VCD - DVD Teknolojisi hk. Herşey

Kapat
Konu Kapalı.
X
X
Kapat
 
  • Sayfa of 1
  • Filtre
  • Zaman
  • Gösterim
Clear All
yeni mesajlar
Önceki template İleri
  • ybæl©ik
    ADMINISTRATOR
    • 25-01-2003
    • 30775
    #1

    VCD - DVD Teknolojisi hk. Herşey

    DV Teknolojisi


    DV Standardı, aralarında Sony, Panasonic ve JVC’nin de bulunduğu 10 kadar firma tarafından ortaya atılmış ve kabul edilmiş bir standarttır. DVC Konsorsiyumu olarak adlandırılan bu oluşumun içerisinde şu anda 60 kadar firma vardır.

    DV 6.35 mm genişliğinde metal buharlı olarak adlandırılan DV kasetleri kullanarak yüksek kaliteli dijital video kaydı yapar. Video D1 standardında 720 pixelde renk bilgisi D1’in yarısı PAL 4:2:0 625 satır olarak örneklenir. Örneklenen bu video aynen MJPEG kodlamada olduğu gibi Discrete Cosign Transform matrisi kullanılarak kodlanır. Fakat MJPEG’den farklı olarak DV, DCT için daha fazla optimizasyon içermektedir. Bu yüzden aynı veri aktarım oranındaki MJPEG ile 5:1 sıkıştırılmış bir kare ile DV formatında 5:1 sıkıştırılmış aynı kareyi karşılaştırdığımızda DV’nin daha yüksek kaliteli olduğu görülecektir.

    DV intraframe sıkıştırma teknolojisini kullanır. Yani her kare bir önceki ve bir sonraki kareye bakılmaksızın kendi içinde sıkıştırılır. Ayrıca adaptive interfield denilen bir sıkıştırma yöntemi de kullanılır. Bu sıkıştırma yönteminde eğer iki field birbiriyle aynı veya aralarında çok az fark varsa birlikte sıkıştırılırlar. Bu sayede videonun saklanacağı alandan daha fazla kazanç sağlanarak daha yüksek kaliteli görüntü elde edilir.
    DV Video yaklaşık olarak 25 Mbit’lik veri taşır. Görüntü üzerine bindirilen ses, timecode, track bilgisi de eklenince bu değer 36 Mbit’e kadar çıkar.


    DV, DVCAM ve DVCPro Standartları :


    DV, DVCAM ve DVCPro arasında temel olarak çok fazla bir fark yoktur. Yani 20.000 USD’lik bir DVCam veya DVCPro bir kamera 4.000 USD’lik DV bir kameradan çok daha kaliteli görüntü kaydı yaptığı söylenemez. Elbette ki bu değerlendirme de kameranın lens gibi görüntü kalitesini direkt olarak etkileyen parçaları değil gelen görüntünün kameraya kaydı esnasında kullanılan algoritmalar. DV, DVCAM ve DVC-PRO deck ve kameralar birbirlerinden farklı kasetler kullanırlar. Son kullanıcı pazarına yönelik DV deck ve kameralar SP için 10 micron, LP için 6.7 micron iz genişliklerinde kaset kullanırlar. Sony’nin profesyonel DVCAM formatında iz genişliği 15 microna çıkarılarak bant hızı arttırılmış ve insert kurgu işlemlerinde stabilite sağlanmıştır. Panasonic’in DVC PRO’sunda ise iz genişliği 18 microna çıkmaktadır ve daha uzun ömürlü kayıtlar için metal buharlı bant kullanılmaktadır. DVCPRO da ayrıca bant üzerine boylamasına analog ses izi ve kontrol izi eklenerek kurgu işlemlerinde kullanıcıya kolaylık sağlayacak özellikler vardır.


    DV Formatlarının Diğer Formatlarla Karşılaştırılması

    DV formatlarının resim kalitesinin Betacam SP veya MII ‘ye eşit veya biraz daha iyi olduğu bilinir. (Bununla birlikte tekrar edilen play işlemleri sonucunda DV kasetler eski kalitelerini korurken Betacam kasetlerde kalite düşüklüğü yaşanır) Aşağıdaki tabloda DV formatları ile diğer formatlar karşılaştırılmıştır : 10, en yüksek kaliteli video iken, 1, ancak görülebilir kalitedir :

    D-5 (10-bit uncompressed digital) 10
    D-1 (8-bit uncompressed digital) 9.9
    Digital Betacam, Ampex DCT 9.7
    Digital-S, DVCPRO50 9.6
    DV, DVCAM, DVCPRO 9.2
    MII, Betacam SP 9.1
    D-3, D-2 (composite digital) 9
    1" Type C 8.9
    3/4" SP 6.5
    3/4", Hi8, SVHS 5
    Video 8, Betamax 4
    VHS 3
    EIAJ Type 1, Fisher-Price Pixelvision 1



    Burada dikkat edilmesi gereken bir hususda DV formatlarında çalışan cihazların ekonomik olmaları haricinde sağladıkları yüksek kalite ile pahalı sistemlerde kullanılan standartların önüne geçmesidir.

    Digital-S ve DVCPRO 50

    JVC’nin Digital-S’i ve Panasonic’in DVCPRO 50’si birbirine paralel iki codec kullanırlar. Sıkıştırma işlemi her iki codec için ayrı olarak yapılır ve veri aktarım oranı iki katına ulaşarak sadece video için 50 Mbps’e ulaşır. Yaklaşık olarak 3.3:1 oranında sıkıştırma işlemi uygulanıp 4:2:2’de çok yüksek kaliteli görüntüler elde edilir.
    JVC’nin Digital S’i, 1/2 SVHS kaset kullanmaktadır. Kaset standart SVHS kasetlere göre çok daha fazla sağlamdır. Yeni bir tarayıcı kullanılmış ve sürücü aksamı safir kılavuz silindirlerle donatılmıştır. Digital-S decklerin önemli bir özelliği de eski S-VHS kasetleri de en az yeni Digital-S kasetler kadar yüksek kaliteli olarak oynatabilecek. Kafa ömrü 4000 saatte bile yüksek kaliteli sonuçlar verecek, DVCAM ve DVCPRO ile karşılaştırıldığında teçhizat maliyeti oldukça düşük ve Betacam gözönüne alındığında bakım maliyeti oldukça düşüktür. Şu anda bu formatı sadece JVC destekliyor. Bu standart ileride oldukça fazla tercih edilecek g ibi görünüyor.
    Panasonic’in DVCPRO 50 kamera ve deckleri DVCPRO 25 ile aynı kasetlere kayıt yapabilir ve görüntüyü aynı kasetlerden görüntü aktarımı yapabilir. Standart DVCPRO kasetleri kullanırken P123L kaset bantları iki katı daha hızlı döner ve 61 dakikalık görüntü kaydı yapabilir. DVCPRO 50 kamera ve deckler Digital S’e göre dha hafif ve taşınabilir yapıdalar. Digital S’den farklı olarak DVCPRO 50 Philips, Hitachi ve Ikegami tarafından da destekleniyor.
    NAB’98 fuarında JVC ve Panasonic HDTV çalışacak DV tabanlı 100 Mbps veri aktarımındaki ürünlerinin prototiplerini sergilediler. İki firmada şu anda DVCPRO 50 cihazlarında kullandıkları teknolojiyi biraz daha geliştirerek aynı anda dört codec kullanmayı planlamaktadırlar. Panasonic, bu teknolojilerini DVCPROHD100 olarak adlandırmaktadır.
    Sony’nin HDCAM formatı DV ile benzer bir sıkıştırma teknolojisini kullanır. Fakat HDCAM kesinlikle DV ailesinden sayılamaz. Veri aktarım oranı 135 Mbps’tir. HDCAM’de çok yüksek kaliteli görüntüler sağlanır.

    4:2:2, 4:1:1, 4:2:0

    Çoğu kimse 4:2:2, 4:1:1, 4:2:0 ifadelerini duymuştur. Peki nedir bu rakamlar? Bu rakamları ifade etmeden önce yayıncılıkta kullanılan renk örneklemesi üzerinde durmak gerekmektedir. Profesyonel sistemlerde YUV denilen renk örneklemesi kullanılır. YUV, RGB renk örneklemesinden oldukça farklı bir yapı gösterir. RGB’de her renk 0 – 255 arasındaki değerlerle ifade edilir. R yani kırmızıyı ele alırsak 255 rakamı tam kırmızıyı ifade ederken, 255’ten sıfıra doğru inildikçe renk koyulaşır ve sıfırda tam siyah değere ulaşır. Diğer tüm renkler aynı şekilde farklı kombinasyonların karışımıyla elde edilir. YUV’de bu skala tamamen farklı ifade edilir. Y renklerin parlaklık bileşenini ifade eder. U (R-Y) ve V (B-Y), kırmızı ve mavi renklerinin parlaklık bileşeninden farkları olarak ifade edilir. Bu rakamları ITU-R BT.601 standardı, SD TV (Standart Definition TV), 720 pixel 13,5 MHz örnekleme frekansında ele alırsak ilk baştaki 4 rakamı 13,5 MHz’lik parlaklık bileşeninin ifadesidir. Daha da açıklamak gerekirse birim zamanda 4 adet luminance, yani parlaklık sinyalinden alınır.

    4:2:2 sistemlerde (D-1, D-5, DigiBeta, BetaSX, Digital-S, DVCPRO50) her iki renk farkı sinyali de luminance sinyalinin yarı değerinde örneklenir. Böylece U ve V için 720 / 2 = 360 renk örneği alınır.

    4:1:1 sistemlerde (NTSC DV & DVCAM, DVCPRO) renk bilgisi 4:2:2’nin yarısıdır. Her satırda 180 renk örneği alınır.

    4:2:0 sistemlerde (PAL DV, DVD, main-profile MPEG-2) ise aynı 4:2:2 gibi kırmızı fark sinyalinden 2 adet örnekleme alınırken aynı çevrim içinde mavi fark sinyalinden hiç alınmaz. Diğer çevrimde ise mavi fark sinyalinden iki örnek alınır. Kırmızıdan hiç alınmaz. 4:2:0, PAL ve SECAM’da özellikle renk kodlaması ve yayıncılıkta çok kaliteli sonuçlar vermektedir.

    PAL 4:2:0

    4:2:0’da NTSC ile karşılaştırıldığında PAL ve SECAM daha düşük düşey renk çözünürlüğü ve daha yüksek yatay renk çözünürlüğü sunar. Panasonic DVCPRO’yu geliştirdiğinde multi-generation avantajlarından dolayı PAL versiyonlarda 4:1:1 kullanmaktadır. DVCPRO decklerde kullanılan ek bir donanım sayesinde 4:2:0 PAL DV kasetler okunurken 4:1:1’e dijital olarak örneklenir.

    1394/Fireware arasındaki fark

    IEEE 1394 kısa mesafelere çok yüksek hızlı veri aktarımında kullanılan bir standart bir porttur. Apple tarafından geliştirilmiştir. Apple, Fireware kelimesini kendi adına tescil ettirmiştir. IEEE 1394 ile tamamen aynıdır. Sony ise kendi geliştirdiği teknolojiyi iLink olarak adlandırmaktadır. 1394 arabirim sayesinde iki deck veya iki kamera arasında birbirinin tamamen aynısı kopyalar çıkarabilmeye imkan verir. Non-lineer ve lineer kurguda kayıpsız cut montajlar sadece tek bir kablo kulanılarak kısa zamanda ve yüksek kaliteli olarak yapılabilir.

    1394 – Y/C Component

    1394 üzerinden alınan kopyalar bir dijital kopya oldukları için orijinali ile tamamen aynıdır. SMPTE 259M SDI ile yine birbirinin aynısı görüntü kopyaları çıkarılabilir. Fakat SDI ile çalışan VTR ve diğer ekipmanların maliyetleri oldukça yüksektir. Transfer metodları arasında 1 ile 10 arasında puan verilerek bir karşılaştırma yapılırsa, eğer dijital tam bir kopya 10 ise:

    IEEE-1394 10
    SDI 9.8
    Analog Component (Y, R-Y, B-Y) 9
    Y/C ("S-video") 8
    Analog Composite 5
    Kamera ekrana yönlendirilerek çıkarılan kopya 1

    computorium
    Son düzenleme ybæl©ik; 04-09-2005, 14:13.
    Etiketler: Tanımsız
  • ybæl©ik
    ADMINISTRATOR
    • 25-01-2003
    • 30775
    #2
    Konu: DV Teknolojisi

    Non-Lineer Kurgu

    DV’nin özellikle lineer kurgudaki en büyük avantajı bir önceki sayıdaki tabloda da görüldüğü üzere görüntü kopyalamadaki multi jenerasyon başarısı. DV’deki bir önemli farkta timecode’da. DV time code ile SMPTE timecode teknik olarak birbirinden farklı özellikler içeriyor. Timecode’da oldukça fazla karıştırılan iki önemli kavram vardır : Timecode’un bant üzerinde nasıl kaydedildiği ve kurgu esnasında nasıl kullanıldığı. Analog formatlarla yapılan lineer kurgunun ilk dönemlerinde (1970’ler) kare hassasiyeti sağlanamıyordu. Bu yüzden her kare üzerine görüntü ile birlikte uygun bir kod kaydedilmesi ve kurgu esnasında bu kodların okunarak gereken hassasiyetin sağlanması için iki timecode kayıt formatı geliştirildi, LTC ve VITC. Bu iki format SMPTE ve EBU olarak standart altına alındı ve tüm dünyadaki üreticiler tarafından kullanılmaya başlandı. SMPTE/EBU timecode standartı timecode’un bant üzerinde kaydedildiği yeri, sinyalin genliğini, dijital bilginin kodlanması gibi verileri belirlemektedir. Ayrıca bu standart timecode’un (HH:MM:SS:FF saat, dakika, saniye ve kare) gösterim formatını belirlemektedir.

    Non-lineer kurgunun lineer kurguya göre en büyük avantajlarından birisi görüntülere rastgele olarak çok kısa sürelerde ulaşabilmek dolayısıyla bantın ileri ve geri sarılmasından kaynaklanan zaman kaybını, bant okuyucularda ortaya çıkan eskimeleri ve görüntü kaybını azaltarak optimum kurgular yapılabilmesidir.

    DV ile non-lineer kurgu konusuna dönersek öncelikle kullanacağımız DV tabanlı sistem üzerinde durmakta fayda var. Non-Lineer kurgu için kullanılan DV kartları kabaca iki temel grupta toplanabilir. Hardware Codec’li ve Software Codec’li DV giriş çıkış kartları. Bu arada Codec kelimesine bir açıklık getirmenin faydalı olacağı kanısındayım. Codec Code kelimesinin ilk iki harfi ile decode kelimesinin ilk üç harfinden oluşur. Code ve decode burada görüntünün kodlanması ve çözülmesi anlamlarına gelmektedir.

    Software Codec’li kartlar genellikle OHCI ve IEEE 1394 olarak ifade edilir. DV kartlarında, sayısal olarak aktarılan video, bilgisayar ekranında gösterebilmek amacıyla çözülür. Bilgisayarda işlenilen görüntü tekrar kameraya aktarılmak istendiğinde bu codec tarafından görüntü DV formatına kodlanarak aktarılır. İşte bu kodlama işlemleri OHCI ve IEEE1394 kartlarında software codec vasıtasıyla yapılır. Daha doğrusu bu işlemler codec tarafından bilgisayarın işlemcisine yaptırılır. Software Codec’li kartlara örnek olarak piyasada oldukça bulunan IEEE 1394 kartları ve Canopus’un EZDV, DVRaptor ve DVRaptor RT sayılabilir. OHCI ve IEEE 1394 kartlarında kodlama işlemi esnasında genellikle microsoft’un DV codec’i kullanılırken DVRaptor RT gibi kartlarda kart üreticilerinin geliştirdiği codec’ler kullanılır.

    Hardware Codec kullanılarak yapılan kodlama işlemlerinde ise DV kartı üzerindeki bir chip sayesinde kodlama ve kodlanan veriyi çözme işlemleri yapılır. Yani bilgisayara ait işlemci, DV sinyalinin çözülmesi ve tekrar kodlanması işlemlerinde kullanılır. Piyasada hardware DV codeci olarak C-Cube DVXpress, Sony DVBK-1, DVGear, Panasonic, NEC gibi chipsetleri kullanılır. Bu chipsetlerden oldukça fazla kullanılan C-Cube, 2 video kanalından daha fazla realtime görüntü işleyememe gibi bazı kısıtlamalara sahiptir. Sony ve Panasonic chipsetleri YUV çalışmaya daha uygun olmaları ve oldukça hızlı çalışmaları nedeniyle daha fazla tercih edilmektedir.

    Elbetteki kaliteli bir DV kurgu yapabilmek için en önemli bileşen iyi bir kameraya sahip olmaktan geçiyor. Fakat kamera seçiminde önümüze birçok marka ve teknik terim çıkıyor. Bunlardan en çok karşımıza çıkanı CCD. CCD (Charged Coupled Device) kameralarda bulunan lensten gelen ışığı elektrik sinyallerine dönüştüren çipe verilen isimdir. Bu çipin sağladığı çözünürlük (görüntüyü oluşturan piksellerin sayısı) ne kadar yük****e, kayıt kalitesi o kadar yüksektir. Üreticiler tarafından ürün tanıtımlarında CCD çipinin boyutu bilgisi (0,5 veya 0,25 inç gibi) vurgulanır ve daha büyük CCD çipinin daha kaliteli sonuç vereceği söylenir. Buna çok da doğru denemez. Kameranın lens kalitesi ile birlikte çözünürlüğüde oldukça fazla önem taşır. Kameralarda genellikle tek CCD çipi kullanılır. Ancak en iyi kaliteli kayıt üç CCD çipine sahip kameralarla elde edilir. 3 CCD’li kameralarda Kırmızı, Yeşil ve Mavi renkleri ayrı ayrı olarak her CCD çipinde işlenir. Fakat 3 CCD kameraların fiyatları tek CDD’li kameralara göre oldukça yüksektir.

    Gelelim kameranın en önemli parçasına yani lense. Lens, kameranın diğer mekanik aksamlarından daha fazla önem taşıdığı için çoğu kameranın en pahalı aksamıdır. Bazı kameralarda dünyaca ünlü firmaların merceklerinin kullanıldığı ürün broşürlerinde özellikle belirtilir. Lens üretimi özel bir uzmanlık gerektirdiği için lensler farklı firmalara ait kamera farklı firmalar aittir. Fakat son kullanıcıya yönelik kameralarda kens üzerinde çok fazla durulmaz. Kamera alırken lensin değiştirilebilir olmasına özellikle dikkat edilmelidir.
    Zoom kameralarda aramamız gereken bir özelliktir. Zoom özelliği iki şekilde sağlanır. Optik Zoom ve Digital Zoom. Optik Zoom merceklerin odak     noktalarının mekanik olarak değiştirilmesi ile sağlanır. Dijital Zoom’da ise tamamen görüntünün sayısal olarak büyütülmesi sağlanır. Zoom oranının yüksek olması tercih edilmelidir. Fakat dijital zoom’un sayısının çok büyük olması gerçekte görüntü kalitesinin kaybıyla sonuçlanır ve bu nedenle asıl dikkat edilmesi gereken nokta optik büyüme kapasitesidir. Pek çok kamera da zoom hem manuel hem de dijital olarak yapılabilmektedir.
    Focus veya odaklama: Günümüzde pek çok kamera otomatik focusa sahiptir. Yani vizörden bakıldığında görmek istenilen nesne kamera tarafından algılanıp merceğin odağının bu nesneye göre netleştirilmesi işleminin kamera tarafından eksiksiz biçimde yapılabiliyor olması gerekir. Yalnız burada bir problem çıkabilir. o da farklı uzaklıkta iki nesnenin aynı görüntü karesinde olması durumunda kameranın hangi nesneye göre netleştirme yapacağına karar verememesidir. Bu yüzden profesyonel kameralarda bu özellik devre dışı bırakılarak odaklama işlemi manuel olarak kameramanlar tarafından yapılır.

