Ziraat Bankası’nın temeli Mithat Paşa’nın Niş valiliği sırasında tarımsal kredileri düzenlemek üzere 1863’te Memleket Sandığı’nı kurmasıyla atıldı. Bu kuruluş 1867’de çıkarılan bir nizamnameyle bütün ül***i kapsayacak biçimde yaygınlaştırıldı. 1883’te aşar vergisi %10 oranında artırılarak, elde edilen hasılat (menafi hisseleri) Memleket Sandıkları’na aktarıldı ve bu kuruşların adı da Menafi Sandıkları olarak değiştirildi.
Kredi dağıtımındaki usulsüzlükler ve dağıtılan kredileri geri almadaki sıkıntılar üzerine, 1888’de Ziraat Bankası kuruldu ve sayıca 250’yi bulan Menafi Sandıkları’nın sermayesi Ziraat Bankası’na devredildi. Mart 1924’te bir anonim şirkete dönüştürülen Ziraat Bankası, sermayesinin hissedarlara dağıtılmasındaki teknik olanaksızlıklar nedeniyle 1937’de çıkarılan özel bir yasayla özerk bir devlet kuruluşu haline getirildi. Birçok kez değiştirilen kuruluş yasasının yerini Haziran 1984’te 233 sayılı kanun hükmünde kararname aldı ve Kasım 1984’te çıkarılan ana statüyle Başbakanlık’la ilgilendirildi.
Tarımsal kredi alanında olduğu kadar diğer bankacılık dallarında de etkin faaliyet gösteren bankanın ana amacı “tarımsal amaçlı kooperatiflerle bunların üst kuruluşları, kamu kuruluşları, yerel yönetim kurumları ve küçük tasarruf sahiplerinin birlikte ya da ayrı ayrı kurdukları her çeşit ortaklıkların, özellikle ve öncelikle küçük ve orta tarım işletmelerinin tarımsal üretimlerine, tarımsal ürünlerin pazarlamasına ve tarıma dayalı sanayinin ve bunlarla ilgili her türlü girişimlerin kalkınma planı ilkelerine göre yürümelerine ve gelişmelerine yönelik gerekli ve uygun kredileri düzenlemek, dağıtmak ve denetlemektir.” Ayrıca, bu amaçlarla hareket edecek teşekkülleri kurmak, kurulmuş ve kurulacak olanlara katılmak bankanın görevleri arasındadır.
Ziraat Bankası, kalkınma planlarında belirlenen ilkeler doğrultusunda uyguladığı dinamik kredi politikası ile üretimin artırılmasını ve değerlendirilmesini sağlamıştır. Ziraat Bankası, tarımsal krediler, resmi daireler ve iktisadi devlet teşekküllerine açılan krediler ve ticari krediler olmak üzere üç çeşit kredi açmaktadır. Bir yıla kadar kısa, beş yıla kadar orta, ve 20 yıla kadar uzun vadeli kullandırılan tarımsal kredilerin başlıca amaçları şunlardır:
• Çiftçinin işletme sermayesi gereksinimine katkıda bulunmak
• Üreticiyi bir tarım işletmesine sahip kılmak veya bir tarım işletmesini genişletecek arazi edindirmek
• Tarımsal üretimi verimlendirmek
• Tarımsal ürünlerin sürüm ve satışını kolaylaştırmak ve artırmak
Genel kredilerin %10’unu oluşturan resmi kuruluşlara yönelik krediler Kıbrıs Türk Federe Devleti’ne, zirai araştırma enstitülerine, özel idare ve belediye gibi resmi kuruluşlara ve iktisadi devlet teşekküllerine nakit sıkıntılarını gidermek amacıyla verilmektedir. Ayrıca, tarım sektörüne yardımcı teşebbüslerin finansmanı, tarım ürünlerinin sürüm ve satışının sağlanması ve ihracatın artırılması amacıyla ticari kredi açılmaktadır.
Ziraat Bankası’nın 1995 yılı sonu itibariyle ödenmiş sermaye ve ihtiyat akçeleri toplamı 19,983 trilyon liradır. Aynı yıl sonu itibariyle 542 trilyon lira civarında toplam mevduatı bulunan banka, 327 trilyonu tarımsal kredi olmak üzere toplam 385 trilyon liralık kredi açmıştır. Merkezi Ankara’da bulunan bankanın Türkiye’de 1 264 şubesi, yurtdışında 9 şubesi ve 8 temsilciliği vardır.
Banka bünyesinde toplam 35 962 personel çalışmaktadır. Ayrıca 22 şarj bürosu ve 313 muhabir banka ile çalı şan Ziraat Bankası yabancı bankalardan sağladığı kısa vadeli kredileri ithalatın finansmanı ve ihracatçıların ihracat öncesi finansman ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanmaktadır. Ziraat Bankası açtığı kredilerle tarım sektörünün geliştirilmesine katkıda bulunurken, düzenlediği çeşitli eğitim ve kültürel faaliyetlerle de ekonomik ve sosyal gelişme üzerinde etkili olmaktadır.
