlığının yüzde 35'inden azı krema ve meyveden oluşan 80 gram pasta, bir porsiyon kabul ediliyor. Çeşnili kek, galeta ve peksimetin 30 gramı, dolgulu kekin 50 gramı, kurabiyenin 25 gramı, krakerin 15 gramı, pirinç, bulgur, makarna ve eriştenin 60 gramı bir porsiyon olarak belirlendi. Alkolsüz içecekler, ayran, kefir gibi fermente süt içecekleri ve sütün 250 mililitresi, çay, kahve, salep gibi sıcak içeceklerin 200 mililitresi, yoğurdun 200 mililitresi bir porsiyon. Sağlık beyanı yapılırken beyaz peynirin porsiyon büyüklüğü 60 gram, kaşar peynirininki 45 gram, krema ve kaymakta 20 gram, puding, gibi tatlılarda 150 gram, yumurtanın tanesi veya 50 gramı bir porsiyon kabul edilecek
Etiketlerin üzerinde, "porsiyon büyüklüğü" ve porsiyonun günlük enerji ve besin ihtiyacını karşılama oranı gösterilecek. Etiketlerde anne sütüne eşdeğer olduğunu bildiren veya anne sütüyle kıyaslayan beyanlar yer almayacak. Ayrıca, "Besin ögesi'', "beslenme beyanı'', "beslenme referans değeri'', "çoklu doymamış yağ asitleri'', "lif'', ''sağlık beyanı'', "prebiyotik'' ve "probiyotik bakteri'' tanımları da değiştiriliyor. Protein, karbonhidrat, yağ, lif, sodyum, mikro besin öğesi olan vitamin ve mineraller ile bu gruplarda yer alan öğeler, "besin öğesi'' olarak etikette gösterilebilecek. Bir gıdanın içerdiği enerji, besin öğeleri veya diğer öğeleri nedeniyle beslenme açısından yararlı özelliklere sahip olduğunu doğrudan ya da dolaylı olarak belirten ifade "beslenme beyanı'' olarak tanımlandı. Mevcut mevzuatta "beslenme referans değeri'', "sağlıklı yetişkinler'' dikkate alınarak yapılırken, taslakta bu tanımın, "sağlıklı bireyler'' dikkate alınarak yapılması öngörüldü. Taslakta 'lif''in kapsamı da genişletildi. Prebiyotik bileşen ve probiyotik mikroorganizmaların tanımları yeniden yapılırken, bir gıdanın, bir defada tüketilmesi beklenen ortalama miktarını gösteren, "porsiyon büyüklüğü" de etiket üzerinde gösterilebilecek. Pek çok gıdanın porsiyon büyüklüğü de tebliğ taslağı ile belirleniyor. Besin öğelerinin miktarları, etiket üzerinde 100 gram veya 100 mililitre için verilecek. Buna ilave olarak, besin öğelerinin miktarları, paketteki porsiyon adedinin belirtilmesi koşuluyla, etiketin üzerinde gösterilen net miktar için veya bir porsiyon için de verilebilecek.
Taslağa göre, gıdaların etiketinde, sadece tebliğde yer alan beslenme beyanları, yine tebliğde verilen koşullara uygun olmak kaydı ile yer alabilecek. Ancak belirlenen koşullar takviye edici gıdalar (gıda takviyeleri) için geçerli olmayacak. "Yağsız" beyanı yapılan gıdaların etiketinde gıdanın yağ miktarında ne kadar azalma olduğunu ifade eden ''% ... yağsız'' gibi beyanlar yer alamayacak. Tebliğ taslağında, çok sayıda gıdanın, sağlık beyanına esas alınacak porsiyon büyüklükleri belirlendi.
İÇECEKLERDE MİLİLİTRE HESABI YAPILDI
Buna göre, 30 gram bisküvi, 50 gram ekmek, ağırlığının yüzde 35'inden fazlasını krema ve meyve oluşturan 125 gram pasta veya ağırlığının yüzde 35'inden azı krema ve meyveden oluşan 80 gram pasta, bir porsiyon kabul ediliyor. Çeşnili kek, galeta ve peksimetin 30 gramı, dolgulu kekin 50 gramı, kurabiyenin 25 gramı, krakerin 15 gramı, pirinç, bulgur, makarna ve eriştenin 60 gramı bir porsiyon olarak belirlendi. Alkolsüz içecekler, ayran, kefir gibi fermente süt içecekleri ve sütün 250 mililitresi, çay, kahve, salep gibi sıcak içeceklerin 200 mililitresi, yoğurdun 200 mililitresi bir porsiyon. Sağlık beyanı yapılırken beyaz peynirin porsiyon büyüklüğü 60 gram, kaşar peynirininki 45 gram, krema ve kaymakta 20 gram, puding, gibi tatlılarda 150 gram, yumurtanın tanesi veya 50 gramı bir porsiyon kabul edilecek