    Anti-Shake ve Stabilizer profesyonel kameralar için tercih edilen bir özelliktir. Herkes kameraman olamaz. Profesyonel kameramanlar kayıt esnasında eli titremeyenlerdir. Bir de konumuz olan çok küçük kameralardan bahsettiğimizde bu titremenin kayıt kalitesine etkisi artar. Bu nedenle alınacak kamerada bu özellik özellikle sorulmalıdır.

    Yorum

    • ybæl©ik
      ADMINISTRATOR
      • 25-01-2003
      • 30775
      #3
      DVD STANDARTLARI

      DVD'ler piyasada kendilerine piyasada yeni yeni yer bulmaya başladığı zamanlarda hem fiyat dezavantajları hem de bölge kodu sınırlaması gibi birçok nedenden dolayı pek fazla tutunamayacağı öngörülmüştü. Fakat gün geçtikçe masaüstü DVD oynatıcıların fiyatları düştü, içerik çoğaldı, bölge kodu sınırlaması küçük hilelerle aşıldı ve sonunda DVD, CD'nin pabucunu dama attı. Giderek artan kapasitede yedekleme ihtiyaçları ve DVD film yapabilme talepleri yüzünden de DVD yazma ön plana çıkmaya başladı.


      DVD çeşitli standart kapasitelerde bulunmasına rağmen maalesef farklı standartlarda üretiliyor. Bu farklı standartların oluşmasındaki en büyük etken bilgisayar ve ev elektroniği piyasasının ağır toplarının kendi formatlarını piyasaya hakim kılmak istemesi ve Hollywood film üreticilerinin, ürünlerinin kopyalanmasını farklı standartlar ile engellemek istemeleri. Tabiki bu standartlar aynen CD'de olduğu gibi bir süre sonra ortak bir çatı altında toplanacaklardır. Fakat DVD yapmaya karar veren kullanıcıların şu anda kafaları oldukça karışık. Hatta DVD-RAM'ler ilk piyasaya sürüldüklerinde çoğu satıcı bu formattaki ürünleri bilerek veya bilmeyerek DVD-Writer olarak satmış kullanıcılarda yazdıkları medyaların evlerindeki DVD oynatıcılarda oynatılmadığını görünce hayal kırıklığına uğramışlardı. Kullanıcıların kafalarındaki soru işaretini ortadan kaldırmak için öncelikle piyasada kullanılan DVD formatlarına göz atalım.


      DVD R, aynı CD medyalarda olduğu gibi DVD Recordable yani kaydedilebilir DVD diskine verilen isimdir. Bu medyalara yalnızca bir kez kayıt yapılabilir. DVD RW olarak adlandırılan tekrar tekrar yazılıp silinebilen disklere verilen isimdir. Bu diskler normal şartlar altında 1000 kez yazılıp silinebilir. Yazılabilir DVD konusunda şu anda piyasaya iki standart var. Bakalım bu kıyasıya rekabetten kim önde çıkacak


      DVD-R ve DVD-RW Standartları

      Bu standart, Pioneer, Asus, Panasonic gibi firmaların desteklediği ve oluşturulan ilk konsorsiyum olan DVD Forum tarafından kabul edilmiştir. Bu standartta hazırlanan DVD'ler piyasadaki tüm DVD oynatıcılar ile uyumludur. Bu standartta karıştırılmaması gereken önemli bir nokta DVD ( eksi ) R yani aradaki işaretin tire değil eksi olmasıdır. DVD R formatıda kendi içerisinde iki ayrı türe ayrılıyor. Bunlardan birisi DVD-R ( G ) ( General Purpose ) yani genel kullanıma yönelik diskler bir diğeri de DVD-R ( A ) ( Authoring ) yani profesyonel amaçlı DVD diskleri. DVD-R ( A ), Macrovision, Bölge Kodu Sınırlaması ve CSS gibi korumaları içeriyor. Bu diskler yukarıda saydığım korumalar için özel bir iz içeriyorlar ve Authoring özelliğine sahip DVD yazıcılar ile yazılabiliyorlar.

      DVD+R ve DVD+RW Standartları

      DVD R standardını ortaya atan DVDForum'un rakibi olan DVD + RW Alliance konsorsiyumu tarafından DVD R'ın hakim olduğu piyasayı kırmak amacıyla ortaya atılan bir standarttır. 2002 yazının başından itibaren Sony ve Philips firmaları bu formatı kullanan DVD Writer'lar üretmektedir.



      DVD RAM
      DVD standartlarına değinip te DVD RAM'ı geçmek olmaz. DVD RAM özellikle yedekleme amaçları için kullanılabilecek bir format DVD RAM diskler 100.000 kez yazıp silme gibi özellikleri ve yüksek erişim hızı ile veri taşınması için DVD RW ve DVD + RW'ye göre daha avantajlı. Üstelik DVD RAM'e video da kaydedebiliyorsunuz. Ama DVD RAM formatındaki bir diski maalesef sadece bilgisayarınızdaki DVD RAM formatındaki okuyucuda oynatabiliyorsunuz.
      Piyasadaki DVD diskler şimdilik iki farklı kapasitede bulunabiliyor. DVD-5 olarak adlandırılan DVD-5 diskler ve DVD-9 olarak adlandırılan çift katmanlı diskler. DVD-5 diskler 4.7 GB kapasitede, DVD-9 diskler ise 8.7 GB kapasitede.


      Yeni DVD yazıcıların en güzel özelliklerinden birisi; DVD yazabilmelerinin yanında CD kayıt edebilmeleri.




      computorium

      Yorum

      • ybæl©ik
        ADMINISTRATOR
        • 25-01-2003
        • 30775
        #4
        VCD ve DVD

        Her ne kadar DVD iyice yaygınlaşmaya başladıysa da, CD gündemdeki yerini hala muhafaza etmeyi başarıyor. Konumuz Video olunca doğal olarak bu iki teknolojinin video kısmından bahis ettiğimiz anlaşılıyordur. yüksek kaliteli VCD ve DVD oluşturmanın metotlarından bahsetmeye çalışalım.

        VCD

        Video CD (VCD) bilindiği gibi Mpeg-1 teknolojisi üzerine kurulmuş bir video dağıtma yöntemidir. Medya olarak optik bir yapı olan CD(Compact Disk) kullanılmaktadır. Diskin kapasitesi 650-700MB arasında değişmektedir. VCD teknik yapı olarak şu şekilde analiz edilebilir. Video 352x288 pixel boyutlarında ve 25 karedir. Audio ise 44.1 KHz. olup Stereo 16 bit. tir. Toplam bant genişliği 1150Kbit/sn. dir. Bu bant genişliği takdir edersiniz ki video için oldukça dardır. Dolayısı ile PAL videoyu bu banda indirmek yüksek maharet gerektirir. VCD'nin Mpeg-1 ile kodlanmış bir video olduğunu yukarıda belirtmiştik. Mpeg-1, kabaca, video içerisindeki hareketin belirlenerek bu bilgi doğrultusunda sıkıştırma işleminin gerçekleşmesi prensibine dayanır. Video içerisindeki hareketin belirlenebilmesi oldukça karışık bir işlemdir. Elde edilen VCD'nin kalitesi bu hareketin ne kadar iyi belirlenebildiği ile doğru orantılıdır. Mpeg-1 elde etmede iki ayrı yöntem kullanılmaktadır. Bunlardan ilki işlemin gerçek zamanda oluştuğu realtime yöntemdir. Bu yöntemde video görüntüsü, gerçek süresi boyunca özel bir donanım aracılığı ile Mpeg-1 formatına sıkışıtırılır. İkinci yöntemde ise, video görüntüsü yazılım aracılığı ile gerçek süresinin birkaç katı zaman içerisinde işlenerek Mpeg-1 formatına sıkıştırılır.


        VCD-Realtime

        Bilgisayar içine veya dışına özel bir donanım eklenir. Bu donanım video ve audio girişlerine sahiptir. Video ve audio bu donanım aracılığı ile bilgisayarın içerisine kayıt edilirken Mpeg-1 formatında sıkıştırılır. Doğal olarak bir saatlik görüntünün içeri atılma süresi de bir saattir. Bu işi yapan kartlar genel olarak Mpeg Encoder olarak adlandırılırlar. Fiyatlar genel olarak video kalitesinin de bir göstergesidir. Yüksek fiyatlı donanımlar hareket değelendirmesini daha iyi yaptıkları için daha iyi sonuçlar verirler.

        VCD-Non Realtime

        Yukarıdaki yöntemin tersine bu yöntemde görüntü bilgisayarın içerisine Mpeg-1 formatında sıkıştırılarak alınmaz. Başka bir formatta alınır. Muhtemelen Mpeg-1 den çok daha kaliteli bir format kullanılır. Bilgisayar içerisine alınan görüntü daha sonra bir kodlama yazılımı ile Mpeg-1 formatına sıkıştırılır. Bu işlem görüntünün normal süresinin birkaç katı kadar sürer. Bu işi yapan yazılımlara "Encoding Software" adı verilir. Yüksek fiyatlı donanım kodlayıcıları ile kalite olarak baş etmenin tek yolu yazılım tabanlı kodlayıcılar kullanmaktır.

        VCD konusunu bitirmeden önce birkaç noktaya daha dikkatinizi çekelim. Bunlardan ilki, kaynak görüntüsü ne kadar kaliteli ise VCD'niz o kadar kaliteli olur. İkinci çok önemli nokta görüntü kenarlarında oluşan yüksek gürültü. VCD yaparken, özellikle yazılım aracılığı ile yaparken mutlaka görüntüyü kenarlarından %10 ila %15 arasında kesmeniz gerekir. Bu sayede sıkıştırılacak bölgeyi daraltarak hem sıkıştırma performansını hem de kaliteyi artırabilirsiniz. Ve son olarak eğer yüksek kaliteli bir VCd istiyorsanız filtreleme işlemlerini doğru yapmalı ve görüntünün tipine göre ( hareketli, durağan ) sıkıştırma yapısını değiştirmelisiniz.



        DVD

        DVD (Digital Versatile Disk) bilindiği gibi Mpeg-2 teknolojisi üzerine kurulmuştur. DVD, VCD gibi çok dar bir çerçeveye sahip değildir. Öncelikle 720x576 boyutlarında video kullanmaktadır ve bant genişliği de değişken olabilir. Mpeg-2 formatı da yapı olarak Mpeg-1'i andıran bir sıkıştırma algoritmasına sahiptir. En büyük farklarından biri Mpeg-2'nin videodaki field yapısını desteklemesidir. Bant genişliği daha geniş olduğu için DVD, VCD ye göre kıyaslanamayacak kadar daha kaliteli sonuçlar üretir. DVD'de kullanılmak üzere Mpeg-2 video oluşturmak için de aynı VCD'de olduğu gibi iki yöntemimiz var. Bunlardan ilki donanım destekli Realtime yöntem diğeri ise yazılım tabanlı Non-Realtime yöntem.


        DVD Realtime

        Aynı VCD yaparken olduğu gibi Bilgisayar içine veya dışına özel bir donanım eklenir. Bu donanım aracılığı ile video gerçek zamanlı olarak Mpeg-2 kodlanır. Mpeg-2 kodlayan donanımların fiyatları Mpeg-1 kodlayanlara göre nispeten daha pahalıdır. Mpeg-2 kodlamada göz önünde tutulacak olan kalite ile birlikte video'nun kaplayacağı alandır. Çoğu zaman video kalitesi bir sorun olmazken bu videonun kapladığı alan ciddi sorun olmaktadır. Karşılaştığımız soruların pek çoğu bu konudadır.


        DVD Non-Realtime

        Bu yöntemde aynı VCD'de olduğu gibi yazılım kullanılarak kodlama yapılmaktadır. Mpeg-2 daha fazla bilginin işlendiği bir işlem olduğu için yazılım tabanlı kodlama, kullanılan yazılıma da bağlı olarak oldukça uzun sürebilir. Yine VCD'de olduğu gibi, kalite olarak pahalı donanımlarla rekabet edilmek isteniyorsa yazılım tabanlı kodlayıcılar en iyi çözüm olarak karşımıza çıkmaktadır.

        DVD yaparken, yukarıda da belirtildiği gibi en önemli sorunlardan biri en çok görüntüyü en az yer kaplayacak şekilde sıkıştırmaktır. Bu nedenle ya oldukça pahalı donanımlar kullanmalısınız ya da yazılım tabanlı bir çevirici de uygun ayarlarla kodlama yapmalısınız. İyi sonuçlar almak için doğru filtreler kullanmalı ve mutlaka multipass VBR bir algoritma kullanmalısınız. Multipass oldukça uzun süren bir işlemdir fakat videonun en optimum bir şekilde sıkıştırılması için gereklidir. DVD oluştururken VCD'den farklı olarak bir "Authoring" yazılımı kullanmalısınız. Authoring yazılımı Mpeg-2 kodlanmış görüntülerle, sesi alır ve DVD'ye uygun bir şekilde yazar. Bu sırada isterseniz DVD'ye alt yazılar, menüler ekleyebilirsiniz. Alt yazı adedi, menü adedi ve kalitesi kullanmış olduğunuz Authoring yazılımlarının becerisine bağlıdır.


        Çok yaygın olarak kullanılan yazılımlardan biri TMP Encoder'dır. Hem Mpeg-1 hem de Mpeg-2 kodlayabilen bu yazılım peformansı, kalitesi ve sunduğu filtre seçenekleri ile oldukça iyi bir seçim olur. Bir diğer başarılı yazılım ise DıGıcraft Mpeg Encoder. Bu yazılımda yine Mpeg-1 ve Mpeg-2 kodlama yapabiliyor. Oldukça başarılı bir yazılım olduğu söylenebilir. Özellikle Mpeg-1 kalitesi gerçekten iyi. Bir diğer yazılım ise Ligos Mpeg Encoder. Oldukça hızlı ve güzel sonuçlar üretebilen bir yazılım. Tek kötü yanı scale yapamıyor olması. Özellikler Mpeg-2 kalitesi çok iyi.

        computorium

        Yorum

        • ybæl©ik
          ADMINISTRATOR
          • 25-01-2003
          • 30775
          #5
          DVD-SES-VİDEO Hakkında HERŞEY !!!

          1-DVD (GENEL)

          1.1 DVD Nedir?

          Digital Video Disc ya da Digital Versatile Disc anlamına gelen DVD optik depolamadaki en yeni teknolojidir. DVD temelde ses video veya herhangi bir veri depolamada CD den daha büyük ve daha hızlıdır. Pek çok elektronik, bilgisayar, film oyun ve müzik firmaları DVD teknolojisini desteklemektedir. Bu geniş destek sayesinde DVD teknolojisi çok kısa bir süre içinde ev elektronoğine yönelik tüm zamanların en başarılı ürünü haline gelmiştir.
          Fiziksel formatlar (DVD-ROM veya DVD-R gibi) ile uygulama formatları (DVD-Video veya DVD-Audio gibi) arasındaki farkı anlamak gerekli. DVD-video televizyon ya da monitöre bağlanan bir DVD player ile izlenen video progamlarının depolandığı ortamdır. DVD rom ise bilgisayar verileri depolar ve DVD-rom sürücüsünde çalışır. Bu fark Audio CD ile CD-rom arasındaki farka benzer. DVD-rom ayrıca kaydedilebilir varyasyonlara da sahiptir. (DVD-R, DVD-RAM, DVD-RW, DVD+RW, ). Uygulama formatlarına ise DVD-Video, DVD-Video Recording (Kayıt) ve DVD-Audio'yu dahil edebiliriz.DVD DVD-ROM sürücüye sahip bilgisayarlar DVD playera ihtiyaç duymadan DVD-video'ları oynatabilir. Ayrıca DVD-Audio denen yeni bir format da tanıtılmıştır. bkz: 1.23 ve 3.6.1

          1.2 DVD'nin özellikleri nelerdir?
          • 2 saatten fazla yüksek kalite dijital video(çift katmanlı ve çift taraflı DVDlerde 8 saati bulan)
          • standart ya da widescreen televizyonlarda (4:3 ve 16:9) widescreen filmleri destekler.
          • herbiri 8 kanala kadar destekleyen 8 track'e kadar dijital audio (farklı diller vb.)
          • 32'ye kadar altyazı/karaoke trackler.
          • farklı kollara ayrılabilen video(farklı hikaye akışları için)
          • 9'a kadar kamera açısı (izlerken farklı bakışaçısı seçilebilir) menüler ve basit interaktif özellikler (oyunlar, quizler vb.) Farklı dillere uyarlanabilen açıklayıcı yazılar(başlık, albüm ismi, şarkı ismi vb.)
          • Kare kare geri sarım ve hızlı ileri sarma (başlık, zaman, track ya da bölüme göre )
          • Dayanıklılık (kullanımdan dolayı bozulma olmaz)
          • manyetik alana duyarlı değildir. Isıya dayanıklıdır.
          • Compact boyut (taşınması, saklanması kolay.)
          Not: Çoğu diskte bütün özellikler bulunmaz. (çoklu ses/altyazı trackleri,bağımsız kollara ayrılma vb.)
          Çoğu player bazı standart özellikleri destekler:
          • Dil seçimi*
          • özel efektlerle oynatım: dondurma, yavaşlatma, hızlandırma, tarama...
          • parental lock (istenmeyen sahnelerin oynatılmasını engelleme)*
          • programlanabilme (seçilmiş bölümlerin otomatik olarak oynatılması)rastgele veya tekrarlı oynatma dijital ses çıkışı (PCM stereo, dolby digital)
          • Audio CD ile uyumluluk
          *Disk tarafından da desteklenmeli
          Bazı playerlar ekstra özelllikleri destekler:
          • yüksek kaliteli resim için YUV veya RGB video çıkışı dahili ses dekoderinden 6 kanal analog ses çıkışı DTS dijital surround tracklerin tanınması ve çıkışı Video cdlerle uyumluluk lazer disklerle uyumluluk Divx* (kiralanıp belli sayıda izlenebilen DVD filmler - artık piyasada yok) diskleri oynatma yeteneği RF çıkışı(direk video girişi olmayan tv'ler için) çoklu dilde on-screen display desteği
          • dijital zoom (resmin bir bölgesini 2x veya 4x büyütme). Bu bir disk özelliği değil player özelliğidir.
          1.3 DVD Video'nun kalitesi nedir?

