Tweet
700 milyar dolar yeter mi? Ya da ahlaki çöküntü önlenir mi?
Pazar günü ABD Hazine Bakanı Paulson, açıklanan kurtarma paketinin kibar adıyla Restructuring Finance Corp’un (RFC-Finansman Yeniden Yapılandırma Şirketi yani batıkları çözümleyecek “finansal çöplük” şirketi) vergi ödeyenleri kurtarmak için kurulacağını açıkladı. (Yaman çelişki buna denir!)
Paulson’un diğer bir açıklaması da krizden etkilenen diğer gelişmiş ülkelerin de benzer uygulamaları takip etmesi için davet ettikleri ve bazılarının da bunu takip edecekleriydi. (Gereksiz bir çaba!)
Perşembe akşamı açıklanan, piyasaları “ipten alan” RFC çözümü, piyasaları “normallerine” (yani bir önceki zirvelerine-nasıl “normal” ise) götürecek mi? Cuma günkü haber, piyasalarda tarihi artış oranlarının yaşanmasına yol açabilecek kadar iyi bir haber miydi?
Piyasalarda “kalp krizlerine” yol açabilecek “sürpriz haberlerin önünü alacağı kadar” iyiydi! Ancak ‘krizin dibine mi?’ gelindi sorusunun cevabı, bence hayır!
Neden derseniz herhangi bir ülkenin ekonomisi sadece finans sektöründen ibaret değil. ABD’de finans sektörü şimdilik dibi görse de (ki bence halen daha yolu var), bunun reel sektöre etkileri henüz daha görülmedi.
Borsalardaki sert düşüşlerin sonuna gelinmiş olabilir...
Ama düşüşlerin sonuna gelindi demek için henüz erken! Düşüş eğimleri daha yumuşak olacak.
***
Fannie ve Freddie ‘kardeşlerin’ portföyleri 5.4 trilyon dolar. 700 milyar dolar bunun neredeyse sekizde biri! Açıklanan kurtarma paketlerinin 800 milyar dolar civarında olduğunu düşünürsek, şimdiye kadarki 1.5 trilyon (dolarda trilyonları konuşur olduk. TL değil, dolardan söze ediyoruz) dolarlık rakam bile yetmeyebilir. Zira RFC’de sorunlu kredilerin 1 dolarını, yarı fiyattan alacağı açıklanıyor. Sadece kardeşler için gereken 2.7 trilyon dolar. Şimdiye kadar yapılan ve Kongre’den geçtikten sonra (geçecektir, hiç bir senatörün itiraz edebileceğini sanmıyorum) harcanacaklar teorik olarak ‘kardeşlere’ bile yetmiyor!
Gamsızlık onlarda “paketin” bir parçası. Devlet garantisi var.
Bundan sonraki asıl sorun “Nasılsa herkes kurtarılıyor, şimdilik ben de batayım, ya da batarmış gibi yapayım, beni de kurtarırlar nasılsa” diye düşünenlerin sayısının artması.
Bunlar finansal sistemde yaratacakları “ahlaki çöküntü” sorununun daha da büyümesine yol açacaktır. Fatura daha da “kabaracaktır”. ABD Hükümeti’nin bu kadar bol keseden “sosyalist bir politika” izlercesine ‘kurtarma paketleri’ açıklaması (ki RFC’ye kadar hiç biri bir işe yaramadı, bu da zar zor bir fayda sağlayacaktır) ahlâki erozyonu körükler nitelikte.
***
Piyasalara gelince kısa vadede ‘taşıma suyu’nda desteğiyle toparlanma yaşanıyor. Ama bugün, ama yarın (ki bence hayli zor) son yaşanan “açgözlü” yükselişin sonuna gelinecek ve yeni diplere doğru yavaş da olsa bir hareket göreceğiz.
Son günlerdeki “elle gelen coşku” Dow Jones’u 11.700 veya 12.100’den birine taşıyabilir. Ancak sonrasında önce 10 bin ardından da 9.660 resmin içine girecektir.
O güne kadar “coşkunun” ***fini sürün!
