2. Beş Yıllık Kalkınma Planı

Kapat
X
 
  • Filtre
  • Zaman
  • Gösterim
Clear All
yeni mesajlar
  • Sniper®
    Senior Member
    • 22-06-2005
    • 12987

    2. Beş Yıllık Kalkınma Planı

    1967-1972 yıllarını kapsayan bu planın birinci plandan farkı, çok kesimli olmasıydı. Bunlar tarım, madencilik, imalat sanayii, inşaat, hizmetler ve kamu kesimiydi. Planda, ulusal ve uluslararası kesim olmak üzere, ikinci bir ayırıma gidilmişti. İBYKP’nin amacı Türk ekonomisinde hızlı bir gelişme sağlamak ve bunu devam ettirmekti. Planda yer alan başlıca ekonomik hedefler şöyleydi:

    • Milli gelir her yıl %7 artacak, artış oranı plan dönemi sonunda %40’a ulaşacaktı.

    • Yatırımlar yılda %14 oranında artırılacaktı.

    • Türk ekonomisinin dış kaynaklara bağlılığı zamanla azaltılacak; ekonomi hedef alınan kalkınma hızına ve dış yardımlara başvurmadan kendi kaynakları ile devam etmesini sağlayacak bir yapıya kavuşturulacaktı.

    • Çeşitli sektörlerde, gelişme gücünü en iyi değerlendirecek hızlı ve dengeli bir gelişmenin sağlanmasına çalışılacaktı.

    • Ekonominin genel yapısında tarımdan sanayiye doğru yapısal bir değişme sağlanarak sanayi sektörünün GSMH içindeki payı %16,3’ten %20,5’e çıkarılacaktı.

    • Kıt bir kaynak olan yetişmiş insan gücünün verimli kullanılması için her kademede yeterliliğe dayanan bir çalışma politikası uygulanacaktı.

    • Kalkınma çalışmalarına halkın adaletli ve fırsat eşitliğine göre katılımının sağlanması; artan gelir ve refahtan fertlerin sosyal adalet ilkelerine uygu bir pay alarak yaşam seviyesinin yükseltilmesi gelir dağılımı açısından planın temel ilkesiydi. Kişi başına gelir 2 600 liradan 3 200 liraya (359$) yükseltilecekti.

    • Çeşitli bölgeler arasındaki gelişme farkları yatırımların yurt içinde dengeli dağılımı ile azaltılacaktı.

    Görüldüğü gibi, birinci ve ikinci planda öngörülen kalkınma hızları aynıydı. Tek fark, BBYKP’de hizmetler kesimi için öngörülen %7,2’lik kalkınma hızının %6,8’e indirilmiş olmasıydı. Temel sektörlerin payları planda öngörülen yönde gelişmekle birlikte; gelişme hızları arzulananın altında oldu. Yatırımların sektörlere dağılımına baktığımızda, ikinci planın imalat, ulaştırma ve turizm yatırımlarına ağırlık verdiği görülmektedir.

    İBYKP’de sanayileşme ile tarım kesimi arasında bağlantı kurulmaya çalışılmış ve sanayi kesimi için şu temel ilkeler benimsenmişti: “İBYKP döneminde sanayinin ekonominin sürükleyici sektörü olması temin edilmiş olacaktır. Sanayileşme bu dönemde hızlı bir kalkınmayı gerçekleştirebilmek ve bu hızı artırarak devam ettirebilmek için şarttır. Türkiye’nin tabii kaynakları ve diğer faktörler hızlı sanayileşmenin karşılaştırmalı üstünlük ilkesine göre mümkün olduğunu göstermektedir. Bu dönemde kurulacak ağır sanayii tesisleri bir yandan tarım sektörünün modernleştirilmesine ve tarımdan sanayiye kaynak aktarılmasına yardımcı olacak, öte yandan küçük sanayinin gelişmesine elverişli bor ortam yaratacaktır.

    Planda, imalat sanayine birinci derecede öncelik tanınmıştır. 34,3 milyar liralık GSMH artışının %38,6’sını sağlayacak imalat sanayi için 25 milyar liralık yatırım öngörülmekteydi. Bu miktarın alt kesimlere olan dağılımında demirden başka metaller, kâğıt, makine imalat, elektronik, tarım araçları ve makineleri ve gemi inşa sanayii BBYKP’ye göre en yüksek paya sahip bulunmaktaydı. İBYKP’de yatırımları ve ihracatı teşvik amacıyla alı nan tedbirler şunlardı:

    Yatırımların Teşviki: BBYKP döneminde 202 sayılı kanunla getirilen yatırım indirimi İBYKP döneminde 933 sayılı kanunla değişikliğe uğradı. Yatırım indirimi oranı, indirimden yararlanacak yatırım miktarının %80’ini geçmeyecek ve oranlar yıllık programlarda belirtilecekti.

    Ayrıca, yatırımlarla ilgili olarak, gümrüklerde tam ve kısmi muaflık (bağışıklık) getirilerek yatırımlarda %1520 arasında ucuzluk sağlandı. Yapılacak yatırımların bağışıklıktan yararlanabilmesi için şu koşullardan en az birine uyması gerekmekteydi:

    • Kurulacak tesisin ekonomik ölçüde olması
    • Yeni bir teknoloji getirmesi
    • Yan sanayiin gelişmesine yardım etmesi
    • Dünya fiyatlarına uygun olarak yatırım yapması
    • İhracata yönelik bir yatırım olması
    • İthalat ikamesi sağlanması

    Ayrıca, yeni vergi tedbirleri, orta vadeli kredi, selektif kredi, geliştirme ve teşvik fonları, sanayici ve ihracatçı senetlerine düşük faizle reeskont olanağı gibi parasal önlemler de getirilmişti.

    İhracatın Teşviki: Planda ihracata dönük sanayiler kurulması teşvik edilerek ihracatın yapısının değiştirilmesi amaçlanmaktaydı. Getirilen teşvik tedbirlerinin başlıcaları şunlardı: Vergi iadesi, ihracat birliklerinin kurulması, döviz tahsislerine öncelik tanınması vb. Her iki plan döneminde de, uygulanan teşvik tedbirleri, öngörülen amaçları tam olarak gerçekleştiremedi.

    Örneğin azgelişmiş yörelere uygulanan yatırımlar, -yüksek indirim oranlarına rağmen- bu yörelere doğru tam olarak kaydırılamadı; orta vadeli ve selektif kredi sistemi işlemedi. Tedbirlerin yaygın ve tam olarak uygulanmasını engelleyen başlıca nedenler, teşvik tedbirlerinin geniş bir kitle tarafından bilinememesi ve bürokratik formaliteydi.
İşlem Yapılıyor
X