          DVD, stüdyo kalitesine yakın ve CD'den daha iyi ses üretebilir. Videoteyp'e göre çok daha iyi ve lazer diske göre ise genellikle daha iyi.(bkz 2.8) Fakat kalitesi bir çok üretim fakörüne bağlıdır. Sıkıştırma teknolojileri geliştikçe daha yüksek kalitede görüntüler görebileceğiz. Fakat maliyetten kaçmak isteyen bazı üreticiler yüksek kaliteli Mpeg 2 formatı yerine videoteypten bile daha kötü olan Mpeg 1 formatında sıkıştırma yapmaktadır.
          DVD video çoğunlukla stüdyonun dijital master kaydından Mpeg 2 formatına çevrilmektedir. Bu çevirinin uyguladığı sıkıştırma işlemi gereksiz (arka arkaya gelen sahnelerde görüntünün hareketsiz veya değişmeyen kısımlar gibi) ve insan gözünün algılayamadığı verileri atarak yapılmaktadır. Ortaya çıkan video üretim kalitesine göre bazı kompleks ve hızlı değişen sahnelerde geçici bozulmalar gösterebilir. Ortalama 3.5 Mbps'de sıkıştırma bozuklukları nadir olarak farkedilebilir. Daha yüksek video transferleri daha yüksek kalitede görüntü sunar ve bozukluklar kaybolur. 6 Mbps seviyesinde neredeyse stüdyo kaydıyla aynıdır.
          DVDdeki videoda bazen bloklaşma,bulanıklaşma,renk bozulması, detaylarda eksiklik gibi artifektler(istenmeyen kalıntılar) bulunabilir. Artifekt orjinal resimde olmayan her türlü şeyi kapsayan bir terimdir. Artifektler bazen zayıf mpeg sıkıştırmasından kaynaklanabilir ama genellikle tam ayarlanmamış TV, kötü kablolar,elektiriksel aksam, kötü film transferleri, düzensiz görüntü ayarları ve disk okuma hatalarından kaynaklanır.
          İlk üretilen DVD demolarında bazen görüntü kalitesi kötüydü fakat bu iyi işlenmemiş ve üretilmemiş DVD'lerin ne kadar kötü olabileceğinin bir belirtisidir. Birçok demo diskler olabilidiğince çabuk dağıtılabilmesi için hızlı ve kalitesizce sıkıştırılmıştır.
          Çoğu televizyonda keskinlik DVD'nin netliğine oranla çok yüksek değerlere ayarlanmıştır. Nasıl bir müzik CD'sini dinlerken tizi çok yüksek bir ayara getirdiğinizde seste rahatsız bozulmalar oluyorsa, bu yüksek keskinlik ayarı da görüntüde bozulmaya neden olur. Bir çok playerde video çıkışının siyah seviyesi Amerikan standardı olan 7.5 IRE yerine Japon standardı olan 0 IRE olarak ayarlanmıştır. İyi ayarlanmamış TV'lerde bu, karanlık sahnelerde görüntüde lekelenmelere neden olabilir. DVD video olağanüstü bir renk gerçekçiliğine sahiptir bu yüzden görüntüde bulanıklığın veya soluk renklerin nedeni ya kaydın yapıldığı orjinal kaynaktan veya iyi ayarlanmamış görüntü sistemlerinden kaynaklanmaktadır.
          DVD'nin ses kalitesi mükemmeldir.DVD PCM (pulse code modulation ) dijital ses opsiyonunu da içermektedir. Ayrıca birçok filmde ses sinema salonlarında dinlediğiniz ses teknolojisinin bir türevi olan çok kanallı Dolby Digital ve DTS surround ses formatında kaydedilmiştir. Aynı video gibi ses kalitesi de kayıt ve sıkıştırma sırasında izlenen metodlara göre değişrmektedir. Sıkıştırmadan bağımsız olarak Dolby Digital ve DTS, CD kalitesiyle eş veya daha iyi kaliteye sahiptir.
          Not: Burada söylenen ses teknolojileri çoğu dvd filmlerin desteklediği teknolojilerdir fakat bunlardan tam olarak yararlanabilmek için uygun ses aksamına sahip olmak gerekir

          1.4 DVD'nin dezavantajları nelerdir?
          • Filmlerin ve programların yaygınca bulunması zaman alacaktır.
          • DVD özelliklerinin tanımındaki bazı belirsizliklerin ve disklerle playerların yeterli teste tabi tutulmaması sonucunda bazı uyumsuzluklar baş göstermiştir. Bazı film diskleri bazı playerlarda ya hiç oynamamakta yada tüm fonksiyonlarını göstermemektedir.<henüz videoteypler gibi kayıt yapamıyor. dahili kopye engellemesi ve bölge kilitlemeleri (regional encoding) (bkz1.11 ve 1.10)vardır. Dijital sıkıştırma kullanır. Kötü sıkıştırılmış ses ve video'da bulanıklık, bloklaşma vb. görülür. (bkz1.3) HDTV'yi tam olarak desteklemiyor. Bazı DVD playerlar ya da sürücüler cd-r'ları okuyamayabiliyor. (bkz2.433)
          • Şu anki DVD playerlar ve sürücüler DVD-RAM diskleri okuyamıyor.
          • Şu anki playerlar normal hızda geri oynatım yapamamakta.
          • DVD-Audio, DTS Auido ve Divx gibi opsiyonların her DVD player tarafından desteklenmemesi.
          1.5 Hangi DVD playerlar ve sürücüler bulunmakta ?

          Bazı üreticiler DVD playerların 1996 ortasında piyasaya sürüleceğini duyurmuşlardı ama bu fazla iyimser bir tahmindi. DVD'nin çıkışı ilk başta kopyalama ile ilgili endişe taşıyan film stüdyolarının isteği üzerine politik olarak ertelenmişti. Daha sonraki gecikmenin nedeni ise yeterli sayıda dvd başlıklarının olmamasıydı. İlk playerlar Kasım 96'da Japonya'da daha sonra da 97 Mart'ında ABD'de gözüktü. Bunu takiben diğer bölgelerde de piyasaya sürüldü. Günümüzde bir çok firmadan yüzlerce çeşit player piyasaya sürülmüş bulunmakta. Playerların fiyatları ilk başlarda 1000 dolardan başlarken şu anda 200 dolara kadar inmiş durumda.
          DVD-ROM sürücüye sahip ilk bilgisayarı Fujitsu 6 Kasım 1996'da piyasaya sürdü. 97'nin ilk aylarında Toshiba ilk DVD-ROM sürücüsünü ve DVD-ROM'lu bilgisayarını piyasaya sürdü. Toshiba, Pioneer, Panasonic, Hitachi ve Sony 97'nin ilk aylarında örnek DVD-ROM sürücülerini göstermeye başladılar ama bunların piyasada görülmesi Mayıs ayından sonra oldu. İlk upgrade kitleri (DVD-ROM sürücü ve decoder kart ikilisi) Nisan ve Mayıs 1997'de Creative Labs, Hi-Val ve Diamond Multimedia tarafından piyasaya sürüldü.
          Şu anda tanınmış her PC üreticisinin DVD-ROM sürücüye sahip modelleri bulunmaktadır. Bu modellerin fiyatlarında CD-ROM sürücüye sahip aynı modellerden 30 ila 200 dolar arasında fark olmakta.

          1.5.1 Hangi DVD player'ı almalıyım ?

          Piyasada bir çok iyi player var. Modern DVD playerların tamamı mükemmel video ve ses yeteneğine sahip. Sizin için hangisinin uygun olduğunu bulurken kişisel tercihlerinizin, bütçenizin ve varsa halihazırdaki ev sineması sisteminizin özellikleri belirleyici olacaktır. Çok yüksek seviyeli bir home theatre sistemine sahip olmadığınız sürece $400 doların altındaki bir player tamamen işinizi görecektir. Playerların bir listesini çıkarabilmeniz için önce kendi isteklerinizi bir listesini çıkarın (CD-R'ları oynatabilme yeteneği, Video-CD desteği, 96khz/24-bit ses çözümleme, DTS Dijital Çıkış, dahili 6-kanal Dolby Digital decoder gibi). Daha sonra bütçenize uygun playerları kullanım kolaylığı (kumanda tasarımı, kullanıcı arabirimi, ön panel kontrölleri gibi) yönünden deneyin. Belirli bir fiyat seviyesinde görüntü ve ses kalitesi yönünden büyük farklılıklar olmayacağı için ek özellikler uygun playerı seçmenizde en önemli etken olacaktır. Devamlı kullanacağınız uzaktan kumanda eğer sizin tarzınıza uymuyorsa sizi çıldırtabilir. Bazı durumlarda (özellikle progressive video isterseniz) DVD player yerine DVD PC almayı düşünebilirsiniz.

          Aşağıda DVD alırken kendinize sorabileceğiniz bazı sorular var:

          -Seçilebilir ses ve altyazı, çoklu açıdan izleme, görüntü oranı ayarlaması, yetişkin ayarlamaları, hızlı ve yavaş oynatma, mükemmel dijital video, çok kanallı dijital ses, Dolby Pro Logic alıcılarla uyumluluk, on-screen menüler, çift katmanlı oynatma ve müzik CD'lerini oynatma özelliklerini istiyor muyum? Cevap evetse bu yanlış bir soru çünkü tüm DVD playerlar bu özellikleri destekliyor.
          -DTS ses istiyor muyum? O zaman DTS Digital Out logosuna sahip playerlara bakın.
          -Video CD izlemek istiyor muyum? O zaman Video CD'lerle uyumlu playerları tercih edin
          -Kulaklık seti istiyor muyum?
          -İngilizce dışındaki dillerde menü istiyor muyum? O zaman multilanguage (çoklu dil) desteğine sahip playerları seçin
          -Kendi yapımınız CD-R müzik CD'lerini dinlemek istiyor muyum? O zaman dual laser (ikili laser) özelliğini arayın
          -Tüm ev sineması sistemimi tek bir kumanda ile kontrol etmek istiyor muyum? O zaman programlanabilir universal uzaktan kumandaya sahip bir playerı tercih edin veya şu anki universal kumandanızın alacağınız DVD player ile uyumlu olup olmadığına dikkat edin
          -Filmdeki detayları görmek için zoom yapmak istiyor muyum? O zaman resime zoom yapma yeteneğine sahip playerları seçin
          -HDCD oynatmak istiyor muyum? O zaman HDCD logosunu arayın
          -Alıcım sadece optik veya sadece coax dijital girişe mi sahip? O zaman playerın çıkışlarının uygun olduğuna dikkat edin
          -Siyah seviyesi ayarı istiyor muyum?
          Daha fazla bilgi ve aşağıdaki sitelerdeki donanım incelemelerini veya kullanıcı yorumlarını okuyabilirsiniz:

          DVDFile
          DVD Resource
          E-Town
          Home Theater Forum

          1.6 Hangi DVD başlıkları bulunmakta ?

          Aynı playerlarda olduğu gibi 1996 yılbaşında yüzlerce filmin DVD olarak piyasada olacağı tahminleri gerçekleşmedi. Japonya'da Kasım 1996'da DVD çıkışını ilk yaptığında piyasada çoğunluğu müzik videolarından oluşmak üzere oldukça sınırla sayıda DVD başlığı bulunmaktaydı. Fimler Aralık ayında gözükmeye başladı. Nisan ayına gelindiğinde Japonya'da 150 başlık piyasada bulunmaktaydı. ABD'de filmler 1997 Mart'ında piyasada gözükmeye başladı. ABD'de piyasaya sürülmesini takip eden ilk iki hafta içinde 19000 adet disk satılmıştı. InfoTech 97 sonunda 600, 2000 sonunda ise 8000 başlığın DVD olarak piyasada olacağını tahmin etmişti. 97 Aralığına gelindiğinde 1 milyon DVD disk satılmıştı. Haziran 1999'a gelindiğinde ise 30 milyon disk satılmıştı. 2000 Haziranı'na gelindiğinde ABD'de 9000 DVD başlığı bulunmaktaydı. Diğer teknolojilerle karşılaştırıldığında (CD, Lazer Disk) bu rakam oldukça büyük bir sayı.
          DVD donanımının ve yazılımının Avrupa'da piyasaya çıkması ABD'nin bir yıl gerisinde oldu ama 1998 sonuna gelindiğinde DVD Avrupa'da da kendine önemli bir yer edindi.
          DVD-ROM üzerindeki yazılımlar ise biraz daha yavaş bir şekilde piyasada gözükmeye başladı. Piyasa daha da büyüyene kadar DVD-ROM'da piyasaya sürülen bir çok yazılım çoğunlukla bir donanım ya da yazılımın yanında promosyon olarak verilenlerden oluşmakta. IDC 1998 sonuna kadar yazılımların %13'ünün DVD-ROM formatında piyasaya sürüleceğini tahmin etmişti ama bu tahmin gerçekleşmedi. Bir açıdan bakılırsa DVD-ROM'lar CD-ROM'ların sadece daha büyük (kapasite) ve daha hızlı olan bir çeşidi. Ama diğer yandan DVD-ROM sürücüye sahip bilgisayarlarda yüksek kalitede video ve çok kanallı ses gibi avantajlarını da sunmuş oldu.

          1.6.1 DVD incelemelerini nerede okuyabilirim? 1.6.2 Bir filmin DVD'sinin ne zaman çıkacağını nereden öğrenebilirim?1.6.3 Favori filmimin DVD'si niye yok?

          Bir DVD'nin piyasaya çıkıp çıkmamasını belirleyen pek çok faktör vardır. Bazen yönetmen ya da yapımcı DVD çıkışları üzerinde yasal haklara sahip olduğundan yetki onlardadır. Ama genellikle bu tarz telif hakları filmin yapımcı stüdyolarına aittir. Bazen DVD, belli ülkelerde piyasaya çıkarken, diğer ülkelerde satılmaz. Bunun da sebebi filmin telif ve dağıtım haklarının farklı ülkelerde farklı firmalara ait olabilmesidir. Bu stüdyolar da genellikle halkın talebine göre hareket ettiği için çıkmasını istediğiniz DVD konusunda firmalara baskı yapabilirsiniz.

          1.7 DVD Playerların fiyatları ne kadar?

          DVD-playerların fiyatları 40 dolardan başlıyor ve 3000 dolara kadar çıkıyor. Bilgisayarlar için olan DVD-ROM ve kitlerin fiyatları ise 30 dolardan başlayıp 400 dolara kadar çıkmakta.

          1.8 DVD disklerin fiyatları ne kadar?

          Değişir ama liste fiyatları 20-30 dolar arasında iken piyasada satış fiyatları 15-25 dolar arasında değişmektedir. Düşük fiyatlı filmler 10 dolar gibi fiyatlara bulunabilir. DVD, kiralanan VHS videoda uygulanan yüksek fiyatlı politikayı izlememekte. (Çevirenin Notu:Burada verilen fiyatlar Amerika'daki fiyatlardır. Ülkemizde fiyatlar her zamanki gibi daha yüksek. İkinci bölge filmlerin fiyatları 30-35 dolar arasında iken 1. bölge filmlerin fiyatları 40-45 dolar civarında. Bu yüzden yurtdışından internet üzerinden toplu sipariş yapmanız önerilir).
          DVD-ROM'lar daha fazla bilgi barındırdığı ve daha pahalıya mal olduğu için başlangıçta CD-ROM'lardan daha pahalı olacaklardır. Ama üretim maliyetleri düşüp, DVD-ROM sürücü kullanımı arttıkça fiyatlar CD-ROM'ların şu anki fiyatlarına düşecektir.

          1.9 DVD ne kadar bir süre içinde piyasada kendisine oturmuş bir yer oluşturacak ?

          İlk tahminlerde olduğu kadar hızlı değil ama video kaset, laserdisk ve CD'den daha hızlı yaygınlaşıyor. Daha üçüncü yılına girmeden DVD tüm zamanların en başarılı ev elektroniği ürünü haline geldi.**
          Bazı tahminler:
          • InfoTech'in 1996'da yaptığı tahmine göre 2005'te 80 milyon DVD oynatıcısı satılacağını öngörmüş
          • Paul Kagan, 1997'de yaptığı tahmine göre 2006'da 40 milyon DVD oynatıcısı satılacağını öngörmüş.
          • Toshiba 1996'da yaptığı tahmine göre 2000 yılından itibaren CD-ROM sürücüsü satılmayacağını öngörmüş.
          • Jon Peddie 2000 Haziran'da yaptığı tahmine göre 2004'ta 20 milyon DVD oynatıcısı satılacağını öngörmüş.
          • Understanding & Solutions'ın 2002 Nisan'da yaptığı tahmine göre DVD oynatıcıları 2006'da İngiltere'de 70% daha fazla yaygınlaşacak.
          Bazı gerçekler:
          • 2001
            • Amerika'da 12.7 milyon DVD-Video oynatıcısı
            • Amerika'da 45 milyondan fazla DVD-ROM sürücüsü.
            • Dünya genelinde 90 milyondan fazla DVD-ROM sürücüsü.
          • 2002
            • Amerika'da 17 milyon DVD-Video oynatıcısı
            • Amerika'da 75 milyondan fazla DVD-ROM sürücüsü.
            • Dünya genelinde 140 milyondan fazla DVD-ROM sürücüsü.
          1.10 Bölge, ülke kodları veya bölge kilitleri nelerdir?

          Film stüdyoları filmlerinin gösterim tarihleri ülkeden ülkeye değiştiği için dvd filmlerin farklı ülkelerde piyasaya çıkmasını kontrol etmek istiyorlar. Bu sayede bir filmin vizyona girmeden o ülkeye dvd'sinin girmesini engellemek istiyorlar. Bu yüzden belli disklerin sadece belirli bölgelerde oynatılabilmesini sağlayacak bir standart istediler ve ortaya bölge kodları denen sistem çıktı. Playerlarda satıldığı bölgeye uygun bir kod olacak ve bu bölge koduyla piyasaya sürülmüş dvd'leri oynatabilecek. Bu bir ülkeden aldığınız bir diski bölge kodunun tutmadığı başka bir ülkede oynatamayacağınız anlamına gelir.
          Bölge kodları disklerin üreticileri için opsiyoneldir. Kodsuz diskler her bölgede oynatılabilir. Bazı stüdyolar sadece yeni vizyona giren yapımlarında bölge kodunu kullanacaklarını belirtmişlerdi ama bu sadece sözde kaldı. Bundan 50 sene önce çıkan filmlerin disklerinde bile bölge kodunu görmekteyiz. Sekiz tane bölge kodu vardır. Playerlar ve diskler üzerlerindeki numaralara göre tanımlanır. Bunlar:
          • 1: Kanada ve A.B.D
          • 2:Japonya, Avrupa, Güney Afrika, Ortadoğu (Mısır dahil) (Ç.N.: Türkiye bu bölgede)
          • 3:Güneydoğu Asya,Doğu Asya (Hong Kong dahil)
          • 4:Avustralya, Yeni Zelanda,Pasifik Adaları, Orta ve Güney Amerika,Meksika
          • 5:Eski Sovyetler Birliği Ülkeleri, Hindistan,Afrika, Kuzey Kore,Moğolistan
          • 6: Çin
          • 7:Reserve edilmiş
          • 8:Uçak ve gemiler gibi uluslarası yolcu araçları
          Bazı bölge kodlu playerlar tüm kodları oynatabilecek şekilde değiştirilebilir fakat bu genellikle garantiyi kaldırır. Piyasada kodu "0"'a ayarlanmış kodsuz playerlar bulabilirsiniz fakat bazı dvd disklerde kodu kontrol eden programlar olmakta ve bu kodsuz playerlarda oynamamakta. Bunun yerine player alacakken multi-kodlu playerları almanızı tavsiye ederiz. Bu tip playerlarda sizin istediğiniz diske göre kodu değiştirebileceğiniz switchler olur. Playerlar üzerinde yapabilecek değişikliklerle ilgili aşağıdaki sitelerden bilgi alabilirsiniz:
          Code Free DVD, dvdkits.com, DVD Upgrades, Link Electronics, PlanetDVD, 7thZone, Techtronics, Upgrade Heaven.
          Aynı şekilde DVD-ROM sistemlerinde de bölge kodları bulunmaktadır ama bunlar sadece DVD-Video disklere uygulanmaktadır. Yeni çıkan DVD-ROM sürücülerin bazılarında bölge kodu bulunmazken bir kısmıda da belli bir sayıya kadar size bölge kodunu değiştirmeye izin verir. Aşağıdaki sitelerde pc'de bölge kodlarının değiştirilmesi ile ilgili daha fazla bilgi bulabilirsiniz.

          DVD Infomatrix
          Visual Domain

          1-11 Kopyalamaya karşı ne gibi önlemler bulunmakta?

          CPSA (content protection system architecture) DVD dünyasında güvenlik ve erişim kontrolleri alanındaki tüm çalışmaları kapsayan bir yapının genel adıdır. 4C olarak bilinen Intel, IBM, Matsushita ve Toshiba firmalarının ortaklaşa geliştirdiği CPTWG (Kopyalamaya Karşı Koruma Teknik Araştırma Grubu) analog ve dijital çıktıların korunması, encryption ve watermarking gibi konularda çalışmalar yürütmektedir. DVD alanındaki koruma önlemleri çok geniş bir araştırma sahası oluşturmaktadır.

          1-12 DVD-Audio nedir?

