Tweet
İSMAİL GELENBEVÎ
1780 senesinde İstanbul’a gelen bir Fransız mühendis, yanında bir de logaritma cetveli getirmişti. Bir aralık Bâb-ı âlî’ye gelerek ilgililere sorar:
“Memleketinizde bu cetvelden anlayan ve bununla uğraşan var mıdır?”
Kendisine, Gelenbevî İsmail Efendiyle görüşmesi söylenir. Fransız mühendis, Gelenbevî’nin adresini alarak kendisini ziyarete gider. Bir kulübeden farkı olmayan İsmail Efendinin evinden içeri giren mühendis, karşısına çıkan bu mütevâzı adamın, aradığı kimse olduğunu güçlükle anlayınca, fazla konuşmaya tenezzül etmeden elindeki kitabı uzatır ve der ki:
“Bir haftaya kadar bu kitap hakkındaki cevabınızı bekliyorum.” Sonra evden çıkmak ister. İsmail Efendi onu bekletmeden, cevap yerine kendisinin telif etmiş olduğu logaritma cetvelini Fransız mühendise verir. Bu cetveli gören Fransız, hayretler içinde, onun zekâ ve kabiliyetine hayranlığını şu sözlerle izhar eder:
“Bu adam Avrupa’da olsaydı ağırlığınca altın ederdi...”
Gelenbevî İsmail Efendi, medresenin yetiştirdiği ve ilmî değerini Osmanlı Devleti’nin sınırları dışına taşıran son devir âlimlerindendir. Matematik, astronomi; mantık, felsefe, ahlâk, kelâm ve tasavvuf konularındaki eserleri meşhurdur. Ömrünün sonlarına doğru yazdığı “Cebir” kitabı ise onun değerini anlamaya yetmektedir.
1780 senesinde İstanbul’a gelen bir Fransız mühendis, yanında bir de logaritma cetveli getirmişti. Bir aralık Bâb-ı âlî’ye gelerek ilgililere sorar:
“Memleketinizde bu cetvelden anlayan ve bununla uğraşan var mıdır?”
Kendisine, Gelenbevî İsmail Efendiyle görüşmesi söylenir. Fransız mühendis, Gelenbevî’nin adresini alarak kendisini ziyarete gider. Bir kulübeden farkı olmayan İsmail Efendinin evinden içeri giren mühendis, karşısına çıkan bu mütevâzı adamın, aradığı kimse olduğunu güçlükle anlayınca, fazla konuşmaya tenezzül etmeden elindeki kitabı uzatır ve der ki:
“Bir haftaya kadar bu kitap hakkındaki cevabınızı bekliyorum.” Sonra evden çıkmak ister. İsmail Efendi onu bekletmeden, cevap yerine kendisinin telif etmiş olduğu logaritma cetvelini Fransız mühendise verir. Bu cetveli gören Fransız, hayretler içinde, onun zekâ ve kabiliyetine hayranlığını şu sözlerle izhar eder:
“Bu adam Avrupa’da olsaydı ağırlığınca altın ederdi...”
Gelenbevî İsmail Efendi, medresenin yetiştirdiği ve ilmî değerini Osmanlı Devleti’nin sınırları dışına taşıran son devir âlimlerindendir. Matematik, astronomi; mantık, felsefe, ahlâk, kelâm ve tasavvuf konularındaki eserleri meşhurdur. Ömrünün sonlarına doğru yazdığı “Cebir” kitabı ise onun değerini anlamaya yetmektedir.