Ali Ağaoğlu
Pazar günü ABD Hazine Bakanı Paulson, açıklanan kurtarma paketinin kibar adıyla Restructuring Finance Corp’un (RFC-Finansman Yeniden Yapılandırma Şirketi yani batıkları çözümleyecek “finansal çöplük” şirketi) vergi ödeyenleri kurtarmak için kurulacağını açıkladı. (Yaman çelişki buna denir!)
Paulson’un diğer bir açıklaması da krizden etkilenen diğer gelişmiş ülkelerin de benzer uygulamaları takip etmesi için davet ettikleri ve bazılarının da bunu takip edecekleriydi. (Gereksiz bir çaba!)
Perşembe akşamı açıklanan, piyasaları “ipten alan” RFC çözümü, piyasaları “normallerine” (yani bir önceki zirvelerine-nasıl “normal” ise) götürecek mi? Cuma günkü haber, piyasalarda tarihi artış oranlarının yaşanmasına yol açabilecek kadar iyi bir haber miydi?
Piyasalarda “kalp krizlerine” yol açabilecek “sürpriz haberlerin önünü alacağı kadar” iyiydi! Ancak ‘krizin dibine mi?’ gelindi sorusunun cevabı, bence hayır!
Neden derseniz herhangi bir ülkenin ekonomisi sadece finans sektöründen ibaret değil. ABD’de finans sektörü şimdilik dibi görse de (ki bence halen daha yolu var), bunun reel sektöre etkileri henüz daha görülmedi.
Borsalardaki sert düşüşlerin sonuna gelinmiş olabilir...
Ama düşüşlerin sonuna gelindi demek için henüz erken! Düşüş eğimleri daha yumuşak olacak.
***
Fannie ve Freddie ‘kardeşlerin’ portföyleri 5.4 trilyon dolar. 700 milyar dolar bunun neredeyse sekizde biri! Açıklanan kurtarma paketlerinin 800 milyar dolar civarında olduğunu düşünürsek, şimdiye kadarki 1.5 trilyon (dolarda trilyonları konuşur olduk. TL değil, dolardan söze ediyoruz) dolarlık rakam bile yetmeyebilir. Zira RFC’de sorunlu kredilerin 1 dolarını, yarı fiyattan alacağı açıklanıyor. Sadece kardeşler için gereken 2.7 trilyon dolar. Şimdiye kadar yapılan ve Kongre’den geçtikten sonra (geçecektir, hiç bir senatörün itiraz edebileceğini sanmıyorum) harcanacaklar teorik olarak ‘kardeşlere’ bile yetmiyor!
Gamsızlık onlarda “paketin” bir parçası. Devlet garantisi var.
Bundan sonraki asıl sorun “Nasılsa herkes kurtarılıyor, şimdilik ben de batayım, ya da batarmış gibi yapayım, beni de kurtarırlar nasılsa” diye düşünenlerin sayısının artması.
Bunlar finansal sistemde yaratacakları “ahlaki çöküntü” sorununun daha da büyümesine yol açacaktır. Fatura daha da “kabaracaktır”. ABD Hükümeti’nin bu kadar bol keseden “sosyalist bir politika” izlercesine ‘kurtarma paketleri’ açıklaması (ki RFC’ye kadar hiç biri bir işe yaramadı, bu da zar zor bir fayda sağlayacaktır) ahlâki erozyonu körükler nitelikte.
***
Piyasalara gelince kısa vadede ‘taşıma suyu’nda desteğiyle toparlanma yaşanıyor. Ama bugün, ama yarın (ki bence hayli zor) son yaşanan “açgözlü” yükselişin sonuna gelinecek ve yeni diplere doğru yavaş da olsa bir hareket göreceğiz.
Son günlerdeki “elle gelen coşku” Dow Jones’u 11.700 veya 12.100’den birine taşıyabilir. Ancak sonrasında önce 10 bin ardından da 9.660 resmin içine girecektir.
O güne kadar “coşkunun” ***fini sürün!
Ali Ağaoğlu