          1996 yılında DVD ilk çıktığı sıralarda, her ne kadar DVD-Video'nun ses kalitesi CD'den çok daha iyi olsa da DVD-Audio formatı ortada yoktu. DVD Forum'u müzik endüstrisi ile birlikte Şubat 1999 yılında DVD-Audio 1.0 formatını açıkladı. DVD-Audio ürünlerin 99 sonuna doğru piyasaya çıkması bekleniyordu ama gecikti. Gecikmenin nedeni kopyalamaya karşı olan engelleme sistemlerinin seçim araştırmalarıydı. CSS korumasının kırılması ile ortaya çıkan endişeler üzerine ürünlerin piyasada boy göstermesi 2000 ortalarına ertelendi. Ertelenmenin bir diğer nedeni de donanımın henüz tam olarak hazır olmaması ve müzik firmalarından yeterli desteğin sağlanamamış olmasıydı. Pioneer 1999 sonunda Japonya'da bir DVD-Audio player piyasaya sürdü ama bu player kopyalamaya karşı korumalı diskleri oynatamayacak.
          DVD-Audio formatı DVD-Video'dan farklıdır. Piyasada DVD-Audio formatını tanıyan playerlar olsa da büyük kısmı bu formatla uyumlu değildir. Her ne kadar şu anki DVD playerlarda çalışabilecek DVD-Audio disklerin üretimi mümkün olsa da bu uygulanmamakta ve DVD-Audio disklerdeki veriler, DVD diskin çoğu playerın hiç bakmadığı Audio_Ts dizini altında saklanmaktadır. Bu diskleri okumak için ya yeni DVD-Audio playerlar ya da her iki formatı da tanıyan universal playerlar kullanmak gerekir.
          DVD-Audio playerlar şu anki "receiver" lar ile uyumludur. PCM ve Dolby Digital formatlarında çıkış verir. Bazıları opsiyonel olarak DTS ve DSD formatlarını da destekleyecektir. Öte yandan şu anki "receiver"lar yeni teknoloji PCM sesi çözememekte ve ses çözülse bile standart dijital ses bağlantılarına taşınamamaktadır. High-end dijital analog converterlara (çevirici) sahip (DAC) DVD-Audio playerlar, 2 veya 6 kanal analog girişe sahip receiverlara sesi gönderebilirler ama receiver sesi tekrar dijital formata çevirirken kaliteden kayıp verir. Gelecekte çıkacak ve IEEE 1394 (Fire Wire) gibi gelişmiş dijital bağlantılara sahip receiver'lar sayesinde DVD-Audio tüm kalitesi ile çözülebilecek.
          DVD-Auido'da kopyalamaya karşı koruma, sese insan kulağının duyamayacağı bir seviyede şifreli bir sinyal eklenerek yapılmaktadır. Audiofiller bu özelliğin sesin kalitesini düşürdüğünü iddia etmişler fakat 4C tarafından yapılan testlerde en iyi kulağa sahip dinleyiciler bile eklenen şifre sinyalinin farkına varamadılar.

          Şu an için DVD-Video CD-Audio 'dan daha iyi surround ses vermektedir.

          1.13 Hangi stüdyolar DVD'yi desteklemektedir ?

          1997 yılında DVD playerlar piyasaya ilk çıktığında büyük stüdyolardan sadece Warner ve Polygram DVD filmler sunmaktaydı. Bazı küçük firmalardan da bazı filmler bulunmaktaydı. Ama o günden bu yana diğer büyük stüdyolarda DVD piyasasına girdiler.
          En son olarak Dreamworks DVD'ye tam destek verdiğini açıkladı. İlk başta Paramount, Fox ve Dreamworks sadece Divx'i destekleyeceğini açıklamıştı ama 1998 yılında her biri DVD'yi desteklediklerini açıkladılar.

          1.14 DVD Video'ya TV'den kayıt yapabilir mi?

          Kısa cevap: Henüz değil ama çok yakında evet. Pioneer ve Philips ev kullanımı için bazı DVD video recorderların duyurusunu yaptı.
          Uzun Açıklama: Analog videoyu DVD üzerine kaydetmek incelik gerektiren bir işlemdir. DVD üzerinde ses ve görüntü üretmek için gerekli minimum kıstaslar MPEG video akışı ve en basitinden bir PCM Audio track'tir. Temel DVD kontrol kodları da gereklidir. Şu anda canlı ve eşzamanlı video ve audio sıkıştırması yapıp bunu DVD-V bilgisiyle birleştirip DVD'ye yazmak oldukça zordur. Bunu bir ev rekorder'ında yapabilseniz bile çok pahalıya patlar. DVD üretim sistemlerinin fiyatları milyonlarca dolardan onbinlerce dolar seviyelerine düşmüş olsa da 500 dolar seviyesine inmesine daha çok var. 1997 yılında Hitachi bir DVD-RAM sürücü, harddisk (aracı olması için), iki MPEG 1 enkoder ve 1 MPEG 2 dekoder içeren bir ev DVD rekorder'ının tanıtımını yaptı.
          Diğer Zorluklar: İlk boş disklerin fiyatı 20-30 $'dan başlayacak. Kapasitesi önceden kaydedilmiş DVD'lerin 3/4'ünden daha az olacak. Eşzamanlı sıkıştırmanın ihtiyaç duyduğu yüksek veri yüzünden kapasitesi daha da azalacak. Mpeg-2 sıkıştırması yüksek kaliteli bir kaynakta daha iyi çalışır bu nedenle VHS veya TV'den kayıt yapmak iyi sonuçlar vermeyebilir.
          Kaydedilebilir DVD ortamlarıyla ilgili önemli bir şey vardır: Bunlar verileri saklayabilirler ancak tüm özelliklere sahip bir DVD Video, video sıkıştırma(MPEG), audio sıkıştırma (Dolby Digital, PCM, MPEG), altgörüntü sıkıştırma, navigasyon vb. için ek yazılım ve donanıma ihtiyaç duyar.
          Tüm zorluklara rağmen bir çok DVD üreticisi evde kullanılabilecek kaydedilebilir DVD üstünde çalışmaktalar. 2000 yılı içinde bir grup DVD recorder piyasaya çıkacak.

          1.15 Eğer Disk Çizilirse Ne Olur?

          Çoğu çizikler kolayca düzeltilebilen önemsiz kanal veri hatalarına neden olur. Daha açık anlatmak gerekirse veriler DVD üzerinde 6 mm'ye kadar olan çiziklerde kaybolmayacak şekilde güçlü hata düzeltme teknikleri ile depolanır. Yüksek depolama yoğunluğu ve yoğun olarak sıkıştırıldığı için DVD'deki çiziklerin " CD'dekilerden daha tehlikeli olduğuna dair yanlış bir inanış vardır. DVD veri yoğunluğu CD'ninkinin 4 katıdır. Bu yüzden aynı çizik DVD'de daha fazla veriyi etkileyecektir. Ancak DVD hata düzeltme sistemi CD'ninkinden 10 kat daha fazladır, bu da veri yoğunluğundan kaynaklanan sorunun olumsuz etkisinden çok daha fazla olumlu etki yaratır. Ayrıca Mpeg-2 ve Dolby Digital formatları algılanamayan özelliklerin azaltılması ya da kaldırılması üzerine kurulu olduğundan, sıkıştırılan veriler açıldığında beklendiği kadar fazla yer kaplamaz. Büyük çizikler ise bilgisayarda düzeltilmesi imkansız I/O hatalara veya görüntüde yer yer bozulmalara neden olur.

          1.16 VHS yeterince iyi, neden DVD ile uğraşayım?

          DVD'nin başlıca özellikleri kalite ve extra özellikleridir. DVD üzerinden zaman geçtikçe ya da defalarca seyredildikçe bozulmaz.

          1.17 Paketlemesi CD'den farklı mı?

          Kullanıcıların DVD disklerin CD playerlarında oynayabileceği hatasına düşebileceklerinden korkan üreticiler bu yüzden DVD'lerin paketlemesinin (kutusunun) farklı yapılmasında karar kıldılar. VSDA'nın tavsiyesi doğrultusunda bir CD kutusu genişliğinde ve VHS kaset kutusu boyunda olan DVD kutuları bulunmaktadır.

          1.18 Dual-layer( Çift Katmanlı) disk nedir? Her playerda çalışır mı?

          Çift katmanlı bir disk iki tane veri katmanına sahiptir. Bunlardan biri lazerin içinden geçip diğer katmanı okuyabilmesi için yarı saydamdır. İki katman da aynı taraftan okunabildiği için iki katı fazla veri depolar ve bu da 4 saatlik bir video filmine eşdeğerdir. Çoğu çift katmanlı disk şu an piyasadadır. İlk başlarda sadece belli fabrikalar çift katmanlı disk üretebiliyordu ancak şu anda hepsi bu işi başarabiiyor. İkinci katman PTP(paralel track yolu) ya da OTP(zıt track yolu) şeklinde yazılabilir. PTP'de iki katmandaki trackler birbirine paralel ilerlerler. Bu yöntem videoya paralel farkı efektler veya farklı bilgi saklamak için kullanılır.OTP'de ise ikinci track birincinin ters yönüne ilerlerleyen bir spiral şeklindedir yani okuyucu kafa birinci track'i dıştan içe doğru okuduktan sonra ikinci track'i içten dışa doğru okur. Bu yöntem iki katman arasında sürekli video akışı sağlamak içindir.
          Bütün DVD playerlar ve sürücüler çift katmanlı diskleri okuyabilirler. Aynı zamanda her player ve sürücü, çift taraflı diskleri okuyabilir. (Ters çevirdiğiniz takdirde). Henüz hiçbir üretici diski çevirmeden her iki tarafı da okuyabilen bir player üretmedi.
          Çift katmanlı diskleri tanımanın çeşitli yolları vardır:

          1)altın renk
          2)widescreen ya da letterbox gibi iki seçeneğin karşınıza çıkması
          3)tek tarafta 2 seri numarası.

          1.19 DVD-Video dünya çapında bir standart mıdır? NTSC, PAL ve SECAM ile çalışır mı?

          Videoteyp ve laserdiskte olduğu gibi DVD-V'da (DVD Video) da aynı NTSC-PAL sorunu karşımıza çıkar. DVD'deki Mpeg video dijital bir formattır ve birbiriyle uyumsuz iki formattan birine uygun olarak formatlanmıştır: 525/60 (NTSC) veya 625/50 (PAL/SECAM). Farklı sistemlerde oynatılmak için hazırlanmış disklerde üç fark vardır: resim boyutu; pixel boyut oranı (720x480 vs. 720x576) ve frame sayısı (29.97 vs. 25); ve surround ses. (Dolby Digital vs. MPEG). (Bkz. 3.4 ve 3.6). Normal video filmler 24 kare/sn formatında saklanmaktadır ancak DVD'ye aktarılmadan önce bu iki sistemden birine uygun olarak formatlanır. Her PAL DVD Player Dolby Digital sesi verebilir ama hiçbir NTSC player MPEG sesi veremez.
          Bazı playerlar sadece NTSC diskleri, bazıları sadece PAL diskleri bazıları ise her ikisini birden oynatabilir. PAL ülkelerinde satılan playerlar her ikisini de okur. Bu multi standart playerlar, NTSC'yi kısmen 60 HZ'lik PAL(4.43 NTSC) sinyaline çevirir. Bu sinyal, 60 Hz'lik sinyalleri çalıştırabilen bir PAL TV'ye ihtiyaç duyar. Çoğu modern PAL Tvler bu 60 Hz'lik sinyalleri çalıtırabilirler. Çok az multi-standart PAL playerlar 525/60 NTSC disklerden gerçek 3.58 NTSC çıkış verebilir. Bunun için NTSC ya da multi-standart bir Tv'ye ihtiyaç vardır.

          1.20 Çizgi Animasyonlarda Durum Nedir? Sıkıştırma kalitesiz sonuçlara neden olmuyor mu?

          Bazıları elle çizilen çizgi filmlerin MPEG-2 formatında sıkıştırılması sonucunda kalitenin bozulduğunu iddia etmekte. Bazıları da çizgi filmlerdeki görüntülerin çok basit olması nedeni ile daha kolay ve iyi sıkıştırılacağını iddia etmekteler. İkisi de tam doğru değil.
          Birbirini takip eden karelerdeki çizimlerdeki ve hizadaki farklılıktan kaynaklanan "jitter" adıyla anılan bir görüntü bozukluğundan söz edilmekte. Disney'de çalışan bir animasyon uzmanı modern animasyon teknikleri ile birlikte bu sorunun ortadan kalktığını işaret ediyor. Böyle bir sorun olsa bile MPEG-2'nin hareket tahmin özelliği sayesinde üstesinden gelineceği belirtelmekte.
          MPEG-2 formatında sıkıştırma yapılırken görüntü kare bloklara ayrılmakta ve frekans bilgisine dönüştürülmekte. Bu, animasyonlarda bolca bulunan keskin kenarlarda ve çizgilerde bir soruna neden olabilmekte. Yüksek frekanstaki bilginin kaybı köşelerde bulanıklık gibi sorunlara yol açmakta. Ama DVD için kullanılan veri oranları ile bu problem görülmemektedir.

          1.21 Neden bazı DVD'lerde filmin ortasında diskin diğer tarafını değiştirmek gerekiyor? Tek bir yüz 4 saatlik filmi saklayamıyor mu?

          DVD'lerdeki çift katman teknolojisi sayesinde tek bir yüze dört saate yakın film kaydedilebilmesine rağmen bazı disklerde filmer diskin iki yüzeyine yayılmış durumdadır ve bu yüzden filmin ortalarında bir yerde diskin diğer tarafını çevirmek gerekir. Bu tip disklerin bir çoğu yapımcıların çift katmanlı disk kullanmayışından ya da sıkıştırmaya gerekli özeni vermemesinin ürünüdür. Bu yapımcılar daha kaliteli görüntü iddiası ile sıkıştırma işlemini optimize etmemekteler. Bu yerinde olmayan bir bahanedir çünkü çoğu videoda özenli sıkıştırma yapıldığında daha iyi bir görüntü elde edilecektir. Çift-katmanlı üretim tesislerinin yeterli sayıda olmadığı bahanesi de doğru değildir. 1997 yılında çok az merkezde çift-katmanlı disk üretilebiliyordu ama şu anda bu durum değişti. Hiç bir playerın diski ters çevirme imkanı yoktur ama buna gerek de yok çünkü çift-katmanlı diskler kullanılarak bir yüzeye rahatlıkla dört saatlik video saklanabilmekte.
          Not: Bir yüzeyinde WIDESCREEN diğer tarafında ise tam ekran PAN&SCAN versiyonun bulunduğu filmler için yukarıdaki açıklama geçerli değildir.

          1.22 Görüntü neden sıkıştırılmış ve boylar uzamış gibi gözüküyor?

          Bunun nedeni Widescreen TV'lerde izlenmek üzere hazırlanmış anamorphic görüntüyü seyretmekte olmanız. Playerınızın menüsüne girip 16:9'luk widescreen bir TV yerine standart 4:3 formatında bir TV'nizin olduğunu belirtmeniz gerekiyor. Görüntü otomatik olarak letterbox gösterilmeye başlanacaktır. Bazı durumlarda görüntünün oranını disk oynarken kumandadaki "aspect" tuşuna basarak ayarlamanız gerekebilir.

          1.23 Tüm videolar Dolby Digital mi? Hepsinde 5+1 kanal var mı ?

          Çoğu DVD-Video'da Dolby Digital soundtrack bulunmakta. Ama bu bir şart değil. Bazı disklerde (özellikle sadece ses içerenlerde), PCM soundtrack de bulunabilmekte. 625/50 PAL disklerin bazılarında da sadece MPEG ses kullanılabilir ama şimdiye kadar bu format fazla kullanılmadı.
          Dolby Digital etiketini görmeniz bunun illaki 5.1 kanallı olduğu düşüncesini doğurmasın. Dolby Digital bir soundtrack 5.1 kanal dışında mono, dual mono, stereo veya Dolby Surround stereo da olabilir. Mesela Blazing Saddles ve Caddyshack gibi filmler orjinalinde mono kayıt, bu yüzden bu filmlerin DVD'lerindeki Dolby Digital soundtrack de mono. Bazı DVD kutularının üstlerinde Dolby Digital logosunun altında kaç kanal olduğunu belirten bir bir bilgi vardır. Bazı durumlarda ise Dolby Digital soundtrackin birden fazla versiyonu aynı disk üzerinde olabilir. 5.1 kanallı bir versiyonun yanısıra stereo Dolby Surround sistemler için hazırlanmış bir soundtrack. Daha ayrıntılı bilgi için bakınız 3.6

          1.24 DVD'lerde lazer deliği var mı ?

          DVD'lerin piyasaya çıkışından önce genellikle "laser rot" olarak bilinen, oksitlenme ve kimyasal etkilerden dolayı alüminyum tabakada oluşabilecek bozulmaya maruz kalan lazer diskler vardı. Bu genellikle, kopyalamada yeterince saf olmayan metal kullanımından kaynaklanan ve mekanik stres, eğilme ve termal etkiler sonucu ortaya çıkan bir durumdu. Yapıştırıcılarda yer alan kimyasallarla birlikte bazı gazların ve nemin de plastiğe nüfuz etmesiyle tabakalar zarar görebiliyordu.
          DVD'ler de lazer diskler gibi 2 plağın yapıştırılmasıyla oluşuyor. Bununla birlikte DVD'ler hem daha sert bir yapıya sahip, hem de daha yeni bir yapıştırıcı türü kullanılarak üretiliyor. DVD kalıpları lazer disklerde kullanılan PMMA'dan yaklaşık 10 kat daha az nem çeken poli-karbonattan üretiliyor.

          1.25 Hangi başlıklar sadece Pan & Scan olarak bulunmakta ?

          Bazı filmlerin letterbox ya da anamorphic transferleri olmadığından sadece Pan & Scan versiyonu piyasada bulunmakta. (Pan & Scan ve anamorphic formatalarla ile ilgili daha fazla bilgi almak için bkz: 3.5) Transferler 50bin ile 100bin dolar arasında fiyatlara malolduğu için stüdyo yeni bir transfer yapmak istemeyebilir. Bazen de orjinal film ya da filmin hakları artık yeni bir transfer yapmak için elde olmayabilir. Eski filmler ise 1.37 görüntü oranında çekildiği için Widescreen versiyonlarının olması mümkün olmadığından sadece Pan & Scan olarak bulunmakta. Pan & Scan filmlerin listesini Film Vault sitesinde bulabilirsiniz.

          1.26 Pioneer DVD playerımda Subtitlelardan (Altyazı) nasıl kurtulabilirim?

          Uzaktan kumandanızda Subtitle tuşuna ardından da Clear ya da 0 tuşuna basın. Menüleri kullanmanıza gerek yok.

          1.27 Katman değişikliği nedir ? Diskin neresinde bulunur?

          Yüksek veri oranında kaydedilen ya da iki saatten uzun olan filmlerde video diskin bir yüzündeki iki ayrı katmana dağıtılır. Player bir katmandan diğerine geçerken video ve ses bir saniyeliğine donabilir. Bu donma süresinin uzunluğu playera ve diskin yapısına göre değişebilir. Bu bir arıza değildir. Daha fazla bilgi için bkz: [1.18] Filmlerdeki katman değişikliği noktalarının listesini Film Vault sitesinde bulabilirsiniz.

          1.28 Disk Dolby Digital ama 2 kanallı surround bir ses alıyorum. Neden?

          Bazı disklerde (özellikle Columbia TriStar'ın filmleri) birinci trackde 2 kanallı Dolby Surround ses (veya sadece stereo), ikinci trackde ise 5.1 kanallı ses bulunmakta. Dolby Surround ya da stereo sistemler için ayrıca optimize edilmiş soundtrack hazırlayan firmalar, standart olarak en fazla kullanılan ses sisteminin seçili olması görüşüne sahipler. Bu nedenle kendiniz ses ayarlarına girip 5.1 kanallı tracki seçmediğiniz sürece player standart olarak 2-kanallı soundtracki oynatacaktır. Bu durumnun dışında, Dolby Digital'in de her zaman 5.1 kanallı olması gerekmediğini de unutmayın. 3.6'ya bakın.

          1.29 A-B arasını tekrarla özelliği neden bazı disklerde çalışmamakta?

          DVD'lerin arama, durdurma, tarama gibi neredeyse tüm özellikleri seçilemez duruma getirilebilir ve böylelikle player'ın segmentlerin başına dönüşü engellenmiş olur. Eğer player, segmenti tekrarlamak için saati kullanıyorsa, zamankodu bulunmayan disklerde sorun çıkacaktır. Genellikle DVD üreticileri tekrarlama özelliğinin koruması olup olmadığına dikkat etmek

          1.30 1., 2. ve 3. nesil DVD'ler arasındaki fark nelerdir?