Kredi dağıtımındaki usulsüzlükler ve dağıtılan kredileri geri almadaki sıkıntılar üzerine, 1888’de Ziraat Bankası kuruldu ve sayıca 250’yi bulan Menafi Sandıkları’nın sermayesi Ziraat Bankası’na devredildi. Mart 1924’te bir anonim şirkete dönüştürülen Ziraat Bankası, sermayesinin hissedarlara dağıtılmasındaki teknik olanaksızlıklar nedeniyle 1937’de çıkarılan özel bir yasayla özerk bir devlet kuruluşu haline getirildi. Birçok kez değiştirilen kuruluş yasasının yerini Haziran 1984’te 233 sayılı kanun hükmünde kararname aldı ve Kasım 1984’te çıkarılan ana statüyle Başbakanlık’la ilgilendirildi.
Tarımsal kredi alanında olduğu kadar diğer bankacılık dallarında de etkin faaliyet gösteren bankanın ana amacı “tarımsal amaçlı kooperatiflerle bunların üst kuruluşları, kamu kuruluşları, yerel yönetim kurumları ve küçük tasarruf sahiplerinin birlikte ya da ayrı ayrı kurdukları her çeşit ortaklıkların, özellikle ve öncelikle küçük ve orta tarım işletmelerinin tarımsal üretimlerine, tarımsal ürünlerin pazarlamasına ve tarıma dayalı sanayinin ve bunlarla ilgili her türlü girişimlerin kalkınma planı ilkelerine göre yürümelerine ve gelişmelerine yönelik gerekli ve uygun kredileri düzenlemek, dağıtmak ve denetlemektir.” Ayrıca, bu amaçlarla hareket edecek teşekkülleri kurmak, kurulmuş ve kurulacak olanlara katılmak bankanın görevleri arasındadır.
Ziraat Bankası, kalkınma planlarında belirlenen ilkeler doğrultusunda uyguladığı dinamik kredi politikası ile üretimin artırılmasını ve değerlendirilmesini sağlamıştır. Ziraat Bankası, tarımsal krediler, resmi daireler ve iktisadi devlet teşekküllerine açılan krediler ve ticari krediler olmak üzere üç çeşit kredi açmaktadır. Bir yıla kadar kısa, beş yıla kadar orta, ve 20 yıla kadar uzun vadeli kullandırılan tarımsal kredilerin başlıca amaçları şunlardır:
• Çiftçinin işletme sermayesi gereksinimine katkıda bulunmak
• Üreticiyi bir tarım işletmesine sahip kılmak veya bir tarım işletmesini genişletecek arazi edindirmek
• Tarımsal üretimi verimlendirmek
• Tarımsal ürünlerin sürüm ve satışını kolaylaştırmak ve artırmak
Genel kredilerin %10’unu oluşturan resmi kuruluşlara yönelik krediler Kıbrıs Türk Federe Devleti’ne, zirai araştırma enstitülerine, özel idare ve belediye gibi resmi kuruluşlara ve iktisadi devlet teşekküllerine nakit sıkıntılarını gidermek amacıyla verilmektedir. Ayrıca, tarım sektörüne yardımcı teşebbüslerin finansmanı, tarım ürünlerinin sürüm ve satışının sağlanması ve ihracatın artırılması amacıyla ticari kredi açılmaktadır.
Ziraat Bankası’nın 1995 yılı sonu itibariyle ödenmiş sermaye ve ihtiyat akçeleri toplamı 19,983 trilyon liradır. Aynı yıl sonu itibariyle 542 trilyon lira civarında toplam mevduatı bulunan banka, 327 trilyonu tarımsal kredi olmak üzere toplam 385 trilyon liralık kredi açmıştır. Merkezi Ankara’da bulunan bankanın Türkiye’de 1 264 şubesi, yurtdışında 9 şubesi ve 8 temsilciliği vardır.
Banka bünyesinde toplam 35 962 personel çalışmaktadır. Ayrıca 22 şarj bürosu ve 313 muhabir banka ile çalı şan Ziraat Bankası yabancı bankalardan sağladığı kısa vadeli kredileri ithalatın finansmanı ve ihracatçıların ihracat öncesi finansman ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanmaktadır. Ziraat Bankası açtığı kredilerle tarım sektörünün geliştirilmesine katkıda bulunurken, düzenlediği çeşitli eğitim ve kültürel faaliyetlerle de ekonomik ve sosyal gelişme üzerinde etkili olmaktadır.
Yorum