Tweet
Tam Zamanında Üretim (TZÜ), Toplam Kalite Yönetimi (TKY), Stoksuz Üretim, Japon Üretimi, Toyota Üretim Sistemi, katılımcı Yönetim, Yalın Üretim, kaisen gibi değişik isimler altında karşımıza çıkan yeni üretim modelleri detayda bazı farklılıklar göstermekle beraber, sonuçta aynı hedef üzerinde yoğunlaşmaktadır. (ACAR,1995,1.sayfa)
Günümüzde, rekabet gücüne sahip imalat sistemlerinin temelinde disiplinli ve etken envanter
yönetimi yer almaktadır. Başka bir deyişle yöneticiler rekabet güçlerini artırabilmek için envanter yatırımlarını giderek azaltmak durumundadırlar. Bu görüş, Stoksuz Üretim Stratejisi olarak tanımlanan yeni bir yaklaşımın temelini oluşturur. Stoksuz Üretim;
•Ürün tasarımı,
•Ekipman seçimi,
•Malzeme yönetimi,
•Kalite sağlama,
•İş tasarımı,
•Verimlilik artışı gibi tüm işletme sorunlarına yönelik entegre bir yaklaşımdır.
Bu yaklaşımda; üretim/malzeme kontrol sistemi ise "Tam Zamanında Üretim (Just in Time Production)" olarak tanımlanmıştır.(ACAR,1990,7.sayfa)
İlk kez Toyota Motor Fabrikası Başkanı, Taiichi Ohno tarafından 1940 yıllarında geliştirilip,uygulanmaya konan Tam Zamanında Üretim (TZÜ) yaklaşımı, Japonların savaş sonrası içinde bulundukları ekonomik koşulların bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. İkinci Dünya Savaşı sonrası zaten kısıtlı olan doğal kaynaklara işgücü ve sermaye kaynaklarının da yetersizliği eklenince
Japonya, ekonomik varlığını sürdürebilmek için kısıtlı olan kaynakları mümkün olan en düşük maliyetle kullanmayı öğrenmek zorunda kalmıştır. Tam Zamanında Üretim felsefesi aslında Amerikan imalat sistemindeki temel ilkelerin, Japonya ortamında şekillendirilmesi ile geliştirilmiştir.
T. Ohno öncelikle Amerikan "süpermarket" fikrinden etkilenmiş ve süpermarketlerin işletilmesindeki temel ilkeler Tam Zamanında Üretim sisteminin kavramsal altyapısını
oluşturmuştur.
Süpermarket ortamındaki bazı ilke ve uygulamaları başlangıç noktası olarak alan T. Ohno Toyota Üretim Sistemivle Tam Zamanında Üretim felsefesini geliştirmiştir.
1971 petrol krizi sonrasında Tam Zamanında Üretim felsefesinin önemi diğer Japon firmaları tarafından anlaşılmış ve bu yaklaşım ülke genelinde uygulanmaya başlamıştır.
1980'lerin başından itibaren Tam Zamanında Üretim sistemlerinin Amerika ve Avrupa'da uygulanmaya başladığı görülmektedir. Amerika'da yapılan bir araştırmaya göre 1987 yılında bu ülkede Tam Zamanında Üretim yaklaşımını uygulayan işletmelerin oranı %25 iken, bu oranın 1992'de %55'e yükseldiği belirlenmiştir. (ACAR,1995,7, 8.sayfa)Tam Zamanında Üretim sistemini destekleyen bir alt sistem olan Kanban Sistemi ise, bir malzeme planlama ve kontrol sistemidir. Ancak Kanban Sistemi'nin işleyebilmesi için Tam Zamanında Üretim felsefesini oluşturan diğer elemanların bir bütün olarak işlerlik kazanması gereklidir.
Günümüzde, rekabet gücüne sahip imalat sistemlerinin temelinde disiplinli ve etken envanter
yönetimi yer almaktadır. Başka bir deyişle yöneticiler rekabet güçlerini artırabilmek için envanter yatırımlarını giderek azaltmak durumundadırlar. Bu görüş, Stoksuz Üretim Stratejisi olarak tanımlanan yeni bir yaklaşımın temelini oluşturur. Stoksuz Üretim;
•Ürün tasarımı,
•Ekipman seçimi,
•Malzeme yönetimi,
•Kalite sağlama,
•İş tasarımı,
•Verimlilik artışı gibi tüm işletme sorunlarına yönelik entegre bir yaklaşımdır.
Bu yaklaşımda; üretim/malzeme kontrol sistemi ise "Tam Zamanında Üretim (Just in Time Production)" olarak tanımlanmıştır.(ACAR,1990,7.sayfa)
İlk kez Toyota Motor Fabrikası Başkanı, Taiichi Ohno tarafından 1940 yıllarında geliştirilip,uygulanmaya konan Tam Zamanında Üretim (TZÜ) yaklaşımı, Japonların savaş sonrası içinde bulundukları ekonomik koşulların bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. İkinci Dünya Savaşı sonrası zaten kısıtlı olan doğal kaynaklara işgücü ve sermaye kaynaklarının da yetersizliği eklenince
Japonya, ekonomik varlığını sürdürebilmek için kısıtlı olan kaynakları mümkün olan en düşük maliyetle kullanmayı öğrenmek zorunda kalmıştır. Tam Zamanında Üretim felsefesi aslında Amerikan imalat sistemindeki temel ilkelerin, Japonya ortamında şekillendirilmesi ile geliştirilmiştir.
T. Ohno öncelikle Amerikan "süpermarket" fikrinden etkilenmiş ve süpermarketlerin işletilmesindeki temel ilkeler Tam Zamanında Üretim sisteminin kavramsal altyapısını
oluşturmuştur.
Süpermarket ortamındaki bazı ilke ve uygulamaları başlangıç noktası olarak alan T. Ohno Toyota Üretim Sistemivle Tam Zamanında Üretim felsefesini geliştirmiştir.
1971 petrol krizi sonrasında Tam Zamanında Üretim felsefesinin önemi diğer Japon firmaları tarafından anlaşılmış ve bu yaklaşım ülke genelinde uygulanmaya başlamıştır.
1980'lerin başından itibaren Tam Zamanında Üretim sistemlerinin Amerika ve Avrupa'da uygulanmaya başladığı görülmektedir. Amerika'da yapılan bir araştırmaya göre 1987 yılında bu ülkede Tam Zamanında Üretim yaklaşımını uygulayan işletmelerin oranı %25 iken, bu oranın 1992'de %55'e yükseldiği belirlenmiştir. (ACAR,1995,7, 8.sayfa)Tam Zamanında Üretim sistemini destekleyen bir alt sistem olan Kanban Sistemi ise, bir malzeme planlama ve kontrol sistemidir. Ancak Kanban Sistemi'nin işleyebilmesi için Tam Zamanında Üretim felsefesini oluşturan diğer elemanların bir bütün olarak işlerlik kazanması gereklidir.