          Herkesin farklı bir yorumu olacağından bu sorunun çok mantıklı bir yanıtı yoktur. "2. nesil" ve "3. nesil" ifadeleri aslında DVD-Video oynatıcılarıyla DVD-ROM sürücülerine denk gelmektedir. Genel anlamda, DVD'deki yeni teknolojilerin çıkışını anlatmaktadır. Ancak bu terimler, şimdiye kadar kayıt ya da oyun amaçlı DVD ürünleri için kullanılmamıştır.
          Bazılarına göre, 2. nesil DVD oynatıcıları 1997'de, 3. nesil playerlar ise 1998 başında ortaya çıkmıştır. 2. nesli HD playerlar olarak kabul eden grup ise bu tarihi 2003'lere kadar çıkarmaktadır.

          1.31 Hybrid DVD ne demek?

          Bu sorunun yanıtını öğrenmek mi istiyorsunuz? Siz kaşındınız..
          1. Hem DVD-Video oynatıcılarında hem de DVD-ROM PC'lerde çalışan bir DVD (daha düzgün bir ifadeyle "iyi huylu" DVD).
          2. Hem Windows, hem de Mac OS bilgisayarlarda çalışan DVD-ROM disk (başka bir deyişle cross-platform DVD).
          3. Internete bağlanmak için gerekli web içeriğine sahip DVD-ROM ya da DVD-Video diski (yani webDVD).
          4. Hem DVD görüntü, hem de DVD ses ya da SACD içeriğine sahip DVD (daha doğrusu universal DVD ya da AV DVD). Ayrıca DVD ses ve SACD içeriğine sahip ya da her 3 özelliğe birden sahip hybrid DVD'ler de vardır.
          5. Bir yüzü DVD oynatıcılarında, bir yüzü de CD oynatıcılarında okunabilen çift katmanlı disk (legacy ya da CD-uyumlu disk). Çoğu ticari olarak kullanılmamakla birlikte bu hybridlerin farklı farklı versiyonları var.
          6. Bir yüzü sıkıştırılmış veri, diğer yüzü ise kayıt için yeniden yazılabilir medya içeren çift katmanlı ya da çift bölümlü disk (buna da DVD-PROM, karışık medya ya da yeniden yazılabilir sandviç diski demişler).
          7. Bir yüzü çift katmanlı, diğer tarafı tek katmanlı DVD (halk arasında DVD-14 diye de bilinir).
          8. İçine özelleştirilmiş veri kullanımı ve erişim kodlarını saklayan bellek çipi yerleştirilmiş disk (nasıl derler, chipped DVD işte).
          9. Yabancı dil dublajı ve aynı dilde altyazı özelliği olan disk (buna bir isim koymamışlar).
          Unuttuğum kaldı mı.

          1.32 DTS konusu nedir?

          DTS (Digital Theater Systems) Surround Dolby Dijital'e benzer bir ses sıkıştırma formatıdır. Playerda veya harici bir receiverda bir decodera ihtiyaç duyar. Bkz3.6.2. Daha az sıkıştırma uygulaması nedeniyle genelde DTS formatının Dolby Digital'den daha iyi ses verdiği söylenmekle birlikte bazıları da arada hissedilebilir bir fark olmadığını söylemekte. DTS diskler stüdyolardan alınan lisans ile sadece DTS firması tarafından üretilmekte ve genellikle ses profesyonelleri için özel parçalar olarak kabul edilmektedir.
          DTS dvd için opsiyonel bir formattır. 1996'da yapılan DVD özellik tanımlaması DTS için bir kod vermesine rağmen 1998 den önce üretilen dvd playerların tümü ve 1998'den günümüze üretilen playerların çoğu DTS trackleri tanımaz. Gerçekten DTS formatındaki ilk diskler 1999 Ocak ayında piyasaya çıkmaya başladı. DTS destekli playerlar "DTS Digital Out" logosunu taşırlar. Bazı playerlarda yapılacak bir kaç değişiklikle DTS çıkışı verebilecek hale getirilebilir.
          525/60(NTSC) diskler Dolby Digital ve PCM ses formatını gerektirdiğinden ve PCM ve DTS sesin bir arada bulunmasının kaliteli video için yeterli yer bırakmamasından dolayı her DTS soundtrack içeren disk aynı zamanda bir de Dolby Digital soundtrack içerecektir. Böylece her DTS disk tüm playerlarda oynatılabilmesine rağmen DTS soundtrack'i dinleyebilmek için DTS destekli bir player ve DTS dekoder gerekmektedir. DTS Audio CD'ler ise her DVD playerda oynatılabilir çünkü bu durumda DTS datası standart PCM trackler içinde saklanmaktadır.

          1.33 TV'de Görüntü Neden Siyah-Beyaz?

          Büyük bir ihtimalle bir PAL playerda NTSC disk oynatmak istiyorsunuz fakat PAL TV'niz sinyali algılayamıyor. Eğer playerınızda NTSC diskler için PAL(60HZ) çıkışını sağlayacak bir seçenek varsa bu sorununuzu çözebilir.
          Veya DVD playerınız komponent çıkışlarından birini (Y,R-Y veya B-Y) TV'nizin kompozit girişine taktınız.

          1.34 Diskin bir yüzü widescreen formatında olmasına rağmen neden iki taraf da tam ekran gözüküyor?

          Bir çok DVD disk bir yüzü 16:9 widescreen formatını diğer yüzü de standart 4:3 formatını içerecek şekilde üretilir. Eğer iki tarafın da aynı olduğunu düşünüyorsanız, büyük ihtimalle henüz açılmamış 16:9 formatını izlemektesiniz.4:3 lük Pan&Scan gibi gözükebilir ama dikkatle bakarsanız görüntünün yatay olarak sıkıştırıldığını görebilirsiniz. Bunun nedeni ekranınız widescreen formatında olmasa bile playerınızda widescreen olarak seçilmiş olmasıdır.

          1.35 Görüntü ve ses neden senkronize değil?

          Dudakların hareketinde farkedilebilen ve sesin görüntünün arkasında kaldığı senkronizasyon sorunlarından bahsedilmektedir. Bu tip bir sorunun farkedilmesi kişiye bağlıdır; bazıları rahatsız olduğunu belirtirken bazıları da farketmediklerini söyler. Birçok playerda (özellikle Pioneer 414 ve 717 modelleri, 500 serisini kapsayan Sony modelleri, 3109'u da kapsayan yeni Toshiba modelleri ve de bazı PC dekoder kartları) bu sorun belirtilmiştir. Belli başlı bazı diskler de sorunludur. (özellikle Lock, Stock, and Two Smoking Barrels; Lost In Space; TRON; The Parent Trap; Austin Powers). Bu sorunun nedeni bir çok faktörün etkileşimine bağlıdır. Bunlar:
          1-DVD-Video hazırlanırken ya da ses/görüntü sıkıştırılırken senkronizsayonun uygun yapılmamış olması.
          2-Filmin kurgu ya da prodüksiyon aşamasında senkronizayonun iyi yapılmamış olması
          3-Playerların senkronizasyon yeteneklerinin yeterli olmaması
          4-Harici receiver ya da dekoderdan kaynaklanan bir gecikme.
          Genelde üçüncü ve dördünce maddede belirtilen faktörler ilk iki faktörde belirtilen sorunlar var olduğunda ortaya çıkar. İleri derecede senkronizasyon sorunu olan bazı diskler en baştan üretildi. Bazı durumlarda senkronizazyon sorunu oynatmayı dondurarak ya da durdurup tekrar başlatarak çözülebilir.
          Aslında bu sorunun basit bir cevabı ya da çözümü bulunmamakta. Tüketicilerden şikayet gelmeye devam ettikçe, üreticiler bu sorunu daha ciddiye almaya başlayıp playerlarında bu sorunları kaldırmak için çözümler üreteceklerdir.

          1.36 Görüntü neden bir koyulaşıp bir açılıyor ?

          Kopyalamaya karşı kullanılan Macrovision uygulamasının etkisini görmektesiniz. Bunun nedeni büyük ihtimalle DVD playerı bir video cihazı aracılığıyla kullanmanız.

          1.37 Sürpriz yumurtaları nasıl bulabilirim ?

          Bazı DVD'lerde "sürpriz yumurta" olarak adlandırılan gizli özellikler yer almaktadır. Bunlar genellikle üreticiler tarafından disklere saklanan extra sahneler ve video klipleridir. Örneğin, "Dark City"de, William Hurt ve Keifer Sutherland'in biyografi sayfalarına gizlenmiş "Lost in Space" ve "Twin Peaks" filmlerinden sahneler yer almaktadır. Yine menülerin arasında "Shell Beach" adlı eğlenceli bir oyun vardır. Mallrats'ta ise yönetmenin DVD'de sürpriz yumurta aramaktan vazgeçip daha faydalı işler yapmanızı tavsiye ettiği gizli bir video vardır.
          Her ne kadar bu tarz sürpriz yumurtaları kendinizin arayıp bulması daha eğlenceli olsa da DVD Review'da konuyla ilgili geniş bir liste bulabilirsiniz.

          1.38 Ekranın altındaki ve üstündeki çizgilerden nasıl kurtulabirim?

          Bu çizgilerin nedeni letterbox denilen işlemin sonucunda ortaya çıkar (bkz 3.5) ve genellikle onlardan kurtulmanız mümkün değildir. Playerınızın full screen moda(4:3 Pan&Scan) ayarlanmasıda bir işe yaramaz. Eğer diskiniz hem letterbox hem de full screen formatında hazırlanmışsa diskin öbür yüzünü çevirerek, disk menüsünden uygun seçeneği seçerek veya kumandadaki görüntü oranıyla oynayarak full screen moda geçmeniz mümkün olabilir.
          DVD formatı tasarlanırken filmlerin TV ekranlarında olabildiğince iyi şekilde gösterilmesi temel alınmıştı. Çoğu filmde görüntünün genişliğinin yüksekliğine oranı standart TV'lerden daha büyük olduğundan, görüntünün orjinal formatında gösterilebilmesi için üstten ve alttan siyah bantlar kullanılır. DVD geleceğin widescreen (geniş ekran) televizyonlarına hazırdır. Bu ve daha bir çok nedenle dvd filmlerin büyük kısmı widescreen formatında üretilmektedir.

          1.39 DVD'lerimi nasıl temizlemeli ve korumalıyım?

          DVD'ler bir lazer aracılığı ile okunduğu için bir seviyeye kadar parmak izi, toz, leke ve çiziklere dayanıklıdır. (daha fazla bilgi içi bkz: [1.15] ). Öte yandan yüzeydeki bozulmalar ve çizikler diskin üzerindeki veriyi bozabilir. Bu bozulma, video izlerken görebileceğiniz görüntüdeki küçük bozulmalara, kare atlamalara neden olabileceği gibi diskin tamamen oynatılamaz hale gelmesine de neden olabilir. Bu yüzden disklerinize dikkat etmeniz gerekir. Genel olarak CD'lerinize nasıl özen gösteriyorsanız benzer bir özeni DVD'lere de göstermelisiniz.
          Playerınız çizikli yada kirli diskler nedeniyle (üzerinde lense çarpabilecek partiküller olmadığı sürece) bir zarar görmez. Yine de disklerinizi temiz tutmanız en iyisidir. Bu sayede playerınızın içini de temiz tutmuş olursunuz. Kırılıp playera zarar verebileceğinden hiçbir zaman çatlak bir diski oynatmayın. Diski player içinde bırakmanın büyük ihtimalle bir zararı yoktur ama yine de uzun süreler için diski player içinde bırakmanız önerilmez.
          Genellikle playerınızın lensini temizlemeniz gerekmez çünkü dönen disk nedeniyle oluşan hava akımı lensi temiz tutar. Ama eğer CD playerınızın lensini düzenli olarak temizliyorsanız DVD playerınızla da benzer bir işlemi yapmak isteyebilirsiniz. Lensin pozisyondunda küçük farklılıklar olduğundan özellikle DVD playerlar için yapılmış temizleme disklerinden birini kullanmanız önerilir.

          DVD'lerin korunması ve saklanması :

          Diski sadece merkezden ya da kenarlardan tutun. Patlamış mısır yağına bulaşmış parmaklarınızla diskin parlak yüzeyine dokunmayın.
          Kullanılmadıklarında koruyucu kutularında saklayın. Diski kutusundan çıkarırken burkmayın ve diski kutusuna ya da playera yerleştirirken çizmeyin.
          Diski playera yerleştiririken yuvasına tam oturduğundan emin olun.
          Diskinizini radyatör ve diğer sıcak cisimlerden, direk güneş ışığından, köpeklerden, küçük çocuklardan ve diske zarar verebilecek diğer etkenlerden uzak bir yere koyun. Manyetik alanların diskin üzerinde bir etkisi yoktur. DVD spesifikasyonları DVD'nin -20 ile +50 °C arasında saklanması gerektiğini belirtir.

          Temizlik ve Onarım :

          Eğer diskinizde bazı sorunların farkına varmışsanız basit bir temizleme ile bazen bu sorunu ortadan kaldırabilirsiniz.
          -Güçlü temizleyiciler, çözücüler ya da asit kullanmayın
          -Tüysüz ve yumuşak bir bez ile diskinizi yavaş bir şekilde radyal yönde (merkezden dışa olan bir doğru hizasınca) silin. Veriler dairesel bir şekilde dağıtıldığı için bu şekilde silerek oluşturabileceğiniz minik çiziklerin diskinize kalıcı zarar verme olasılı düşer.
          -Diskinizi termal olarak stres altına sokabileceğinden sıkıştırılmış hava kullanmayın.
          -Yumuşak bezle temizlenemeyen sert lekeler için suyu sabun ya da isopropil alkol ile kullanarak temizlemeyi deneyin. Bu da olmazsa fıstık yağını deneyin. Lekenin üzerine sürün ve silmeden önce bir dakika bekleyin.
          -Diskleri korumak ve temizlemek için üretilmiş bazı ürünler bulunmakta.
          Tüm bunlara rağmen hala sorun yaşamakta iseniz diskinizdeki çizikleri onarmaya girişmeniz gerekebilir. Bazen bir saç kılı kadar çizikler bile eğer ECC (hata düzeltme) bloklarından tamamını kaplamışsa diskinizde hataya neden olabilir. Lazerin alttan okuduğunu aklınızda tutarak diski inceleyin. Çizikleri onarmak için iki yol mevcuttur. 1- Çiziği optik bir madde ile doldurun ya da kapatın. 2- Çiziği cilalayın. Bu iki iş için de ürünler bulunmakta. Diskinizi cilalarken dikkat etmeniz gereken şey yeni çiziklere neden olmamanız.

          1.40 Progressive DVD Player nedir?

          Progressive DVD player, 31,5 kHz ve üzerindeki progressive-scan görüntüsüyle bağlantı sağlamak için, interlaced (480i) DVD görüntüsünü, progressive (480p) formatına çevirmeye yarayan bir alettir. Progressive playerlar, tüm standard DVD türlerinde çalışır. Böylece, detaylı film resimlerinde algıladığımız dikey çözünürlük kayda değer bir şekilde artar. Bilgisayarlar progressive-scan ekranlar kullandığı için, kalite biraz oynasa da DVD PC'ler, default olarak progressive-scan oynatıcılardır.
          DVD video, progressive mi yoksa, interlace mi sorusu ciddi bir karışıklıktır. Bunu anlamanın bir yolu: Progressive-kaynaklı video (film görüntüsünde olduğu gibi) genellikle DVD üzerinde progressive player tarafından yeniden eski haline getirilebilir interlaced alan çiftleri olarak kodlanmıştır.

          1.41 Neden X diski Y playerında oynamıyor ?

          DVD spesifikasyonu karışık ve yoruma açıktır. DVD-Video üretimi de oldukça karışık bir işlemdir. Her yeni teknolojide olduğu gibi burada da uyumluluk sorunları olabilir. DVD-Video standartları, kesinleştiği 1996 yılından bu yana değişmedi fakat her player bu standartları tam olarak desteklememekte. Üretim araçlarının gelişmesiyle diskler daha kompleks olmaya başladı ve bu yüzden yeni çıkan disklerle birlikte playerlardaki mühendislik hataları ortaya çıkmaya başladı. Çok az sayıda diskte tüm playerlarda sorun çıkartacak hatalar bulunmakta. Bazı durumlarda üreticiler bir güncelleme ile sorunu ortadan kaldırabilmekte. Diğer durumlarda ise disk üreticileri yeni bir disk üretmek zorunda kalabilir.
          Aşağıda bu FAQ arşivini takip eden okuyucuların gönderdiği bazı sorunlar ve çözümleri bulunmakta. Bu FAQ arşivinin yazarı bu önerileri ve iddiaları doğrulamış değildir ve doğruluklarından dolayı bir sorumluluk üstlenmez.


          1.42 Yetişkin kontrolü ve multi-rating özelliği nasıl çalışmakta ?

          DVD'ler, kayıdı yapılmış olan sesin dinlenmesini ya da görüntünün seyredilmesini önleyen ve tek bir diske birden fazla versiyon sağlayan yetişkin yönetim özelliklerine sahiptir. DVD oynatıcıları ekrandaki ayarlardan yararlanarak istenilen yetişkin seviyesine ayarlanabilir. Player'a bu seviyenin üzerinde bir disk takıldığında çalışmayacaktır. Bazı durumlarda diskteki değişik programlar farklı rating'lere sahip olabilir. Bu seviye ayarı bir şifreyle korunabilir.
          Bir disk, yetişkinler için filmin farklı bir versiyonuna sahip olabilir. DVD'nin dallı yapı özelliğinden yararlanılarak, bazı sakıncalı sahneler es geçilebilir ya da yerine farklı bir sahne gösterilebilir. Bu işlem, sahne değişimlerinde bozuk görüntü ya da kesinti olmaması için çok dikkatli yapılmalıdır. Hangi disklerde multi-rating içeriği olduğunu anlamanın standart bir yolu yoktur.
          Maalesef şimdiye kadar çok az multi-rating özelliğe sahip DVD üretilmiştir. Hollywood stüdyoları harcanan emeğin (yeni sahnelerin çekimi, sıraya koyulması, eklenmesi, kesim noktalarının belirlenmesi, senkronizasyon, soundtrack atlamaları, MPAA rating'inin yeni versiyonlarının atanması...) karşılığını alacak kadar bir talep olmadığınmı düşünüyor. Eğer, bu özelliğe önem veriyorsanız, firmalara talebinizi iletin.
          Kalifornia, Crash, Damage, Embrace of the Vampire, Poison Ivy, Species II gibi filmler multi-rating DVD'lere örnek verilebilir. Çoğunlukla bu DVD'lerin sansürsüz versiyonları, firmanın ürettiği özel versiyonlardan daha yaygındır. Dark Star, Stargate SE, The Abyss, Independence Day, and Terminator 2 SE (2000 çıkışı) gibi bazı filmlerde ise yönetmen tarafından kesilen sahnelerle hikaye dallanarak birden fazla senaryo ortaya çıkmaktadır.

          1.43 Hangi disklerde çoklu bakış açıları bulunmakta?

          DVD piyasasında çoklu açılı filmler tanımlaması uygun ima ile söylendiğinde çoğunlukla adult diskler için kullanılmaktadır. Aslında yüzlerce X-rated diskten başka çoklu bakış açılarına sahip diskler daha fazla iş, zaman ve yer gerektirdiğinden fazla bulunmamaktadır.
          DVD Demystified demo diskinde de bulunan, Short ****ma Journal bölüm 1'de yer alan Big Story isimli animasyon çoklu bakış açılarına sahip ilk dvdlerden biridir. Ultimate DVD (Gold veya Platinium) bir diğer örnektir. Müzisyenlerden herhangi birisine odaklanmanızı sağlayan özelliği ile King Crimson: Deja Vroom mükemmel açılara sahiptir. Çoklu açılara sahip diğer müzik diskleri arasında Dave Matthews Band: Listener Supported, Metallica Cunning Stunts, Sarah McLachlan Mirrorball gibi başlıklar bulunmaktadır. Detroit Rock City (KISS video), Ghostbusters SE, Mallrats, Suicide Kings, Terminator 2 SE, and Tomorrow Never Dies SE gibi bazı filmlerin de ek materyallerinde çoklu açılı sahneler bulunmaktadır.

          1.44 Diskin üzerine etiket yapıştırmanın bir zararı var mı?

          Kütüphaneler ya da DVD kiralama merkezleri diskleri etiketlemek ve güvenlik nedenleri için manyetik olarak işaretlemek isteyecektir. Dikdörtgensel şekle sahip etiketler ya da şeritler diskin dengesini bozabilecekleri (dolayısıyla hataya neden olacakları) ve hatta disk dönerken sıyrılıp playerı bile bozabilecekleri için kullanılmamalıdır. Etiket kullanmamak en iyisidir ama illa kullanılacaksa diskin merkezi etrafını saracak dairesel etiketlerin kullanılması önerilir. Playerı engellemediği sürece böyle bir etiketin zararı olmaz. Eğer dairesel olmayan bir etiket yapıştıracaksanız dengedeki bozulmayı en aza indirmek için merkeze yakın bir yere yapıştırmanız önerilir. Etiketin tam zıt tarafına dengeyi sağlamak için ikinci bir etiketin daha yapıştırılması önerilir.
          Çoğu zaman en iyi alternatif diski sadece uygun bir donanım ya da anahtar ile açılabilecek güvenlikli kutuların içine koymaktır. Barkodlar, etiketler ya da manyetik şeritler bu kutunun üstüne diske hiç bir zarar vermeden yapıştırılabilir. Bu özellikle etiket için yer olmayan çift taraflı diskler için iyi bir çözümdür.

          1.45 Closed Captions ile Subtitle (altyazı) arasındaki fark nedir ?

          Closed Captions (CC) NTSC televizyon sinyaline text eklemenin standart metodudur. Text dahili ya da harici bir decoder vasıtası ile izlenebilir. 1993'den sonra Amerika'da satılan 13 inçten büyük her TV'nin içinde dahili bir Closed Captions decoder vardır.
          Her ne kadar caption ve subtitle terimleri benzer tanımlamalara sahip olsa da captions genellikle işitme zorluğu çekenlere yönelik olarak hazırlanmış ekranda görünen metinler iken subtitles direk olarak konuşulan diyaloğun transcriptidir. Captionlar genellikle konuşan kişiye yakın olarak gösterilmekte ve bunun yanısıra ortamdaki ses ve müzik ile ilgili bilgi vermektedir.

          1.46 İkinci bölge disklerdeki D kodlaması ne anlama gelmekte ?

          Bazı ikinci bölge diskleri dağıtımın yapıldığı ülkelere göre işaretlenir. D1 sadece İngiltere için piyasaya sürülmüş diskleri tanımlar. Bu disklerde genelde sadece İngilizce track olur ve disk BBFC sansüründen geçmiştir. D2 ve D3 İngiltere ve İrlanda'da satılmayan 2. bölge diskleri simgeler. D4 tüm Avrupa'da yayınlanan diskleri simgeler.

          1.47 Firmware (Bellenim) nedir ve niçin güncellemeliyim?

          DVD Player'lar aslında basit bilgisayarlardır. Herbiri içinde diskleri oynatmak için programlanmış yazılımlar bulundurur. Bir çip üzerinde barınan bu yazılımlara firmware denir. Bazı DVD oynatıcıları programlarından kaynaklanan noksanlıklar yüzünden her DVD'yi oynatamayabilir. Bu eksikliği gidermek için, DVD oynatıcısının firmware çipi değiştirilerek güncelleme yapılması gerekebilir. Genellikle fabrika teknik servis merkezinde yapılan bu değişiklik, kimi durumlarda sadece bir CD'yi takarak da gerçekleştirilebilir.

          1.48 Ses / Görüntü sistemlerini test amaçlı DVD'ler var mı?

          Az da olsa video ve ses sistemlerini test ve kontrol amaçlı tasarlanmış DVD'ler bulunmaktadır. Hatta bazı DVD'ler sadece DVD ekstralarını test etmeye yöneliktir.
          Ev sinema sistemlerini test etmek için kullanılabilecek ideal DVD'lerden bazıları şunlardır:
          • Dinosaur - DVD dijital transferinin keskin, net görüntüsü; ayak sesleri ve dövüşlerdeki ses kalitesinin ölçümü.
          • The Eagles: Hell Freezes Over - (sadece DTS, Dolby Digital trackleri 2-kanallı).
          • The Fifth Element – Muhteşem görüntü, özellikle başlardaki çöl sahneleri, ayrıca kaliteli ses.
          • Gladiator - Stunning surround audio with brilliantly mixed orchestration.
          • O Brother, Where Art Thou – Güzel renk ve and inanılmaz detaylar (özallikle kirli sakallara dikkat) iyi ayarlanmış gölgeler.
          • Terminator 2: Judgement Day (Ultimate Edition) – Gölge ve kırmızı sahneler için harika; çok boyutlu ses sistemi.
          • Toy Story 2 - Tüm-dijital aktarım sonuçlarını net ve zengin görüntülerle izleyebilirsiniz; ses efektleri de oldukça iyi.
          • U-571 – Yoğun çevre efektleri. Yersarsıntısı harika bir subwoofer demosu sağlıyor.
          1.49 Sensormatik ve CheckPoint ne demektir?

          Sensormatik ve Checkpoint satış güvenlik sisteminde kullanılan 2 terimdir. İsimleri, DVD paketlerinde yer alan küçük metal tag'lerden gelmektedir. Bu tag'ler ürünün paketinde gizlenen ve mağazalarda bir nevi alarm özelliği gösteren parçalardır. Bu parçalar, DVD paketlerine, kopyalama merkezlerinde takılır. Dolayısıyla mağazada ek bir işleme gerek kalmaz.

          1.50 Superbit, Infinifilm ve diğer DVD varyasyonları nelerdir?

          DVD dünyasında, tek bir DVD-video standardı vardır. Bununla birlikte, DVD-video formatında disklerin üretim şekli yaygınlık göstermektedir. Farklı stüdyolar, kullandıkları üstün özellikler için markalar yaratmıştır. Bu varyasyonun içinde harcanan zaman ve geliştirme gayretlerini saymazsak alışılmışın dışında pek birşey yoktur. Bu gelişmiş DVD'ler, hemen hemen tüm DVD oynatıcılarında çalışabilmekle birlikte, standard DVD'lere göre kullanıcı bug'larına daha açıktır.
          Columbia TriStar tarafından çıkarılan Superbit DVD'leri,görüntü kalitesini artırmak için yüksek veri yüzdesi kullanmaktadır. Dil seçenekleri ve diğer ekstraların disk dışında tutulması sayesinde video datası ve DTS ses trackleri için daha geniş bir alan ayrılmış olur.
          New Line tarafından çıkarılan Infinifilm DVD'ler ise filmleri, sizi ekstralarla daha rahat buluşturan pop-up'lar eşliğinde izlemenizi sağlar. Röportaj, film bilgileri, kamera arkası vb.

          1.51 Yetişkin kontrol şifremi bilmiyorum. Ne yapabilirim?

          Birçok DVD oynatıcısı disklere sınırlama getirmeye olanak sağlar. Şifreleme yaparak disklerin çocuklarınız (ya da eşiniz) tarafından izlenmesini ve değiştirilmesini engelleyebilirsiniz. Bu şifreyi bilmiyorsanız, bazı diskleri izlemeniz mümkün olmayacaktır. Ancak Player'ı resetleyerek (kullanım kılavuzuna bakın) ya da aletin fişini birkaç günlüğüne prizden çekerek bu şifrelerden kurtulabilirsiniz. Bazı durumlarda varsayılan şifreleri (0000, 9999 ya da 3308) kullanabilirsiniz. Yoksa, üretici firmanın müşteri hizmetleri servisini aramak zorunda kalabilirsiniz. Tok bir sesle konuşmaya özen gösterin ki, sizin ebeveynlerinizin player'ını hacklemeye çalışan bir çocuk olduğunuz anlaşılmasın.

          1.52 DVD Oynatıcı'ma virüs girebilir mi?

          DVD playerlar'a klasik anlamdaki bilgisayar virüslerinin bulaşması neredeyse olanaksızdır. DVD playerlar içinde disklere komut gönderen basit bilgisayarlar barındırır. Ancak bu bilgisayarların belleği Stop'a bastığınızda ya da DVD'yi çıkardığınızda resetlenir. Ancak 1.47'de de anlattığımız gibi firmware'leri güncellemek için bazen CD'ler kullanılır ve dolayısıyla bir hacker'ın virüs bulaştırma amacıyla CD üretmesi teorik olarak mümkündür. Yine de bu olasılık çok düşüktür ve ancak birkaç DVD player çeşidinde etkili olabilir.

          2-DVD'nin DİÐER TEKNOLOJİLERLE ETKİLEŞİMİ

          2.1 DVD'ler VCR'lerin Yerini Alabilecek mi?

          Er ya da geç. 2001 yılı itibariyle, DVD player satışları, VCR satışlarını geçmiştir. DVD yazıcıları, fiyat farkının da azalmasıyla giderek VCR'ların sonunu getiriyor. DVD'lerin teyplere göre pek çok avantajı vardır. Hardware için kullanılan masrafın azlığı, kaydın istenilen bir noktasına daha hızlı erişim ve disk koruması gibi artıları vardır. Tahminlere göre 2005 yılında DVD yazıcı satışları, VCR satışlarını geçecek. 2000'de yapılan bir tahmine göre 2010'da VHS diye birşey kalmayacak.

          2.2 DVD'ler CD'lerin Yerini Alabilecek mi?

          Muhtemelen CD-ROM'lar ve kaydedilebilir CD'ler ekonomik oluşlarından dolayı ekstra kapasite gerektirmeyen durumlarda hiçbir zaman piyasadan silinmeyecek. Keza DVD video ve DVD audio diskler de her zaman ucuz olan CD'ler nedeniyle CD-Audio disklerin yerini tamamen alamayacak. Bununla birlikte DVD-ROM sürücüleri ve kaydedilebilir DVD sürücüleri eninde sonunda, bilgisayarlardaki CD-ROM ve CD-RW sürücülerinin yerini alacak. Birçok üretici firma, DVD sürücülerinin ucuzlamasıyla birlikte CD-ROM üretimini durdurmayı planlıyor. Çünkü DVD teknolojileri CD teknolojilerini destekliyor, ancak tersi geçerli değil.

          2.3 CD-R Yazıcılar, DVD Yazabilir mi?

          Hayır. DVD trackler üzerindeki birbirine yakın küçük çıkıntıları küçültmek için daha kısa dalga boyundan yararlanır. DVD lazeri aynı zamanda daha sıkı ve farklı bir seviyede olmalıdır. Aslında, CD-R yazıcıda yazılmış bir CD-R, DVD-ROM'da çalışmayabilir. CD-R sürücülerinin DVD-R'lara yükseltilmesi pek olası görünmüyor. Çünkü, yeni bir DVD-R sürücüsü almak bile daha ucuza gelecektir.

          2.5 Lazerdiskler DVD'lerle Uyumlu mu?

          Hayır. Standart DVD playerlar lazerdiskleri oynatamaz. Aynı şekilde DVD diskini de standart lazerdisk oynatıcıda çalıştıramazsınız (Lazerdiskler analog görüntü kullanırken, DVD dijital görüntü teknolojisinden yararlanır, yani farklı formatlar kullanırlar).
          Pioneer'ın ürettiği combo player'lar, hem laserdiskleri, hem de DVD'leri oynatabiliyor (hatta CDV ve audio CD'leri de).

          2.6 DVD'ler Lazerdisklerin Yerini Alabilecek mi?

          1996'da, daha DVD'ler hayatımıza girmediği zamanlarda bu soru ilk kez sorulmaya başlandı. 1978'lerden beri lazerdiskler 12-inch optik disk formatıyla hayatımızdaydı. Kimilerine göre DVD teknolojisi çuvallayacaktı. DVD'lerin piyasaya çıkışından kısa bir süre sonra görüldü ki lazerdiskler, DVD'nin yanında tarihe karışmaya mahkum. Lazerdisk teknolojisinin lideri olarak görülen Pioneer Entertainment, Ocak 1999'da Amerika'da beyaz bayrağı kaldırarak lazerdisk üretimini durdurduğunu açıkladı. İşin ilginç yanı bu karar, Pioneer'ın başkanı Kaneo Ito'nun lazerdisklerin en az 1,5 yıl daha piyasada yer edineceğini açıklamasının ardından sadece 3 ay geçtiği bir dönemde alındı. Gerçi Pioneer Japonya'da ufak çağlı da olsa 2001'e kadar üretimini sürdürdü.
          Lazerdiskler bugün halen kullanılıyor olmakla birlikte, yeni üretim yapılmıyor. 7 milyon lazerdiske karşılık, Amerika'da 18.000, tüm dünyada ise 35.000 lazerdisk unvanına rastlıyoruz. DVD'nin bu rakamlara ulaşması yıllar aldı. Halen nadir de olsa DVD'de olmayıp, lazerdisklerde yer alan unvanlar var.

          2.8 Lazerdiskimi DVD Oynatabilir Hale Getirebilir miyim?

          Yine hayır. DVD çevrimi tamamen farklıdır. Pikap lazeri farklı bir dalga boyundadır, track kontrolü daha nettir, vb.. Şimdiye kadar böyle bir upgrade teknolojisinden bahsedilmedi. Her koşulda, lazerdisk oynatıcınızın yanına yeni DVD oynatıcısı almak daha ekonomik olacak. Boşuna kasmayın..

          3-DVD'nin TEKNİK ÖZELLİKLERİ

          3.1 DVD playerdaki çıkışlar nelerdir?

          Video Çıkışları:

          Bir çok DVD player NTSC, PAL ya da SECAM sinyalini taşıyabilen aşağıdaki çıkışlara sahiptir:
          • Composite video (CVSB) RCA (NTSC veya PAL)
          • Y/C (s-video) (NTSC veya PAL)
          • Avrupadaki playerlarda bu ve diğer sinyaller 21 pinlik bir SCART çıkışında birleştirilmiş olarak da bulunur.
          Bazı playerlarda yukarıdakilere ek olarak şu çıkışlar da bulunabilir:
          • Komponent (parçalı) interlaced analog video. Üç sinyal birbirinden ayrı tutulur:
            - Y'PbPr formatı: 3 RCA veya BNC bağlantıları
            - RGB formatı: SCART bağlantısı ya da 3 RCA veya BNC bağlantıları
          • Komponent (parçalı) progressive analog video.Üç sinyal birbirinden ayrı tutulur:
            - Y'PbPr formatı: 3 RCA bağlantısı
            - RGB formatı: SCART bağlantısı ya da 3 RCA veya BNC bağlantıları
          • RF video : TV anten girişinden (3. veya 4. kanalları kullanarak) bağlantı yapmak için.
            - F-tibi bağlantı. Adaptör gerektirebilir.
          Ses Çıkışları:

          Çoğu DVD playerda aşağıdaki çıkışlar bulunur:
          • Analog stereo ses. Diske bağlı olarak Dolby Surround olabilir.
            -2 RCA bağlantısı (kırmızı, beyaz)
          • Digital ses. 1 Kanaldan 5.1 kanala kadar olabilir. PCM formatında ham dijital ses, MLP, Dolby Digital (AC-3), DTS veya MPEG-2 formatında çıkış verebilir. Dahili (veya harici) dekodera sahip bir amplifikatör/receiver gerektirir.
            -S/P DIF koaksiyel formatta: RCA bağlantısı (IEC-958 Tip II)
            -Toslink formatında: kare optik bağlantı (EIAJ CP-340 ve EIAJ CP-1201)
          Bazı playerlarda aşağıdaki ek ses çıkışları olabilir:
          • Çok kanallı analog ses. 6 girişi olan, çok kanallıya hazır veya "Dolby Digital ready" amplifikatör/receiver gerektirir.
            -6 RCA bağlantısı ya da 1 DB-25 bağlantısı
          • AC-3 RC ses. Sadece Laser Disc/DVD kombine playerlarda laser diskten AC-3 sesi aktarmak için bulunur.
            -1 RCA çıkışı
          Bazı playerlar ve receiverlar sadece S/P DIF'yi ya da sadece Toslink'i destekler. Eğer receiverınız ile playerınız uyuşmuyorsa bir Audio Authority 977, Midiman C02, COP 1 veya POF 'deki gibi bir dönüştürücüye ihtiyaç duyarsınız.

          3.2 DVD player nasıl bağlanır?

          Bu sizin sisteminize göre değişir. Bir çok player 2 veya 3 adet video bağlantı seçeneği ile 3 adet ses bağlantı seçeneği içerir. Sisteminizde mümkün olan en iyi kalitedeki seçeneği seçiniz


          Video
          • Progressive Video (en en iyisi):"Çok az" sayıda playerda progressive-scan YUV (Y'Pb'Pr') veya RGB (Avrupa modellerinde) komponent video çıkışı bulunur. Orta kalitedeki kabloları playerın üç video çıkışından progressive-scan TV'nizin ya da progressive-scan line (satır,çizgi) çoklayıcısının girişlerine bağlayın. Toshibanın progressive-scan modelinin ismi ColorStream PRO. Progressive video çoğu filmin orjinal hali olan progressive durumunu korur ve sinemadaki filme benzer, daha yüksek dikey çözünürlük, daha yumuşak hareket ile titreşme olmayan bir görüntü sunar. DVD-ROM'a sahip bilgisayarlar da monitörde izlediğiniz video da progressive videodur.Eğer projektörünüz sadece RGB veya YPbPr girişlerine sahipse Audio Authority 9A60'dakine benzer bir dönüştürücüye ihtiyaç duyabilirsiniz.
          • Component Video (en iyisi): ABD ya da Japonya'daki "bazı" playerlarda komponent YUV (Y'Pb'Pr') interlaced video çıkışı bulunur. Bağlantılar YUV, color differerence, YPbPr veya Y/B-Y/R-Y olarak adlandırılmış olabilir ve yeşil/mavi/kırmızı olarak renklendirilmiştir (Bu çıkışlar bazı playerlarda hatalı olarak YCbCr adlandırılmıştır). Bazı playerlarda ise 3 RCA / BNC veya 21 pinli SCART bağlantısı aracılığı ile RGB komponent video çıkışı bulunabilir. Playerın üç çıkışına bağlanacak üç kabloyu ekranınızın üç video girişine takın veya playerdan ekrana SCART kablosu aracılığı ile bağlantı yapın
          • S-Video (iyi): Hemen hemen "tüm" playerlar S-Video çıkışına sahiptirler. Bu çıkıştan televizyonunuza bir S-kablo ile bağlantı yapabilirsiniz. Bu bağlantının uçları 4 iğnelidir ve Y/C, s-video veya S-VHS diye adlandırılır.
          • Kompozit Video (yeterli): "Tüm" playerlar standart RCA video bağlantılarına sahiptirler. Standart bir video kablosunu playerdan tv'nize bağlayın. Bağlantılar genellikle sarı renklidir ve video,CVBS veya kompozit diye adlandırılırlar.
          • RF Video (Kötü): Bu bağantı sadece klasik anten girişi olan eski televizyonlarınızda kullanılır. Çoğu DVD playerda RF çıkışı bulunmaz, bu yüzden bir Rf modülatörü kullaılmalıdır. Eğer player'da kendinden bir RF çıkışı varsa, bu çıkış ses içerir ama ses mono olabilir. Bağlantıyı yapmak için playerın sarı renkli video çıkışı ile modülatörün girişini koaksiyel bir kablo ile birleştirin. Eğer playerı başka bir stereo sisteme bağlamayacaksanız playerın sol ses çıkışını modülatör girişine koaksiyel bir kablo ile bağlayın. (Eğer stereo bir odülatörnüz varsa sağ kanal için bir başka kabloyu da bağlayın.) TV'yi modülatöre koaksiyel bir anten kablosu ile bağlayın. 300'e 75 ohmluk bir adaptör gerekebilir. TV'yi 3 veya 4. kanala getirin ve modülatördeki ya da playerın arkasındaki düğmeyi ayarlayın.
          Uyarı: Eğer DVD playerınızı önce bir VCR'a (klasik bildiğimiz video kayededici) ve sonra TV'nize bağlarsanız Macrovision korumasından kaynaklanan sorunlarlarla karşılaşabilirsiniz.

          Not: Çoğu DVD player widescreen ekrana ayarlanması gereken görüntü oranını oomatik olarak ayarlamasını bildiren widescreen sinyal gönderme özelliğine sahiptir. Bir standartta (ITU-R BT. 1119) bu sinyal video scanline ile gönderilir. Bir başka standartta ise (Y/C bağlantıları için) widescreen sinyali belirtmek için 5 V'luk bir DC sinyal kullanılır. Ne yazık ki bazı dönüştürücüler ya da amplifikatörler bu DC sinyali TV'ye göndermeden atarlar.


          Ses

          Not: Tüm playerlar dahili Dolby Digital (AC-3) veya MPEG ses dekoderına sahiptir.Dekoder çoklu-kanallı sesi PCM sese dönüştürürler. Bu djital ses çıkışına verilir. Aynı zamanda standart analog ses çıkışı için de analoğa çeviri işini de yapar. Çoğu player sadece 2 kanal çıkış verebilmekle birlikte bazıları 6 kanal çıkış da sağlayabilmektedir.
          • Digital Audio (en iyisi): Neredeyse tüm playerlar dijital ses çıkışına sahiptirler. Aynı çıkıştan Dolby Digital (AC-3) ,PCM audio (CD'den gelen dahil), DTS ve MPEG2 ses çıkışı yapılabilir. Dolby Digital, DTS ve MPEG2 ses için receiver'da uygun bir dekoder gerekmektedir. PCM için bir dijital receiver'a ihtiyaç vardır. DTS diskler DTS Digital Out işaretine sahip playerlara ihtiyaç duyarlar. Eğer bir DTS dekoder dijital (PCM) çıkışa bağlanırsa tüm playerlar DTS Diskleri oynatabilir. Bazı playerlar coax bağlantılara (SP/DIF) sahip iken bazıları da fiber optik bağlantılara (Toslink) sahiptir. Hangisinin daha iyi olduğu tartışmalı bir konu olmakla birlikte coax daha fazla kullanılmaktadır. Sinyaller dijital olduğundan her iki tiptede kaliteli kablo kullanıldığında benzer sonuçlar elde edilir. Player ile receiver arasında ister 75-ohmluk bir coax kablo ile isterseniz bir fiber optik kablo ile bağlantı yapabilirsiniz. Bazı playerlar DD/MPEG için farklı bağlantılara sahip olabilir. Diğer playerlarda ise isteğiniz formatta çıkış için player kurulum menüsünden veya playerın arkasındaki switchlerden uygun olanı seçmeniz gerekir.
          • Component Audio (İyi): Bazı playerlar dahili bir Dolby Digital dekoder aracılığı ile 6 kanallı analog ses çıkışı sağlarlar. Dijitalden analoğa dönüştürmenin kalitesi harici bir dekodera göre daha iyi veykötü kalitede olabilir. Böyle bir durumda 6 girişe sahip bir receiver/amplifier'a ihtiyaç vardır. Bu tip sistemler genelde "Dolby Digital ready" veya "AC-3 ready" diye adlandırılır. Ne yazık ki böyle bir durumda kanalların sesini ayrı ayrı ayarlamayazsınız. Bağlantı için 6 kablonun uçlarını playerın arkasındaki RCA konnektörler ile receiverdaki uygun girişlere bağlamanız yeterli. Stereo/Surround Analog Audio ( yeterli ): Tüm DVD playerlar stero çıkış için iki tane RCA bağlantıya sahiptirler. Dolby Digital veya MPEG2 sese sahip diskler otomatik olarak çözülecek ve uygun stereo veya Dolby Surround/ Prologic sisteme bağlantı için Dolby Surround çıkışta verilecektir. İki ses kablosunu player ile TV/receiver arasında bağlayınız. Konnektörlerde genelde sol kanal beyaz ve sağ kanal kırmızı olur.
          • RF Digital Audio (Laser Diskler'de sadece) *
          3.2.1 Videoyu DVD player ile TV arasına bağlarsam sorun çıkar mı?

          Bağlantıyı DVD'den vcr video yoluyla yapmak pek iyi bir fikir değildir. Çoğu filmde Macrovision kopya koruması vardır [bkz 1.11] ve bu görüntü parlaklığında arka arkaya koyulaşma ve açılma benzeri sorunlar çıkartabilir. Eğer TV'nizde bir video girişi veya skart yuvası yoksa harici bir RF konvektörü alabilirsiz. Ama en iyisi TV'ye değiştirip yenisini almaktır.

          3.2.2 Görüntü veya ses neden kötü ?

          Kötü videonun birinci nedeni iyi ayarlanmamış bir TV'dir. DVD videonun yüksek kalitesi çoğunlukla kullandığınız ekrana bağlıdır. Keskinlik ve parlaklığını biraz azaltın. Daha fazla bilgi için 1.3 bölümüne bakın. TV kalibrasyonunun teknik ayrıntıları için Anthony Haukap'ın FAQ: How To Adjust a TV sitesine göz atabilirsiniz.
          Eğer boğuk ya da cızırtılı bir ses alıyorsanız büyük ihtimalle diğer bir parçayla etkileşimden ya da toprak bağlantısından kaynaklanmaktadır. Kablonun yeterince korunmuş olduğundan emin olun. Test ettiğiniz cihaz dışındaki tüm cihazları kapatmayı deneyin. Parçaları birbirlerinden uzaklaştırın. Mümkünse başka devreler kullanmayı deneyin. Tüm evinizi ince bir folyoyla sarın.

          3.3 DVD'lerin boyutları ve kapasiteleri nedir?

          DVD lerde 12 cm ve 8 cm olmak üzere iki boyut vardır. İkisinin de kalınlığı 1.2 mm'dir ve 0.6 mm'lik iki parçanın birbirine yapıştırılmasından oluşmuştur. Bu boyutlar CD'ler ile aynıdır. Bir DVD disk tek veya çift taraflı olabilir. Her iki yüz de bir veya iki veri katmanına sahip olabilir. Bir diskin alabileceği video kapasitesi, ona eşlik eden sese ve video ile sesin sıkıştırılma miktarına göre değişir. Çoğunlukla kullanılan 133 dk tanımlaması aslında değişkendir. Sadece bir ses trackine sahip olan bir DVD rahatlıkla 160 dk'lık video taşıyabilir veya tek bir veri katmanı eğer VHS kalitesinde olursa 9 saatlik ses ve videoyu saklayabilir.
          Ortalama kullanılan 4.7 Mbps (video için 3.5Mbps, 5.1 kanal soundtrack için 1.2 Mbps) oranında tek katmanlı bir dvd iki saatin biraz üzerinde video taşıyabilir. İki ses track'ine sahip iki saatlik bir film 5.2 Mbps'lik bir oran yakalar. Çift katmanlı bir disk iki saatlik bir filmi 9.5 Mbps veri oranında saklayabilir.
          Çoğunlukla ses içeren bir DVD Video disk 48/16 PCM kalitesinde (CD kalitesinden biraz daha iyi) 13 saatlik veri saklayabilir. Dolby Digital 64 kbps mono ses sıkıştırması ile 160 saate kadar (çift katmanlı ise 295 saat) ses verisi saklayabilme olanağı vardır.

          DVD'lerin Kapasiteleri:

          Referans için, bir CD-ROM 650 megabyte (0.64 gigabyte ya da 0,68 milyar byte) veri saklayabilir. Aşağıdaki listede SS single side (tek taraflı), SL single layer (tek katman), DS doubles sided (çift yüzlü), DL dual layer (çift katman) için kısaltmadır.SS/DS tek veya çift yüzlü, SL/DL/ML ise bir taraf tek katman diğer taraf çift katman anlamında kullanılmıştır.

          DVD-5 (12 cm, SS/SL)4.37 gig (4.70 BB) ver, 2 saat üstünde video
          DVD-9 (12 cm, SS/DL)7.95 gig (8.54 BB), 4 saat civarında
          DVD-10 (12 cm, DS/SL)8.74 gig (9.40 BB), 4.5 saat civarında
          DVD-14 (12 cm, DS/ML)12.32 gig (13.24 BB), 6.5 saat civarında
          DVD-18 (12 cm, DS/DL)15.90 gig (17.08 BB), 8 saat üstünde
          DVD-1 (8 cm, SS/SL)1.36 gig (1.46 BB), yarım saat
          DVD-2 (8 cm, SS/DL)2.47 gig (2.66 BB), 1.3 saat civarında
          DVD-3 (8 cm, DS/SL)2.72 gig (2.92 BB), 1.4 saat civarında
          DVD-4 (8 cm, DS/DL)4.95 gig (5.32 BB), 2.5 saat civarında
          DVD-R 1.0 (12 cm, SS/SL)3.68 gig (3.95 BB)
          DVD-R 2.0 (12 cm, SS/SL)4.37 gig (4.70 BB);nadir olan DS diskler 8.75gb
          DVD-RW 2.0 (12 cm, SS/SL)4.37 gig (4.70 BB);nadir olan DS diskler 8.75gb
          DVD-RAM 1.0 (12 cm, SS/SL)2.40 gig (2.58 BB)
          DVD-RAM 1.0 (12 cm, DS/SL) 4.80 gig (5.16 BB)
          DVD-RAM 2.0 (12 cm, SS/SL)4.37 gig (4.70 BB)
          DVD-RAM 2.0 (12 cm, DS/SL)8.75 gig (9.40 BB)
          DVD-RAM 2.0 (8 cm, DS/SL)1.36 gig (1.46 BB)
          CD-ROM (12 cm, SS/SL)0.635 gig (0.650 BB)
          CD-ROM (8 cm, SS/SL)0.180 gig (0.194 BB)
          DDCD-ROM (12 cm, SS/SL)1.270 gig (1.364 BB)
          DDCD-ROM (8 cm, SS/SL)0.360 gig (0.387 BB)


          CD-ROM a oranla olan artışın sebebi :

          1-daha kısa çukurlar(~2.08x),
          2-daha sık aralıklarla yerleştirilmiş trackler(~2.16x),
          3-birazcık daha büyük veri alanı(~1.02x),
          4- daha verimli kanal bit modülasyonu (~1.06x),
          5- daha etkili hata düzeltmesi (~1.32x),
          6- daha az sektör tepesi (~1.06x) gibi özelliklere bağlıdır. Tek bir katmanda bu özellikler CD-ROM'a oranla 7 kat artış sağlar.

          Çift katmanlı bir diskin taşıyabildiği veri miktarı tek katmanlının iki katından biraz daha az miktardadır. Laser dış katmandan iç katmanı okumak zorundadır ve katmanlar arası boşluktaki (20-70 mikron) etkileşimi azaltmak için çukur derinliği 0.4 um'den 0.44 um'ye arttırılmıştır. Bunu dengelemek için tarama hızı 3.49 m/sn'den 3.84 m/sn'ye arttırılmıştır. Okumayı kolaylaştırmak için çukurlar daha uzundur. Bu uzun çukurlar bir döngüdeki toplam çukur sayısını azaltacağı için veri kapasitesinde bir azalma olmaktadır.

          3.3.1 Çift taraflı, çift katmanlı (double-sided, dual-layer _ DVD-18) diskler ne zaman piyasaya çıkacak ?

          İlk DVD-18 film olan The Stand Ekim 1999'da piyasaya sürüldü. Ama bu büyük kapasiteli disklerin yaygınlaşması zaman alacaktır. DVD-18 disklerde çift katman hazırlamak için tamamen farklı bir yöntem kullanılır. Tek taraflı çift katmanlı diskler (DVD-9), her substratın üzerine bir veri katmanı yerleştirilip, bu substratların transparan bir madde ( bu sayede laser bir yüzdeki her iki katmanı da okuyabilir) ile yapıştırılması işlemi sonucunda üretilir. Ama DVD-18'de olduğu gibi eğer 4 veri katmanı gerekiyorsa her substratın 2 adet katman taşıması gerekecektir. Bu ilk veri katmanının üzerine ikinci bir veri katmanının yapıştırılması gibi kompleks bir işlemi gerektirir. Yeni aletler üretilip üretim zincirine konsa bile proses optimize edilene kadar verim (kullanılabilir disklerin kötü disklere oranı) oldukça düşük olacaktır.
          WAMO ve diğerleri DVD-18 üretim sürecinde gelişmeler olduğunu belirtiyor ama tek yüzlü çift katmanlı disklerin bile pratik olarak üretilebilir hale gelmesi için ne kadar zaman aldığı göz önüne alınırsa, çift taraflı çift katmanlı disklerin, film dağıtımlarının talebini karşılayabilecek verim seviyesine ulaşması daha da fazla süre olacaktır. Bu süreç içinde arada DVD-14 (bir yüzde çift katman, diğer yüzde tek katman) diskleri göreceğiz çünkü üretilmeleri daha kolay.

          3.4 Video formatının ayrıntıları:

          DVD-Video DVD-ROM'un bir uygulamasıdır.DVD video aynı zamanda mpeg-2'nin de bir uygulamasıdır. DVD video bu iki standartın özelliklerine uygun olarak üretilmiş bir platformdur. DVD-ROM istenen her türlü sayısal bilgiyi saklayabilir ama DVD-Video belirli veri tipleriyle limitlidir.
          Bir diskte bir track'lik (stream) sabit bit oranında (CBR) veya değişken bit oranında (VBR) MPEG-2 dijital video bulunur. 525/60 (NTSC, 29.97 interlaced kare/sn) ve 625/50 (PAL, 25 interlaced kare/sn) video görüntü sistemleri desteklenmektedir. Standart olarak filmden 24 fps progressive, PAL videodan 25 fps interlaced ve NTSC videodan 29.97 fps interlaced kare oranında saklanır. MPEG-2 progressive sekanslar yoktur ama interlaced sekanslar progressive kareler ve progressive makro blokları içerebilir. Eğe kaynak 24 fps (kare/saniye) ise encoder video stream'e MPEG-2 repeat_first_field (ilk alanı tekrarla) işaretleri koyar. Böylece decoder'ın 60 Hz sistemler için 2-3 pulldown, 50 Hz sistemler için ise 2-2 pulldown (%4 hızlandırma sağlayacak şekilde) yapmasını sağlar. Bir başka deyişle player kodlama (encoding) oranını bilmez , sadece encoder'ın komutlarını değerlendirerek 25 fps mi yoksa 29.97 fps bir görüntü mü oluşturacağını anlar.
          İlginçtir, kaynak görüntü interlaced olsa bile genellikle, sadece hareket içeren görüntüler için kullanılan progressive olarak kodlanmış makrobloklara çevrilir. TV yerine bilgisayarda izlemek istendiğinde, bilgisayar çoğu zaman repeat_first_field işaretlerini görmezden gelir ve video'yu 72 Hz (3x24) tazeleme frekansında iyi görünen orjinal tam çözünürlüklü progressive karelere dönüştürür. Bu işleme (weave) denir. Bilgisayarlar interlaced görüntünün kalitesini, alanlar arasındaki satır sayısını iki katına çıkararak ve onları normal oranının iki katında progressive kareler olarak göstererek artırır. Bu işleme ise (bobbing) denir. Çoğu sinema filmi progressive olarak kaydedilir, çoğu video kaynağı ise interlaced olarak kodlanır. Bunlar aynı disk üzerinde birleştirilebilir. Bir interlaced logodan sonra gelen progressive bir film gibi örneğin.
          Resim çözünürlükleri maximum 720x480 (NTSC için 525/60) veya 720x576'dır (PAL/SECAM için 625/50). **
          Farklı playerlar videonun sayısaldan analoğa çevriminde farklı sayıda bit kullanırlar. En playerlar 10 bit kullanır. Bunun MPEG çözüm işlemiyle bir alakası yoktur çünkü her orjinal sinyal, örnekleme başına 8 bit ile sınırlıdır. Playerdaki fazla bitler sayısaldan analoğa çevrim sırasında daha fazla boşluk ve daha fazla sinyal seviyeleri sunarak daha kaliteli bir görüntü oluşmasına yardım ederler.
          Videodaki maksimum bit oranı 9.8 Mbps'dir. Ortalama bit rate 3.5'dur fakat çoğunlukla uzunluğa ve sese göre değişir. Bu 124 Mbps'lik sıkıştırılmamış kaynağa uygulanan 36:1 oranında bir sıkıştırmadır.(100 Mbps'lik kaynakta 28:1)**

          3.4.1 "Çözünürlük Çizgileri" Ne Demektir?

          "Yatay çözünürlük çizgileri" (LoHR ya da TVL olarak da bilnir) terimi herkesin kafasını karıştırır. Bu analog videodan kalan bir özelliktir. Yanlış bilinir ve üreticiler tarafından yanlış anlatılır ama tüm video'lar dijital olana ve çözünürlüğü doğrudan pixel'lerle belirtme şansımız olana kadar bu özelliği kullanmaya mecburuz.
          Teknik olarak, yatay çözünürlük çizgileri, birim resim yüksekliğindeki görünür olarak çözülebilir dikey çizgilerdir. Bir başka deyişle, genişliği resmin yüksekliğine eşit olarak belirlenen alan içindeki siyah beyaz dikey çizgilerin sayılması ile hesaplanır. Yatay çözünürlük çizgileri hem tv görüntüsü hem de DVD player'dan çıkan sinyaller için geçerli bir kavramdır. TV'lerin yatay çözünürlükleri komik bir biçimde çok yüksek rakamlarla tanıtılıyor.
          DVD'nin 720 yatay pixeli olduğuna göre (NTSC ve PAL disklerin her ikisinde de) yatay çözünürlüğü 720'yi 1.33'e bölünerek bulunan 540 satırdır. 1.78 (16:9) bir sistemde 405 satır elde edilir. Pratikte ise çoğu DVD player 540 satır yerine, filtreleme ve düşük kalite dijital-analog çeviri yüzünden 500 satır civarında satır gösterirler. VHS'lerde ortalama 230 (172 widescreen) satır bulunur. TV yayını 330 (248 widescreen), lazer diskler ise 425 (318 widescreen) satır içerir.
          Yatay çözünürlük çizgilerini (x ekseni boyunca olan çözünürlük) scan line'larla (y eksenindeki çözünürlük) karıştırmamak gerekir. DVD, NTSC için 480 , PAL için ise 576 scan line içeren aktif görüntü oluşturur. NTSC standardı 525 toplam scan line 'dır ama sadece 480 - 483 arası görünürdür. (Geri kalanlar siyahtır. Bunlarda sync pulse'lar ve Closed Captions gibi bilgiler bulunur.) PAL 'in 625 toplam scan line'ı vardır ama 576-580 arası görünürdür. Tüm video formatları (VHS, LD, tv yayını) aynı sayıda scan line içerdikleri için resim kalitesini değiştiren şey yatay çözünürlüktür.

          3.5 Widescreen (geniş ekran) Nedir?

          DVD'de video 4:3 (standart TV) ve 16:9 (Widescreen TV) olmak üzere iki formatta saklanabilir. Standart TV'lerde ekranın eninin yüksekliğe oranı 4:3 (eni yükseklikten 1.33 kat daha uzun), widescreen TV'lerde ise 16:9 (1.78 kat daha uzun)'dur.
          DVD özellikle widescreen TV'leri desteklemek üzere dizayn edilmiştir. 16:9'luk video kamera gibi bir kaynaktan elde edilen 16:9 Widescreen video bir dvd disk üzerinde "anamorphic" formda saklanabilir. Burada görüntü standart 4:3'lük bir dikdörtgene sığması için yatay olarak sıkıştırılmıştır. Playback esnasında tekrar eski haline çevrilir.
          Görüntü böyle bir 16:9'luk kamera yerine sinema filmleri gibi kaynaklardan sağlanacak olursa işler biraz daha karışık hale gelir. Günümüzde bir çok film 1.66,1:85 ve 2:40 'lık oranlarda çekilir. Bu oranlar 1:33 ve 1:78 oranlarına uymadığı için bu görüntüleri TV'de gösterirken iki farklı işlem uygulanır.
          "Letterbox (LBX olarak da adlandırılır)" işleminde görüntü standart ve widescreen formatlarından daha büyük bir orana sahip olan sinema formatında gösterilir. Görüntü yatay olarak ekrana tamamen oturtulur. Bunun sonucunda ekranda üstte ve altta oluşan boşlukları kapatmak için siyah bantlar kullanılır. 1:85 oranındaki bir filmin 4:3'lük bir standart TV'ye sığdırılması sonucunda oluşan siyah bantlar 2:40 oranındaki bir filmin sığdırılması sonucunda oluşandan daha incedir. 1:85'lik bir filmin 1:78'lik widescreen ekranlarda gösterilmesi sonucunda oluşan bantlar çok incedir ve çoğunlukla TV tarafından gizlenir. Özellikle Avrupa yapımı 1:66'lık bazı animasyonlar ise standart TV'lerde letterbox işlemi ile, widescreen TV'lerde ise sideboxed (yanlarda bant) metodu ile ekrana aktarılır.
          "Pan&Scan" işleminde ise görüntü yanlardan kesilir ve tam ekran görüntü sunulur. Görüntü kaybı nedeni ile pek tutulmasa da günümüzde çekilen bir çok film "soft matte" denilen ve görüntü yönetmeninin çekim esnasında hem 1.85 hem de 1.33 oranlarında görüntüyü birlikte çekebildiği bir metodu kullanmaktadır. Sinema gösterimi sırsında görüntünün üstte ve altta kalan fazla kısımları gizlenir ama 1:33 formatındaki bir ekrana sunulurken bu ekstra kısımlar eklenir ve tam ekran kayıpsız görüntü sağlanır.
          DVD-Playerlar videoyu oynatmak için dört farklı moda sahiptirler.
          • full frame (4:3 ekranlar için 4:3 video) auto letterbox (4:3 ekranlar için 16:9 video) auto pan & scan (4:3 ekranlar için 16:9 video)
          • widescreen (16:9 ekranlar için 16:9 video)
          4:3 formatında kaydedilen video player tarafınan hiç bir işleme tabi tutulmaz. Standart 4:3 TV'lerde normal tam ekran gözükecektir. Widescreen ekranlar görüntüyü yatay olarak genişletir veya yanlardan siyah bantlar koyar. 4:3'lük video DVD'ye aktarılmadan önce letterboxing veya pan&scan işlemine tabi tutulabilir. Video'yu diske kaydetmeden önce yapılan her türlü işlem player tarafından gözardı edilir. Player bu görüntüyü sanki bir 4:3'lük tv görüntüsü gibi üretir. Letterbox işlemine tabi tutulan video widescreen TV'lerde kullanıldığında görüntünün otomatik olarak büyültülmesi için işaretlenebilir.
          ANAMORPHIC logosu taşıyan DVD-Videolarda transfer anamorphic olarak yapılmıştır. Bu işlemin güzel tarafı siyah bantlarla oluşan resim kaybını minimuma indirmesidir. DVD video 1:33'lük ekranlara uygun hale getirileceği için yine sıkıştırılmak zorundadır ama bu işlem sadece yatay olarak uygulanır. Bu sayede resimde normal sıkıştırmaya oranla %33 daha fazla piksel bulunur. Anamorphic bir video en iyi widescreen TV'lerde izlenir. Burada görüntü (yatayda) tekrar eski boyutuna genişletilir. Yeni çıkan 4:3'lük TV'lerde ise orijinal görüntü oranının sağlanması için çözünürlüğü azaltmadan dikey tarama alanı azaltılır. Çoğu bilgisayar monitörü ise 4:3'lük bir orana sahip olmalarına rağmen TV'lerden daha yüksek çözünürlüğe sahip oldukları için widescreen görüntüyü pencere içinde sunabilirler.
          Anamorphic video standart 4:3'lük TV'lerde izlenmek için player tarafından letterbox veya pan&scan formlarında dönüştürülür. Eğer anamorphic video dönüştürülmeden standart TV'lerde gösterilirse izleyeceğiniz karakterleri dikey olarak uzamış görürsünüz. DVD-Player'ların kurulum menüleri kullanıcıların 4:3'lük mü yoksa 16:9'luk bir TV'yi seçmelerini sağlayacak ayarlar içerir. 4:3'lük TV seçilirse player yukarıda belirtilen iki işlemden birini uygular:
          Automatic Letterbox: Player görüntünün altında ve üstünde ince siyah bantlar oluşturur (NTSC için her biri 60 satır, PAL için 72 satır). Bu yüksekliği orjinal halinin 3/4'üne indirir. Sonuçta 1.78'lik orana sahip bir çerçeve elde edilir. Bu çerçeveyi doldurmak için anamorphic görüntü letterbox filtresi tarafından her 4 satırı 3 satır olacak şekilde birleştirerek dikey olarak sıkıştırılır. Bunun sonucunda dikey çözünürlük 480 pikselden 360'a iner. (Ek Not:Eğer orjinal film 1:78'den daha büyük bir orana sahip ise videoya diske aktarılmadan önce 1:78 lik orana uyacak şekilde letterbox işlemi uygulanabilir. Bunun sonucunda oluşan siyah bantlar yukarıdaki yöntemde anlatılan ve player'ın oluşturduğu siyah bantlara eklenir. ) Bu dikey sıkıştırma işlemi ile anamorphic transfer sırasında uygulanan yatay sıkıştırma dengelenmiş olur. Bazı gelişmiş playerlardaki letterbox filtreleri daha iyi görüntü sunmak için direk her dört satırdan birini atmak yerine 4 satırı boyut ayarlaması yaparak üç piksel olacak şekilde birleştirme yeteneğine sahiptirler. Widescreen video'ya stüdyo ortamında 4:3 ekranlara uyması için letterbox işlemi uygulanabilir yada anamorphic şekilde kaydedilip letterbox işlemi DVD-player'a bırakılır. İkisi karşılaştırılırsa siyah bantlar aynı gözükür ama stüdyoda işleme tabi tutulmuş vide birazcık daha iyi görüntüye sahiptir.
          Automatic Pan&Scan: Anamorphic video orjinal 16:9'luk boyutlarına genişletilir ve 4:3'lük ekranda tam boyutunda gösterilir. Görünütünün tamamı ekrana sığmayacağı için diski hazırlayanların beğenisi doğrultusunda oluşturulan ve 16:9'luk karenin hangi kısmınının 4:3 ekranda gösterileceğini belirten bir kod videoya eşlik eder.(4:3lük bir alan yatay eksen de ilginin yoğunlaştığı bölge boyunca hareket eder)Buna göre bu pan&scan modunda görüntünün ekrana sığan %75'lik kısmı gösterilir. Yatay piksel sayısı 720'den 540'a iner. Burada pan&scan penceresi sadece yatay eksende hareket edebilir. Bu yöntem üç eleştiri almaktadır : 1-stüdyo ortamında hazırlanan pan&scan'e oranla daha az sanatsal bir kotrol sağlar. 2-görüntü kalitesinde bir azalma olur. 3-resim değişikliğini sağlayan ekipman fazla yaygın değildir ve bu yüzden çok az sayıda anamorphic film auto pan&scan desteklemektedir.
          Hem çoğu standart tv izleyicisine hem de widescreen sahiplerine en iyi görüntü tecrübesini sunmak isteyen DVD üreticileri disklere filmlerin hem 4:3 stüdyo pan&scan hem de 16:9 anamorphic versiyonlarını koyarlar.
          Bir diskin anamorphic video destekleyip desteklemediğini "enhanced for 16:9 widescreen" veya beneri tanımlamardan anlayabilirsiniz. Eğer sadece widescreen yazıyorsa bu diskin 4:3 ekranlar için letterbox modunda video içermesi ihtimali vardır.

          3.6 Ses Özellikleri

          DVD'ler, DVD-Video ve DVD-Audio olmak üzere 2 ev-eğlence sistemiyle hayatımıza girdi. Her ikisi de çok kanallı ses özelliğini desteklemekle birlikte DVD-Audio yüksek kaliteli PCM ses özelliği de gösterir.
          3.6.1 DVD-Audio ve SACD Detayları**
          LPCM, DVD-Audio disklerde 48/96/192 kHz (ayrıca 44.1/88.2/176.4 kHz) oranlarında ve 16/20/24 bit ölçülerinde 6 kanala kadar gereklidir. Teorik olarak, 144 dB'e varan dinamik bir aralığı ve 96 kHz'e kadar bir frekansı kapsar. Çok kanallı PCM 192 ve 176.4 kHz'de sadece 2 kanala izin verir. Oran ve ölçüler farklı kanallar için değişiklik gösterebilir. Maksimum data oranı 9.6 Mbps'dir.
          Sony ve Philips, Direct Stream Digital (DSD) kullanarak 2.8224 MHz'de kodlanmış DVD tabanlı SACD formatını geliştiriyor. DSD, dalga şeklinin marjinal artış ya da azalışını gösteren basit bit'leri kullanan pulse-density modulation (PDM) tekniği üzerine kurulmuştur. PCM kodalaması için gerekli duvar filtrelerini ortadan kaldırdığı için kaliteyi artıran bir teknolojidir. Ayrıca, downsampling'in daha doğru ve verimli olmasını sağlar. DSD, 120 dB'i aşan dinamik bir aralıkta, 100 kHz'in üzerinde bir frekans aralığını destekler.
          SACD yazı ve grafik içeriyor ancak video görüntülerini desteklemiyor. Sony, formatın ses özelliklerini desteklemesini amaçladıklarını ve CD formatının yerini almasını düşünmediklerini açıkladı.

          3.6.2 DVD-Video Ses Özellikleri

          Bir DVD video disk maksimum sekiz tane ses track'ine sahip olabilir. Bu trackler aşağıdaki üç formattan birine uyguna olur.
          • Dolby Digital (AC-3): 1'den 5:1'e kadar kanal Mpeg 2 Audio: 1'den 5:1'e veya 7:1'e kadar kanal
          • PCM: 1'den 8' e kadar kanal
          DTS ve SDDS'den oluşmak üzere iki ses formatı daha vardır. Her ikisi de harici bir decoder gerektirmektedir ve her player tarafından desteklenmemektedir.
          5.1 veya 7.1'deki .1 kanalı düşük frekanstaki efektlerin alındığı sub-woofer bağlantısını ifade eder. Özellikle bas ağırlık ses sinyali taşır.

          Linear PCM: **
          Dolby Digital
          MPEG
          DTS
          SDDS
          THX

          525/60 (NTSC) video'ya sahip diskler en az bir track' de PCM veya Dolby Digital kullanmalıdır. 625/50 (PAL/SECAM) video'ya sahip diskler ise PCM, MPEG audio veya Dolby Digital sesi en az bir trackde kullanmalılar. Bunun dışındaki trackler istenilen formatta olabilir. İlk jenerasyon bazı playerlar (Matsushita tarafından yapılanlar gibi) MPEG2 Audio'yu harici decoderlara gönderemezler.
          DVD Videonun ilk tanımlanmasında 625/50 (PAL/SECAM) disklr MPEG veya PCM ses bulundurmak zorunda idi. Philips'in başlattığı bir çekişme nedeni ile ilk diskler sadece iki kanal MPEG ve çoklu kanal Dolby Digital şekilde piyasaya çıktı fakat Mayıs 1997'de toplanan DVD forumu bu konuya bir açıklık getirdi ve 625/50 disklerde sadece stereo MPEG sesin zorunlu olduğunu belirtti. 1997 Aralık yında yaılan DVD Forumunda ise MPEG-2 ses encoder ve decoderlarının yaygın eksikliği göz önüne alınarak tanımlama yeniden yapıldı ve 625/50 disklerde de Dolby Digital kullanılmasına izin verildi.
          Stereo çıkış için (analog veya dijital) tüm playerlar 5.1 kanalı, 2 kanallı Dolby Surround Stereo'ya çeviren dahili Dolby Digital decodera sahiptirler. PAL playerlar aynı zamanda MPEG veya MPEG2 decoderlara da sahiptir. Stüdyolar bazı durumlarda ellerindeki orijinal sesi 5:1 kanala ayırmak için remix işlemine tabi tutmayabilirler veya tutamayabilirler. Burada sorun olmaması için hem Dolby Digital hem de MPEG2 formatı kaynak olarak 2 kanallı Dolby Surround'u da destekler. Bu yüzden bazı disklerin Dolby Digital logosuna sahip olmasına rağmen sadece sağ ve sol olmak üzere sadece iki kanal sese sahip olabilirler.
          Arkaya da bir merkez kanalı ekleyen yeni Dolby Digital Surround EX (Starwars Episode-1 ve Austin Powers 2'de ilk defa kullanıldı) formatı şu anki DVD diskler, playerlar ve Dolby Digital decoderlarla uyumludur. Aynı şekilde DTS Digital Surround ES dormatı da şu anki DTS decoderlar ve DTS destekle playerlar ile uyumludur. Fakat bu ses formatlarının özelliklerinden tamamen yararlanmak için yeni decoderlara gerek vardır. Yeni bir decoder kullanmadan şu anki aldığınız 5.1 kanaldan farklı bir şey elde edemezsiniz. **

          3.7 İnteraktif özellikler nasıl çalışıyor ?

          DVD-Video oynatıcıları (ve bilgisayar yazılımları) temel interaktif özelliklerine sahip konut setini destekler. En temel özelliği içerik seçimi ve özellik kontrollerinde kullanılmak üzere hemen hemen tüm disklerde yer alan menülerdir. Her bir menü durgun ya da hareketli bir background'a ve 36'ya varan dikdörtgen aydınlanabilen butona sahiptir. Uzaktan kumandalar onscreen butonları seçmek için yukarı/aşağı/sağa/sola tuşlarının yanı sıra, rakam, select (seçim), menü, top menü (title) ve geri dönüş tuşlarına da sahiptir. Ayrıca kumandalar dondurma, atlama, yavaşlatma, hızlandırma, tarama, sonraki, önceki, ses ayarı, altyazı seçimi, kamera açısı seçimi, oynatma modu seçimi, program arama, chapter arama, zaman arama ve kamera açısı arama gibi özelliklere de sahip olabilir. Bu özelliklerden her birinin disklerde çalışması kullanıcı işlemleri denetimi (UOP) denilen bir ayarla üretici firma tarafından engellenebilir. Genelde bu metotlar, copyright uyarıları ya da filmin başındaki önizleme bölümlerinin kullanıcı tarafından geçilmemesi için kullanılır. Ayrıca seslendirme ve altyazıların film sırasında değiştirilmesini engellemek için de kullanılabilir.
          Komut setinin diğer özellikleri arasında basit matematik işlemleri (toplama, çıkarma, çarpma, bölme, mod alma, random sayı atama), bit işlemleri, or, xor, eşitsilikler (büyüktür, küçüktür..), kayıt çağırımı, taşıma ve takas özellikleri de yer alabilir. Dil kodu, ses, yetişkin ayarları gibi 24 sistem kaydı ile komut kullanımı için 16 genel kayıt bulunur. Geri sayım saati de özellikler arasındadır. Komutlar dallanarak diğer komutlara yönlenebilir. Komutlar kullanıcı ayarlarını düzenleyebileceği gibi, diskin başka bir bölümüne geçebilir; ses, video, altresimler, kamera açıları vb. özellikleri kontrol edebilir. Komut setleri sayesinde oyun ve interaktif eğitim programlarına olanak sağlayan çok daha komplike diskleri ortaya çıkarmıştır.

          3.8 Progressive ve interlaced video arasındaki fark nedir?

          Videoyu göstermenin iki temel yolu vardır.Interlaced ve progressive scan(tarama). Progressive tarama bilgisayar ve dijital televizyonlarda kullanılmakta olup tüm yatay çizgiler tek frame'de gösterilmektedir. Interlaced tarama ise NTSC, PAL ve SECAM gibi tüm standart televizyon formatlarında kullanılmakta olup bir anda yatay çizgilerin yarısı gösterilmektedir (Önce sadece tek numaralı satırlardan oluşan kısım ve bunu takiben sadece çift numaralı satırlardan oluşan kısım). Interlacing işlemi gözlerimizin görüntü sürekliliği özelliği (büyük bir ihtimalle fiziksel değil de sadece psikolojik olan bir özellik) ile TV tüplerinin bu iki farklı kısmı (tek ve çift satırlar) aslında tek bir görüntüymüş gibi göstermek için bulanıklaştıran fosfor sürekliliğine güvenir. Interlacing işleminin avantajı yüksek tazeleme frekanslarının (50/60 Hz) verinin sadece yarısının kullanımı ile sağlanabilmesidir. Dezavantajı ise titremelerin ve görüntü bozukluklarının önlenmesi için yatay çözünürlüğün azaltılmasıdır.
          Görüntünün nasıl kaydedildiğini anlatmak anlamayı kolaylaştırabilir. Bir film kamerası saniyede 24 kare çeker. Bir video kamera ise saniyenin 1/60'ı aralıklarla sırası ile tek ve çift satırları kaydeder. (Projeksiyon ile izlenen filmlerde tüm kare bir anda gösterilirken, bilgisayar monitörü gibi progressive scan görüntü sistemlerinde ekrana yukarıdan aşağı bir takım satırları gösterir.Sonuçta aynı görüntü elde edilir.)
          DVD temelde tüm dünyadaki TV'lerin %99.9'unu oluşturan interlaced ekranlar için tasarlanmıştır. Öte yandan DVD videoların içerikleri olan filmler progressive scan bir ortamdan gelmektedir. Filmin interlaced modda gözükmesi için videonun her karesi her biri 240 satır içeren iki kısıma ayrılır ve ikisi MPEG2 formatında ayrı şekilde kaydedilir. TV'lerde karşılaşılan bir diğer sorun ise filmlerin saniyede 24 kare göstermesine rağmen NTSC TV'lerin saniyede 30 kare (tek ve çift olmak üzere 60 farklı kısım) ve PAL/SECAM TV'lerin saniyede 25 kare (50 kısım) göstermesidir. PAL/SECAM Tv'lerde buna en basit çözüm videonun saniyede 25 kare gösterecek şekilde %4 oranında hızlandırılmasıdır (buna uygun olarak ses de ayarlanır). NTSC TV'lerde ise çözüm olarak 24 kare görüntü ise, sırası ile filmin ilk karesi ilk iki kısımı ve takip eden kare üç video kısmını oluşturacak şekilde 60 kısıma yayılır. Bu işleme "2-3 pulldown" denir. Aşağıdaki şema bu işlemi gösterir. A-D film karelerini temsil ederken A1,A2,B1 vb.. karenin video kısımları için ikiye ayrılmış halini gösterir. En son 1-5 arasındaki rakamlar ise son video karelerini temsil eder:



          MPEG2 çevirim sırasında tekrarlanan kısımlar (B1 ve D2) iki defa kaydedilmez. Bunun yerine gereken kısımı tekrarlaması için bir işaret eklenir.
          Gördüğünüz gibi iki sorun vardır. İlki sonucunda titremeye yol açabilen bazı karelerin diğerlerine göre daha uzun süreli gösterilmesidir. İkincisi ise videoyu 3. ve 4. karelerde (ve katlarında) dondurmanız halinde temelde iki farklı resim olması nedeni ile görüntüde harekete ve bulanıklığa neden olan karışıklık gözükür. Çoğu player ikini sorunu bu karelerlde dondurmanızı engelleyerek çözer. Ama bazı playerlar bu titreşimli karelerde de dondurmanıza izin verebilir. (Bu, DVD player menülerinde olan frame/field still özelliğine karşılık gelir).

          3.9 Edge Enhancement nedir?

          Filmler DVD'ye kaydedilmeden önce görüntüyü temizleyen dijital işlemlerden geçerler. Bu işlemler arasında noise reduction (DVNR) ve görüntü kalitesini geliştirme gibi işlemler bulunur. Geliştirme işlemi kontrastı artırır (Photoshop'taki Sharpen ya da Unsharp Mask filitrelerinin yaptığı iş gibi), ama beyaz ile siyah arası yada farklı renkler arası geçişlerin olduğu alanları fazla belirginleştirebilir ve yağmurda cadde ışıklarının etrafında oluşan halkalara benzer görüntüler oluşturabilir.
          Video noise reduction iyi yapıldığında çok yararlıdır çünkü filmdeki çizikleri, noktaları ve diğer bozuklukları giderir. Geliştirme ise (Enhancement) genellikle doğru yapılmaz ve kötü bir işlemdir. Video görüntüsü dikkatsiz bir izleyiciye daha keskin ve net görünür ama orjinal resimdeki ton ayrımları bozulmuş veya kaybolmuştur.

          filmgentr
          Son düzenleme ybæl©ik; 02-12-2005, 20:50.

          Yorum

          Önceki template İleri
          İşlem Yapılıyor
          X